|
In de reprise: de wijkentours, waarbij we net als in ons jubileumjaar verschillende delen van de stad aandoen. We starten op 25 mei in Lombok met onder meer wandelingen ‘tussen molen en moskee’. In deze nieuwsbrief verder aandacht voor de historisch cafés en lezingen, en natuurlijk voor de jaarlijkse Grote excursie op 6 juli. Maar bovenal staan we graag stil bij de verschillende herdenkingsplechtigheden op 4 mei en de viering van de bevrijding op 5 en 7 mei. Dit jaar misschien wel meer dan ooit.
|
|
Algemene ledenvergadering Oud-Utrecht
Op 28 mei vindt de algemene ledenvergadering 2024 plaats in Theaterhuis De Berenkuil. Naast de bespreking van de (financiële) jaarstukken, de voordracht van nieuwe bestuursleden en de ronde langs de commissies en redacties wil het bestuur eenieder graag meenemen in de ontwikkeling van de koers van de vereniging in de komende jaren (2024-2028).
Het bestuur heeft haar eerste gedachten op papier gezet en gaat er op 15 mei tijdens een zogenaamd Smeeberaad (zo genoemd omdat het plaats vindt in de Smeezaal van het Bartholomeus Gasthuis) over in gesprek met de vrijwilligers in de commissies en redacties. Tijdens de ALV willen we de uitkomsten presenteren aan de leden en daarna gaan we heel graag met belangstellende leden en vrijwilligers aan de slag met de uitwerking van onderdelen van het beleidsplan.
Kom dus naar de algemene ledenvergadering en denk mee over de beleidsmatige koers van Oud-Utrecht! De agenda en de jaarstukken zijn meegestuurd met het aprilnummer van het Tijdschrift Oud-Utrecht. Ook zijn ze te downloaden via de website.
|
|
|
|
Gezicht op de Leidsche Rijn te Utrecht met links op de achtergrond de zaagmolen De Bijgeval en rechts de zaagmolen De Ster rond 1908 (Het Utrechts Archief)
|
|
Wijkentours gaan weer van start
Wijkentour Lombok - Tussen molen en moskee
Dit jaar organiseren we opnieuw wijkentours in diverse Utrechtse wijken. Dat doen we samen met wijkambassadeurs -bewoners, lokale ondernemers en organisaties. Wat is er nu nog te merken en te zien van de geschiedenis van de wijk? En wat vinden we daar vandaag de dag van? Vorig jaar leidde dit tot mooie ontdekkingen, ontmoetingen, goede gesprekken en gezelligheid. Op 25 mei aanstaande trappen we af met de wijkentour in Lombok!
Feestelijke startlocatie is Molen de Ster, die dit jaar precies 25 jaar geleden is heropend. Naast onze historische wandelingen valt er bij de molen nog veel meer te beleven op deze zaterdag en de burgemeester zal ook van de partij zijn. De wandelingen starten om 11.00 en om 14.30 uur en duren ongeveer een uur. Bekijk hier het volledige programma.
Klik hier om je aan te melden voor een van de wandelingen.
|
|
Historisch cafés en lezingen
|
|
De Utrechtse popmuziekscene rond 1980: tussen stadhuis en barricade
Historisch café op vrijdag 10 mei met Laurens Ham
Het historisch café van 10 mei wordt verzorgd door Laurens Ham, docent-onderzoeker aan de Universiteit Utrecht en schrijver van Op de Vuist, een boek over Nederlandstalige protestliedjes.
Tijdens de lezing duiken we in de roerige muziekgeschiedenis van Utrecht rond 1980. Terwijl Utrechtse bands als Klein Orkest en Het Goede Doel in die jaren grote landelijke successen behaalden, vond er tegelijkertijd een harde strijd plaats rondom de grote muziekpodia in de stad (Tivoli en Vredenburg). Popmuzikanten en hun publiek waren niet bang om tegen de autoriteiten op te staan - al probeerden diezelfde autoriteiten muzikanten ook te 'temmen' en aan hun kant te krijgen.
