| | | | In deze nieuwsbrief Utrecht 80 jaar vrij | Algemene ledenvergadering 2025 | Wijkentour naar Kanaleneiland | Grote excursie | Historisch cafés en lezingen | Tijdschrift | Podcast | Actief worden | Schenken en nalaten | Ledenadministratie | Tips | Agenda | | | | |
|
|
We zitten er middenin: de herdenking van de bevrijding van Utrecht 80 jaar geleden. In deze nieuwsbrief besteden we daar uiteraard aandacht aan. En die aandacht voor oorlog en verdediging duurt nog wel even voort, tijdens het historisch café met iconische foto’s uit de oorlog, de grote excursie naar de Maliebaan en een lezing over de verschillende waterlinies. Gelukkig start ook de wijkentour weer. Daarin zoeken we hoe erfgoed in de verschillende wijken bewoners juist verbindt in plaats van scheidt. Wij hopen er daarom onze leden én vele andere Utrechters tegen te komen. |
|
 |
| | | | Janskerkhof, 7 mei 1945 (Foto F.F. van der Werf). | | | | | | | |
|
Utrecht 80 jaar vrij: herdenken én vieren Op 5 mei is het 80 jaar geleden dat Nederland werd bevrijd. Op 7 mei trokken de geallieerden langs de Biltstraat Utrecht binnen. Er vinden talloze activiteiten plaats om dat te vieren én te herdenken. Op bekende plekken als Stadhuisbrug en Domplein, maar ook overal in de wijken. Wij geven op onze site een – verre van compleet – overzicht, waarbij we steeds doorverwijzen naar andere overzichten, zoals dat van de gemeente Utrecht. Daarnaast hebben we een aantal losse artikelen opgenomen, bijvoorbeeld over het bombardement op het Academisch ziekenhuis, de oorlog gezien door de ogen van een inwoner van Tuindorp en de aangrijpende installatie 80 Jaar – 80 Portretten, waarin kinderen uit Utrecht West een gezicht geven aan namen op struikelstenen. Daarnaast zijn er nog losse aankondigingen in de agenda. En let ook vooral op de prachtige doordraaiende foto’s bovenaan de site! |
|
Algemene ledenvergadering 2025 Als lid meepraten en meebeslissen over de gang van zaken bij de vereniging Oud-Utrecht? En bovenal afscheid nemen van de huidige voorzitter Dick de Jong en kennismaken met de nieuwe bestuursleden? Kom dan naar de algemene ledenvergadering op woensdag 14 mei van 19.30-21.00 uur in de hal van het stadhuis, inloop met koffie of thee vanaf 19.00 uur. Tijdens de vergadering komen onder meer de (financiële) jaarstukken, het concept-jaarplan 2025 en de aanstelling van vertrouwenscontactpersonen aan de orde. De vergaderstukken waren gevoegd bij het laatste (april-)nummer van het tijdschrift, ze zijn ook te vinden op de website. Verzoek is om eventuele punten voor de rondvraag uiterlijk 7 mei 2025 te melden via bestuur@oud-utrecht.nl. Tijdens de vergadering nemen we ook afscheid van Dick de Jong, ruim negen jaar onze voorzitter. Na afloop is er voor ieder mogelijkheid om hem persoonlijk te bedanken. Het bestuur is blij twee nieuwe bestuursleden voor te kunnen dragen: Chantal Hakbijl als voorzitter en Jan van Muilekom als bestuurslid. Op onze site alvast een online kennismaking – op 14 mei zijn ze ook ‘in het echt’ te begroeten. De algemene ledenvergadering vindt plaats op woensdag 14 mei, van 19.30-21.00 uur in de hal van het stadhuis. De ingang bevindt zich aan het Stadhuisplein. In verband met de verwachte drukte graag vooraf aanmelden. |
|
 |
| | | | De Van Heuven Goedhartlaan in de jaren zestig. | | | | | | | |
|
Betrokkenheid bij erfgoed en cultuur in Utrechtse wijken Wijkentour Kanaleneiland op 31 mei Voor het derde jaar op rij neemt Oud-Utrecht het initiatief om een reeks wijkentours te organiseren. We werken hierbij nauw samen met wijkorganisaties en -bewoners. Zo komen we per wijk tot een inspirerend programma dat mensen betrekt bij erfgoed en cultuur in hun eigen omgeving. Op zaterdag 31 mei bijt Kanaleneiland het spits af. De afgelopen twee jaar werden de wijkentours goed gewaardeerd door de deelnemers. Bij elke tour stond in ieder geval een wandel-, fiets- of vaartocht met gids op het programma. Daarnaast waren er andere leuke activiteiten, zoals een pubquiz over de wijk, workshops en vaak een gezellige borrel. De wijkentour naar Kanaleneiland vindt plaats op zaterdag 31 mei. Meer informatie is te vinden in de agenda op onze site. Op zondag 22 juni strijkt de wijkentour vervolgens neer in Nieuw Engeland/Lombok. Ook hier biedt de agenda op de site meer informatie. |
