Visualisatie erfgoed
In november 2016 liet de gemeente de liefhebbers van erfgoed schrikken. Bij de herbestrating van de Choorstraat werd van gevel tot gevel een nieuw plaveisel aangebracht. In dit plaveisel zijn de contouren van het koor van de Buurkerk niet opgenomen. Zo is niet meer zichtbaar waarom de Choorstraat naar een koor genoemd is. De gedenksteen die de afgesloten kamer van ‘Suster Bertken' in het koor markeert is wel teruggeplaatst.
Vragen aan de verantwoordelijk wethouder monumenten, de heer Geldof, leverden al direct een toezegging op: een visualisatie van het koor komt terug. Alleen hoe? De gemeente heeft belanghebbende organisaties, waaronder vereniging Oud-Utrecht, uitgenodigd om met haar tot een goed plan te komen. De doelstelling van deze tijdelijk bedoelde werkgroep ‘Visualisatie erfgoed’ is om naast de Choorstraat ook naar ander ‘onzichtbaar’ aanwezig erfgoed te kijken en of de visualisatie daarvan kan bijdragen aan het genieten van onze monumentale stad, voor bewoners en bezoekers.
Voor de Choorstraat wordt nu in eerste instantie gekeken naar een visualisatie waarbij het publiek duidelijk wordt hoe het koor van de Buurkerk tot ruim in de Choorstraat een normale doorgang versperde. Dat was na de reformatie de reden om dit koor te slopen. Dat zal waarschijnlijk niet in de bestrating worden opgenomen, maar op andere wijze zichtbaar gemaakt.
Er is meer ‘onzichtbaar erfgoed’. Utrecht heeft zichtbaar erfgoed met haar grachten en kapittelkerken, maar van de stadsmuren en stadspoorten is weinig bewaard gebleven. De fundamenten zitten mogelijk nog in de grind, maar zijn niet te zien. Ook de periode waarin na de reformatie nieuwe straten zijn aangelegd, panden geheel andere functies hebben gehad en de kloosters verdwenen, er is veel te laten zien.
Een voorbeeldproject kan mogelijk de Wittevrouwenpoort worden. Dit jaar worden de plannen gemaakt voor een nieuwe herindeling van de Wittevrouwenstraat en Voorstraat. Daarbij ligt het voor de hand om naar de tendens van de huidige tijd het voetgangers- en fietsverkeer meer de ruimte te geven. Dat zal ten koste van het autoverkeer en haar snelheid gaan. Zijn de stadspoorten niet bij uitstek de locaties geweest waarbij je van het ene gebied overging in een ander gebied? Dat kan ook voor het verkeersregiem gelden. Kan een vorm of visualisatie van de Wittevrouwenpoort, nog geheel onduidelijk hoe, deze rol vervullen?
Tekst Bert Poortman, juli 2017