Het historisch café vindt plaats op vrijdag 10 mei in de Theaterzaal van Bibliotheek Neude. Zaal open 17.00 uur, aanvang 17.15 uur, aanmelden vanaf 1 mei 10.00 uur via de website. Dit evenement is gratis te bezoeken.
|
|
|
|
De inkluizing van Suster Bertken, lantaarnconsole bij de Maartensbrug van Kees Groeneveld (1957-1958)
|
|
Historische roman over Suster Bertken
Lezing op 29 mei met Frans Willem Verbaas
Onlangs verscheen een historische roman over een van Utrechts beroemdste vrouwen: Bertha Jacobsdochter, beter bekend als Suster Bertken, die zich in 1457 liet opsluiten in een kluis die tegen de Buurkerk was gebouwd. Ze voelde zich geroepen boete te doen voor het wangedrag van haar vader, een vooraanstaand geestelijke. Haar dagen en nachten vulde ze met gebed en meditatie, met lezen en schrijven, en met het verlangen naar stilte, want ze woonde op een van de drukste plekken van de stad. Ondertussen meldden zich steeds meer mensen aan haar venster om hun hart te luchten bij de kluizenares, die steeds populairder werd in de stad. Toen zij na 57 jaar kluisleven stierf in 1514 werden de klokken van de Dom en de Sint-Pieterskerk tweemaal geluid, een eer die doorgaans alleen prelaten te beurt viel.
Op Maria-Hemelvaart van het jaar 1511 kreeg suster Bertken van pastoor Palinck de opdracht te verhuizen. Haar kluis moest plaatsmaken voor een uitbreiding van de Buurkerk. Hoewel haar een nieuw onderkomen werd beloofd, weigerde ze te wijken voor de bouwplannen van de ambitieuze priester. Ze had immers gezworen te sterven in de kluis waarin ze zich levend had laten begraven. In haar verzet tegen pastoor Palinck toonde de 84-jarige kluizenares zich opmerkelijk strijdbaar. En vindingrijk.
Wat is bekend over de historische suster Berken? Wat speelde er kerkelijk en politiek tijdens haar leven? Hoe verhouden zich feit en fictie in de gelijknamige roman? Over deze vragen verzorgt de auteur, Frans Willem Verbaas, theoloog en schrijver, een lezing.
De lezing vindt plaats op woensdag 29 mei in de Smeezaal van het Bartholomeus Gasthuis. Zaal open 19.00 uur, aanvang 19.30 uur, toegang €5,-. Kaartjes zijn te koop vanaf 8 mei 2024 om 10.00 uur via de website.
|
|
|
|
Iconische omhaal van Humphrey Mijnals tijdens de interland Nederland – Bulgarije in 1960 (Wikipedia)
|
|
Het leven van Humphrey Mijnals
Historisch café op 14 juni met Danny van der Linden
Humphrey Mijnals was in 1960 de eerste gekleurde speler in het Nederlands elftal. De in Suriname geboren verdediger maakte in de jaren 50 de overstap naar Elinkwijk en kwam zo in Utrecht te wonen. Mijnals kreeg te maken met racisme, maar door zijn positieve instelling en doorzettingsvermogen lukt het hem toch om een succesvolle voetballer te worden en het geluk te vinden in de Domstad. Mijnals ging gerenommeerde voetballers als Gullit, Rijkaard, Kluivert en Wijnaldum voor.
In 2023 verscheen het boek Minna over het leven van Mijnals van de hand van de Utrechtse journalist Danny van der Linden. Tijdens dit historisch café - op de avond van start van het EK voetbal - neemt Van der Linden ons mee in het leven van Humphrey Mijnals. Ondersteund door mooie beelden gaat Van der Linden in op 'onwetend racisme' en het leven van de man die in Suriname werd verkozen tot beste voetballer van de 20e eeuw.