|
 |
| | | | ’t vermakelyck gesicht van de MALIE-BAEN ’T UTRECHT, ets van Jan van Vianen, circa 1685 (Het Utrechts Archief). | | | | | | | |
|
Grote excursie op 21 juni 2025 Naar de Maliebaan! We gaan dit jaar naar de Maliebaan! Die heeft een geschiedenis waar veel over te vertellen is. Over het ontstaan in de zeventiende eeuw met een terrein waar studenten malie, of pallemaille, konden spelen, over de Tweede Wereldoorlog, toen het hoofdkantoor van de NSB er gevestigd was - naast panden waar het verzet zetelde, tot aan de huidige tijd met kantoren, adviesbureaus en ook nog woonhuizen. Ontvangst is om 10.30 uur in Podium Oost met koffie en thee. Om 11.00 uur starten we met enkele lezingen waaronder een van schrijver en journalist Ad van Liempt over de Maliebaan in de Tweede Wereldoorlog. Na de lunch wandelen we in groepen langs de hele Maliebaan onder begeleiding van deskundige gidsen van Gilde Utrecht en bezoeken een aantal bijzondere panden, waaronder het gebouw van de Vrijmetselarij. Rond 16.00 - 16.30 uur sluiten we af met een borrel. De grote excursie vindt plaats op zaterdag 21 juni. Aanmelden kan vanaf zaterdag 10 mei om 10.00 uur via de website van Oud-Utrecht. De kosten zijn €37,50 per persoon. Het maximumaantal personen dat mee kan is 80. Dus wees er snel bij! Wij rekenen op een prachtige eerste dag van de zomer. De commissie grote excursie heeft er zin in! |
|
Historisch cafés en lezingen |
|
 |
80 jaar bevrijding, Utrecht in de Tweede Wereldoorlog Historisch café op 9 mei met Ton van den Berg en Ad van Liempt Utrecht in de Tweede Wereldoorlog aan de hand van bijna vijftig iconische foto’s. De Utrechtse journalisten Ton van den Berg en Ad van Liempt vertellen in het historisch café van Oud-Utrecht de verhalen bij de meest aansprekende foto’s die er uit de bezettingsperiode bewaard zijn gebleven. Het begint met foto’s van mobilisatie van 1939, gevolgd door de Duitse inval van mei 1940 en de Duitse aanwezigheid in de straten van de stad Utrecht. Daarna volgen foto’s en verhalen over de invloed van de Duitse bezetting op het dagelijks leven én de beelden van de vervolging van Joodse mensen en andere minderheden. Aandacht ook voor de effecten van de Duitse terreur en de gevolgen van schaarste en honger. Tot slot de foto’s van de bevrijding. Van een uitgelaten bevolking, maar ook van de afrekening met mensen die zich aan de kant van de bezetter hadden geschaard. Het historisch café vindt plaats op vrijdag 9 mei 2025 in de Theaterzaal van Bibliotheek Neude. Zaal open: 17.00 uur, aanvang: 17.15 uur en afloop om 18.15 uur. Fijn als je je van tevoren aanmeldt via de knop op de website, dan weten we hoeveel mensen we kunnen verwachten. Dit evenement is gratis te bezoeken. Op verzoek van de sprekers is er dit keer geen livestream. Het historisch café is dus ook na afloop niet terug te kijken. |
|
 |
| | | | Gedeelte van de Nieuwe Hollandse Waterlinie tussen de Zuiderzee en de Lek met inundatiegebieden en verdedigingswerken, rond 1830 (Het Utrechts Archief). | | | | | | | |
|
Sterk water - verdedigen met water door de eeuwen heen Lezing op 21 mei met Bas Kreuger Het verhaal van het militaire gebruik van water, verteld door Bas Kreuger. Over hoe het waterwapen van oudsher is ingezet, over de diverse waterlinies die Nederland gehad heeft, wie dat tot lust of last was en wat we er vandaag de dag nog mee kunnen. Met een bijzonder plek voor Het ‘Utrechtse verhaal’. Bas Kreuger (1962) studeerde maritieme geschiedenis in Leiden en was elf jaar directeur van het Nederlands Vestingmuseum. De lezing vindt plaats op woensdag 21 mei in het Bartholomeus Gasthuis. Zaal open: 19.00 uur, aanvang: 19.30 uur. Toegang €5,-. Vanaf 8 mei om 10.00 uur zijn kaartjes te koop via onze website. |
|
 |
