Wandelen over de Utrechtse stadswal met Herman Saftleven
Oud-Utrechtlid Laurens Schoemaker is conservator historische topografie bij het RKD - het Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis. Hij publiceerde in 2022 het boek Wandelen over de Utrechtse stadswal; tekeningen van toen en foto's van nu. Dit jaar neemt hij ons op 13 oktober tijdens het Historisch Café over de historische stadswaltekeningen van Hermans Saftleven mee langs de randen van de zeventiende-eeuwse stad.
De in Rotterdam geboren Herman Saftleven stamde uit een schildersfamilie. Omstreeks 1632 streek hij neer in Utrecht, waar hij naast schilderijen ook veel tekeningen produceerde. Herman Saftleven (1609-1685) woonde samen met zijn vrouw Anna van Vliet in de binnenstad van Utrecht in het tegenwoordige huis Achter Sint Pieter 7, dat het echtpaar al in 1639 had gekocht. Gewapend met tekenpapier en zwart krijt zwierf Saftleven regelmatig over de Utrechtse stadswallen en langs de Stadsbuitengracht om zijn stad in beeld te brengen. In een periode van zo’n dertig jaar tekende hij meer dan 150 gezichten op, langs en vanaf de stadswal.
1. Herman Saftleven, Het Paardenveld, circa 1663, collectie De Grez, Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België, Brussel
2. Maite Meijlink, Het Paardenveld, 2022
Laurens Schoemaker doet al jarenlang onderzoek naar het werk van Herman Saftleven. Aan de hand van twintig van diens tekeningen zette hij in 2022 een stadswandeling uit rond de Utrechtse binnenstad. Tijdens de vijf kilometer lange tocht langs de Stadsbuitengracht waant de wandelaar zich soms even in het Utrecht van de zeventiende eeuw. Schoemaker schreef de inleiding en een uitgebreide routebeschrijving, die meer zicht geeft op de geschiedenis van de stad en ervoor zorgt dat je haar met andere ogen gaat bekijken.
Het boekje Wandelen over de Utrechtse stadswal. Tekeningen van toen en foto’s van nu is onderdeel van een groter project over kunstenaar Herman Saftleven (1609-1685).
Prent van Coenraet Waumans naar zelfportret van Herman Saftleven uit circa 1650, Rijksmuseum Twente
Meer informatie over het Historisch Café staat in de agenda.
Noot van de redactie:
De oplettende lezer van de nieuwsbrief had het wellicht al gezien. De afbeelding bij de aankondiging van het Historisch Café in de editie van september 2023 is niet van Herman Saftleven, maar een kopie van diens werk door Abraham Rademaker. Ook het bijschrift klopt niet. Wij hebben het aangepast in de digitale versie van de nieuwsbrief elders op de website.