Het historisch café vindt plaats op vrijdag 14 juni 2024 in de Theaterzaal van Bibliotheek Neude. Zaal open: 17.00 uur, aanvang: 17.15 uur. Aanmelden vanaf 1 juni 10.00 uur via de website. Dit evenement is gratis te bezoeken.
|
|
Terugblik: Jeugdboekenschrijfster Thea Beckman
Historisch café op vrijdag 1 maart met Vivian de Gier
In het najaar van 2024 verschijnt de biografie over de bekende Utrechtse kinderboekenschrijfster Thea Beckman, geschreven door Vivian de Gier. In het historisch café van 1 maart ging de biografe in een overvolle Theaterzaal in op de bijzondere band van Beckman met Utrecht en omgeving.
Het historisch café is hier terug te zien.
|
|
Terugblik: De Utrechtse schilder Anthony Grolman
Historisch café op vrijdag 12 april met Paul Krijnen
De in Utrecht geboren, getogen, werkzame, overleden en begraven kunstschilder Anthony Grolman (1843-1926) was met hart en ziel met zijn stad verbonden. In de loop van zijn leven maakte deze ware ambassadeur honderden tekeningen ervan. In die tekeningen legde hij het snel veranderende Utrecht van rond 1900 vast. In het historisch café van 12 april gaf Paul Krijnen, die samen met zijn vrouw Jetty twee boeken over de schilder maakte, een beeld van het Grolmans Utrechtse werk.
Het historisch café is hier terug te zien.
|
|
Excursies en rondleidingen
|
|
|
|
Legionair bij het kunstwerk Laurium bij Woerden (foto Nederlandse Limes Samenwerking)
|
|
Grote excursie 2024
De Vereniging Oud-Utrecht organiseert ook in 2024 de Grote excursie. Op 6 juli gaan wij op bezoek in Castellum Laurium oftewel Romeins Woerden. Het programma staat dit jaar grotendeels in het teken van de Limes en de Romeinse aanwezigheid in Woerden. Daarmee sluiten we aan bij de in Woerden geplande Romeinenweek en het Limes-thema van de Van der Monde-lezing door Saskia Stevens.
We beginnen om 10.30 uur in de bezienswaardige, laatgotische Petruskerk met koffie en een interessante inleidende lezing. Na een gemeenschappelijke lunch, verzorgd door grand café Plein 7, splitsen we op in kleinere groepen en start het middagprogramma bestaande uit drie onderdelen:
- Een rondvaart onder begeleiding van een gids van het Woerdens gilde
- Een rondwandeling met gildegids
- Een bezoek aan het stadsmuseum waar de historische vereniging van Woerden acteurs inzet, zodat wij ons extra kunnen inleven in de geschiedenis van Woerden.
We sluiten omstreeks 16.30 uur de dag af met een gezellige borrel.
De Grote excursie is uitsluitend toegankelijk voor de (huisgenoot)leden van de vereniging. Inschrijving voor de excursie en betaling van de bijdrage is alleen mogelijk via de website.
De inschrijving begint op dinsdag 21 mei om 10.00 uur en eindigt op zaterdag 1 juni om 22.00 uur. Zie op een later tijdstip voor verdere details de agenda op de website.
Voor wie zich alvast wil inlezen: de website van de Stichts-Hollandse Historische Vereniging biedt een schat aan verhalen!
|
|
|
|
Verkeerstuin in Park Transwijk in 1975 (Het Utrechts Archief)
|
|
Tijdschrift Oud-Utrecht: Vervoer centraal
Begin juni verschijnt het jaarlijkse extra dikke themanummer van het tijdschrift. Dit jaar koos de redactie voor het thema vervoer: over weg, water en spoor (en ook een beetje door de lucht). Het tijdsbestek beslaat 2000 jaar: van Romeinse wegen en schepen tot Utrecht als fietsstad. Een artikel over veerhuizen vertelt over de trekvaart, een stuk over de Berenkuil over het autoverkeer. Er is niet alleen aandacht voor techniek, maar ook voor menselijke aspecten. Zo komen de eerste vrouwelijke buschauffeurs van Utrecht aan het woord. Een serie korte bijdrages gaat over plekken in stad en provincie waar overblijfselen zijn van vroeger vervoer, zoals oude bruggen, tramhokjes en spoorwegloodsen. Tot slot aandacht voor 150 jaar Maliebaanstation, het tegenwoordige Spoorwegmuseum, de plek waar het themanummer op 8 juni gepresenteerd wordt. Daarover volgt nog apart bericht.