De omgevallen boekenkast Historisch café op 13 juni met Ronald Giphart Je weet soms pas écht wat je hebt, als je gaat verhuizen. Bij het inpakken kwam schrijver Ronald Giphart erachter dat hij acht verhuisdozen had met boeken over Utrechtse geschiedenis. In dit historisch café vertelt Giphart over zijn favoriete geschiedenisboeken over onze stad. Het historisch café vindt plaats op vrijdag 13 juni 2025 in de Theaterzaal van Bibliotheek Neude. Zaal open: 17.00 uur, aanvang: 17.15 uur en afloop om 18.15 uur. Fijn als je je van tevoren aanmeldt via de knop op de website, dan weten we hoeveel mensen we kunnen verwachten. Dat kan vanaf 15 mei 10:00 uur. Dit evenement is gratis te bezoeken. |
|
Terugblik: de Sok, de Bril, de Beer, de Blauwe: hoveniers van Utrecht Historisch café op 28 maart met Robbert Jongerius Eeuwenlang voorzagen hoveniers de Utrechtse bevolking van voedsel. Tijdens het historisch café van 28 maart ging nazaat en landschapsarchitect Robbert Jongerius op aanstekelijke wijze aan de hand van zijn eigen familiegeschiedenis in op de achtergronden. Het historisch café is hier terug te zien. |
|
Terugblik: Ina Boudier-Bakker Historisch café op vrijdag 11 april met Gé Vaartjes Schrijfster Ina Boudier-Bakker werd op 15 april 1875 geboren, afgelopen maand 150 jaar geleden. In Amsterdam, maar ze woonde ook jaren in Utrecht omdat haar man Henry Boudier directeur werd van het postkantoor aan de Neude. Hier schreef ze ook haar bekendste werk De klop op de deur (1930), dat later werd bewerkt voor de televisie. Het historisch café is hier terug te zien. |
|
 |
Themanummer Tijdschrift Oud-Utrecht over ‘De Gemeenschap’ Begin juni verschijnt het dubbeldikke themanummer van Tijdschrift Oud-Utrecht. Deze keer is het gewijd aan 100 jaar De Gemeenschap, het culturele tijdschrift uit het interbellum. Aan dit blad van 'jonge katholieken' waren bekende schrijvers en kunstenaars verbonden, zoals Jan Engelman en Charles Eyck, maar ook niet-katholieken als de architecten Sybold van Ravesteyn en Gerrit Rietveld. Het afgelopen halfjaar is het eeuwfeest van De Gemeenschap herdacht door een tiental organisaties door het hele land, waaronder Museum Catharijneconvent, Salon Saffier en Oud-Utrecht. Het themanummer dient als afsluiter en gaat breder dan De Gemeenschap: over Utrechtse cultuur tussen de twee wereldoorlogen. De presentatie van het themanummer is op 12 juni in Museum Catharijneconvent, zie voor details en aanmelding de agenda op de website. |
|
 |
Podcast: Dieuwke van der Poel over Suster Bertken De laatste aflevering van de podcast verscheen in april. In de Buurkerk sprak Arjan den Boer met Dieuwke van der Poel, universitair hoofddocent Nederlandse literatuur voor 1500 aan de Universiteit Utrecht. Zij is gespecialiseerd in het laatmiddeleeuwse lied en schrijvende vrouwen. Ze deed onderzoek naar het werk van de Utrechtse Suster Bertken (Berta Jacobsdochter), die van 1457 tot 1514 kluizenares was in de Buurkerk. Samen met zangeres Margot Kalse reconstrueerde Dieuwke van der Poel de melodie van de liederen van Suster Bertken, waarover ze onlangs mocht vertellen op BBC Radio 3. De volgende aflevering van Podcast Oud-Utrecht staat gepland in juni en gaat over 100 jaar De Gemeenschap. |
|
Actief worden Een vereniging als Oud-Utrecht draait niet vanzelf. Talloze actieve leden dragen bij aan de organisatie van de historisch cafés en lezingen, excursies, het programmeren van de wijkentours en de Nacht van de Utrechtse geschiedenis, de publicatie van tijdschriften, podcasts en jaarboek, het maken van wandelingen voor DUIC en natuurlijk de totstandkoming van deze nieuwsbrief. Dat blijven we graag volhouden! Op onze site vragen de verschillende commissies regelmatig om versterking. Zo kan de commissie grote excursie een goede regelaar gebruiken, ziet het bestuur uit naar een nieuwe secretaris, zoeken we hulp voor de webmaster en zijn de redacties van website en nieuwsbrief op dit moment nog steeds onderbemenst. Meer informatie over de verschillende commissies is eveneens te vinden op de site. En voor wie al meteen aan de slag wil: stuur een mail naar bestuur@oud-utrecht.nl. |
|