|
|
Gezocht
Vrijwilligers voor Keti Koti
Keti Koti Utrecht 2024 is op zoek naar enthousiaste vrijwilligers die zich willen inzetten bij de herdenking van het slavernijverleden en de viering van de afschaffing ervan op 30 juni, 1 juli en 2 juli. Of je nu graag achter de schermen werkt, bezoekers verwelkomt, informatie deelt of actief betrokken bent bij de activiteiten, er is voor elk wat wils! Je werkt niet meer dan zes uur per dag en eten en drinken worden verzorgd. Fijne kans om bij te dragen aan zo’n belangrijk evenement in Utrecht.
|
|
Bestuur van Oud-Utrecht zoekt versterking
Nadat we in de coronatijd weinig bestuurswisselingen hebben gezien, hebben in het afgelopen jaar drie ervaren bestuursleden afscheid genomen van het bestuur van onze vereniging. Daarom zijn we hard op zoek gegaan naar nieuwe leden en zijn blij tijdens de ALV van 28 mei twee nieuwe kandidaten te kunnen voordragen. Maar dan zijn we er nog niet. We zijn op zoek naar ten minste nog twee nieuwe mensen ter versterking van het bestuur.
Wat verwachten we?
Kerntaak van het bestuur is ervoor te zorgen dat de vereniging haar missie waar kan maken: bevorderen van de kennis van en belangstelling voor de geschiedenis, archeologie en de monumentenzorg van Utrecht en omgeving. Bestuursleden dragen bij aan de beleidsontwikkeling voor de vereniging en aan een goede organisatie van de uitvoering daarvan. Het huidige bestuur opereert als een collegiaal team; portefeuilles waarin verschillende aandachtsgebieden geclusterd zijn, worden zoveel mogelijk verdeeld; zo nodig springt men voor elkaar in. Bij de selectie van nieuwe bestuursleden wordt gekeken naar deskundigheid en/of affiniteit met in elk geval twee portefeuilles: het HR- en vrijwilligersbeleid en de functie van secretaris van het bestuur (voor de verslaglegging van de bestuursvergaderingen is er een betaalde vrijwilliger). Verder wordt ook gekeken naar de mate waarin er sprake is van aanvullende kwaliteiten en streven we naar meer diversiteit. Bestuurlijke ervaring en kennis van erfgoed zijn een pre, maar niet noodzakelijk. Hart voor Utrecht wel!
Interesse?
Heb je vragen of belangstelling voor een plek in het bestuur, neem dan contact op via bestuur@oud-utrecht.nl. Bellen kan ook met Dick de Jong, voorzitter van het bestuur: 06 517 03 076 of met Hansje Amelink, secretaris van het bestuur: 06 150 38 497.
|
|
|
Schenken en nalaten
De historische vereniging Oud-Utrecht is een culturele ANBI (Algemeen Nut Beogende Instelling). Dat betekent dat je een gift aan Oud-Utrecht, boven op je contributie, voor 125% kan aftrekken van de belasting. Dus wie € 100 schenkt, kan een bedrag van € 125 aftrekken van zijn of haar inkomen. Er geldt wel een drempel en een maximum.
Doe je een periodieke schenking (dat wil zeggen dat je vastlegt dat je vijf jaar lang een vast bedrag per jaar schenkt boven op je contributie), dan geldt die drempel niet. Je mag dan alles aftrekken.
Het is ook mogelijk om Oud-Utrecht op te nemen in je nalatenschap. Diverse mensen gingen je voor met het schenken of met het nalaten aan Oud-Utrecht. Meer weten? Wend je dan tot de penningmeester, penningmeester@oud-utrecht.nl of zoek contact met de Belastingdienst.
|
|
|
Ledenadministratie
De ledenadministratie wordt verzorgd door Adie en Chris Kreijns. Wijzigingen in je adres of email kun je doorgeven aan Ledenadministratie Oud-Utrecht, Zuiderstraat 18 A, 3434 BH Nieuwegein, ledenadministratie@oud-utrecht.nl. Je ontvangt dan altijd op het juiste adres het tijdschrift, jaarboek en deze nieuwsbrief.
|
|
Tips
- Herdenken
Op zaterdag 4 mei staan we stil bij alle Nederlandse oorlogsslachtoffers die waar ook ter wereld zijn omgekomen of vermoord sinds de Tweede Wereldoorlog. In Utrecht doen we dit onder andere met de herdenking bij het Domplein om 20.00 uur. Na afloop treedt de Utrechtse dichter en schrijver Ingmar Heytze samen met zijn band Asfaltfeeën op in de Domkerk.
- En vieren!
Op zondag 5 mei vieren we de bevrijding met het Bevrijdingsfestival Utrecht, traditiegetrouw in Park Transwijk. Maar ook op andere plekken staan we samen stil bij onze vrijheid. Met Vrijheidswandelingen door de stad, Vrijheidsmaaltijden door de hele provincie, verhalen en exposities over Vrijheid in de Bibliotheek en een Talkshow in TivoliVredenburg.
- Op dinsdag 7 mei viert Utrecht de bevrijding van de stad. Bij het Polar Bear monument in het Hogelandsepark is een feestelijke plechtigheid waarbij gelijktijdig slachtoffers van Britse en Nederlandse strijdkrachten worden herdacht.
- Rietveld Schröderhuis 100 jaar
Het Rietveld Schröderhuis bestaat in 2024 honderd jaar en dat wordt gevierd met bijzondere acties en activiteiten. Op woensdag 15 mei start het jubileumprogramma met een markt rondom het iconische huis. Dan gaan de deuren open voor flitsbezoeken voor iedereen die even binnen wil kijken. Ook zijn er creatieve workshops waaraan bezoekers van alle leeftijden deel kunnen nemen. Zo kun je bijvoorbeeld een verjaardagskaart voor het huis maken en met lego aan de slag.
- Camerata Trajectina 50 jaar
Op 16 mei, de bijna exacte datum van de 50e verjaardag, start Camerata Trajectina een bijzondere jubileumtour onder de naam Groots in een kleine taal. Deze tournee wordt een viering van het muzikale archief dat gedurende de afgelopen vijf decennia is opgebouwd. Op het programma staan onder andere de Geuzenliederen, de eerste Nederlandse opera Bacchus en het Antwerps Liedboek.
- Utrechtse Erfgoeddag
Op donderdag 23 mei organiseren Landschap Erfgoed Utrecht en Universiteit Utrecht de Utrechtse Erfgoeddag. Thema is dit jaar participatie, als vervolg op het Verdrag van Faro. Met onder andere onze eigen Dick de Jong en Joost Splinter over achtergronden van en toekomstplannen voor de Wijkentour.
- DOMunder 10 jaar
Op zondag 2 juni bestaat DOMunder 10 jaar. En dat wordt gevierd! Met unieke activiteiten, mini-tours, de opening van een expositie en meer. Voor alle Utrechters die er nog niet geweest zijn: reden om te gaan!
- Verhalen bij Volksbuurtmuseum
In het prachtig vernieuwde Volksbuurtmuseum is nog tot 12 mei de expositie Levensloop - verhalen over de kracht van kansen te zien. In deze expositie vertellen drie Utrechtse families verhalen over hun kansen in het onderwijs, de arbeidsmarkt en de huizenmarkt, en welke invloed dat heeft gehad op hun verdere levensloop. Het museum biedt inmiddels ook een eigen game die de spelers van alle leeftijden de wijk instuurt om verborgen verhalen te gaan zoeken. Ideetje voor de voorjaarsvakantie?