Schenken en nalaten De historische vereniging Oud-Utrecht is een culturele ANBI (Algemeen Nut Beogende Instelling). Een gift aan Oud-Utrecht, boven op de contributie, is dan ook voor 125 procent aftrekbaar van de belasting. Er geldt wel een drempel en een maximum. Bij een periodieke schenking geldt die drempel niet. Je mag dan alles aftrekken. Het is ook mogelijk om Oud-Utrecht op te nemen in je nalatenschap. Diverse mensen gingen je voor met het schenken of met het nalaten aan Oud-Utrecht. Meer weten? Wend je dan tot de penningmeester, penningmeester@oud-utrecht.nl of neem contact op met de Belastingdienst. |
|
Ledenadministratie De ledenadministratie wordt verzorgd door Adie en Chris Kreijns. Wijzigingen in je adres of email kun je doorgeven aan Ledenadministratie Oud-Utrecht, Zuiderstraat 18 A, 3434 BH Nieuwegein, ledenadministratie@oud-utrecht.nl. Je ontvangt dan altijd op het juiste adres het tijdschrift, jaarboek en deze nieuwsbrief. |
|
| | | | Tips - Eerbetoon aan Johanna Westerdijk
In Baarn is een plaquette onthuld ter ere van Johanna Westerdijk, in 1917 als Nederlands eerste vrouwelijke hoogleraar benoemd in Utrecht. Wij kennen haar van de grote muurschildering op de Maliesingel. Westerdijk zorgde voor grote wetenschappelijke doorbraken op het gebied van schimmels en plantenziekten. Het eerbetoon maakt deel uit van het project Nederlandse Mijlpalen in de Microbiologie, van de Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Microbiologie (KNVM). - Legioenskamp
Op 8 mei vindt in Museum Hoge Woerd een lezing plaats over de spectaculaire vondst van een Romeins legerkamp bij Valkenburg (ZH) in 2020–2021. Deze opgraving werpt nieuw licht op de militaire strategie van keizer Caligula en de rol van Nederland langs de Limes in de vroege eerste eeuw. Over de connectie met nabijgelegen castella, wegen en nederzettingen, en hoe deze vondst ons begrip van de Romeinse tijd verandert. - 80 jaar Vrijheid – 80 Portretten
Nog te zien tot 25 mei in Stadsklooster Utrecht: een indrukwekkende tentoonstelling van portretten van buurtbewoners die herdacht worden op de struikelstenen in de wijk Utrecht West, geschilderd door leerlingen van groep 7 en 8 van de Johan de Wittschool, de Van Asch van Wijckschool en de KBS De Catharijnepoort. - Ooggetuigen en reacties
De Historische Vereniging Vleuten de Meern Haarzuilens & Leidsche Rijn (VdMHLr) heeft filmpjes online gezet waarin dorpsbewoners vertellen hoe zij de oorlog hebben beleefd aan de hand van thema's als honger, angst en onderduiken. Vervolgens krijgen jongeren de vraag hoe zij naar deze thema's kijken. - 100 jaar De Gemeenschap ook bij Literatuurmuseum
Het LiteratuurLab, de online omgeving van het Literatuurmuseum, plaatst de komende maanden artikelen over relatief onbekende aspecten van De Gemeenschap, waaronder de rol van muziek, de – in ieder geval voor uw redactie – onvermoede bijdragen van de Oostenrijkse schrijver Joseph Roth en de tragische levensloop van de Groningse dichter Willem ten Berge. Vanaf april is in het museum ook nog een tentoonstelling te zien met archiefmateriaal uit de collectie. - 650 jaar provincie Utrecht
Op 17 mei is het zover. Dan is het 650 jaar geleden dat (naar alle waarschijnlijkheid) in de kapittelzaal van de Dom de leden van de Staten van Utrecht van de bisschop een oorkonde kregen, die de macht van de bisschop aan banden legde. Om dat te vieren zijn er de komende tijd vele activiteiten. Op 650 jaar provincie Utrecht staat een overzicht. - Op pad met Oud-Utrecht
Oud-Utrecht maakt voor De Utrechtse Internet Courant (DUIC) tweewekelijkse wandelingen door de stad, op zoek naar bijzonder erfgoed - ook op onverwachte plekken. Je vindt de wandelingen op de website van DUIC. Op de site van Oud-Utrecht staat steeds aanvullende informatie. - Actueel erfgoed nieuws op de site
Er verschijnen regelmatig interessante berichten over cultureel erfgoed in de kranten en op internet. Op onze site vind je regelmatig een actuele selectie.
| | | | |
|
|
Ook gratis deze nieuwsbrief ontvangen? Deze nieuwsbrief is een gratis service van onze vereniging. Als je deze nieuwsbrief interessant vond, dan ken je vast wel iemand die dat ook vindt. Stuur deze nieuwsbrief eens aan haar of hem door. |
|
|
|
Je kunt Oud-Utrecht ook volgen op: |
|