- Winkels in Zuilen
De tentoonstelling Etalage naar het verleden. Winkels in Zuilen bij het Museum van Zuilen neemt bezoekers mee op reis door de geschiedenis van winkels in Zuilen. De sterke bevolkingsgroei na de Eerste Wereldoorlog dankzij de fabrieken Werkspoor en Demka, leidde tot een spectaculaire groei van de bevolking, wat resulteerde in een toenemende vraag naar winkels. Op vrijwel elke hoek verschenen ze, een beeld dat decennialang standhield. Het runnen van een winkel vereiste hard werken door het hele gezin, en vrije tijd was schaars, want: de klant was koning!
- Gouden vrouwen
Niet in onze stad, maar wel in onze provincie: de prachtige tentoonstelling Gouden vrouwen. Frankische schatten thuisgebracht in Stadsmuseum Rhenen. Flonkerende sieraden met edelstenen uit India, munten, prachtig bewerkte gespen, delicaat glaswerk, huisraad en wapens. Ze zijn daar in 1951 gevonden onder aan de Donderberg, wellicht de grootste vroegmiddeleeuwse begraafplaats van Nederland. Tot 7 december is een topselectie te bewonderen en wacht het publiek een duik in de verrassend rijke cultuur van de Franken op de Utrechtse Heuvelrug. Met een schijnwerper op de vrouwen.
- Wikikring Utrecht
De Wikikring Utrecht werkt maandelijks Utrechtse lemma’s op Wikipedia bij: met verbeteringen, foto's, video, geluidsopnamen en zelfs helemaal nieuwe artikelen. Wie wil meewerken kan aanschuiven op iedere derde of vierde zaterdag van de maand in bibliotheek Neude, van 15.00 tot 18.00 uur in de Grote Hal, nis 4. Wel zelf een laptop meenemen.
- Op pad met Oud-Utrecht
Oud-Utrecht maakt voor De Utrechtse Internet Courant (DUIC) tweewekelijkse wandelingen door de stad, op zoek naar bijzonder erfgoed - ook op onverwachte plekken. Je vindt de wandelingen op de website van DUIC. Op de site van Oud-Utrecht staat steeds aanvullende informatie.
- Actueel erfgoed nieuws op de site
Er verschijnen regelmatig interessante berichten over cultureel erfgoed in de kranten en op internet. Op onze site vind je regelmatig een actuele selectie.
|
|
|
|
Ook gratis deze nieuwsbrief ontvangen?
Deze nieuwsbrief is een gratis service van onze vereniging. Als je deze nieuwsbrief interessant vond, dan ken je vast wel iemand die dat ook vindt. Stuur deze nieuwsbrief eens aan haar of hem door.
|
|
Agenda
Oud-Utrecht
10/5 Historisch café: De Utrechtse popmuziekscene rond 1980
25/5 Wijkentour Lombok
29/5 Lezing: historische roman over Zuster Bertken
14/6 Historisch café: het leven van Humphrey Mijnals
6/7 Grote excursie naar Woerden
Aanmelden uitsluitend via de agenda op de website.
Overig
23/5 Utrechtse Erfgoeddag
25/5 Wikikring Utrecht
2/6 10 jaar DOMUnder
22/6 Wikikring Utrecht
30/6 en 1/7 Keti Koti Utrecht 2024
12/10 Nacht van de Utrechtse geschiedenis
|
|
|
|
Je kunt Oud-Utrecht ook volgen op:
|
|
Colofon
Wendy van der Steen (eindredactie), Jan Schrauwen (redactie), Jeroen Tirion (ontwerp, verzending).
Contact
redactie.nieuwsbrief@oud-utrecht.nl
Inzenden kopij volgende aflevering voor 20 juni 2024
|
|
|
|
|
|
