Historisch Café: (Oud)-katholieke armenzorg in Utrecht

Schilderij van Sint Maarten die hangt boven de schouw in de regentenkamer van de Oude Roomsch Katholieke Aalmoezenierskamer (ORKA)

Armenzorg is tot de 20ste eeuw een taak geweest van kerkelijke charitatieve instellingen. Omdat Utrecht in de middeleeuwen uitgroeide tot het economische en kerkelijke centrum van de noordelijke Nederlanden en pelgrimeren in zwang kwam, stond de stad vol gasthuizen, kloosters, weeshuizen en kerken.

Hier kwam verandering in door de reformatie. Toen werd de gereformeerde religie de openbare kerk; de katholieke eredienst werd verboden, kerken, landerijen, tegoeden en gebouwen werden geconfisqueerd. De armenzorg ging over op de gereformeerde diaconie. Katholieke en niet-gelovige armen werden geholpen door de stadsaalmoezenierskamer.

Toen de stad dit in het rampjaar 1674 niet meer kon opbrengen, en de diaconie weigerde de zorg voor katholieke armen op zich te nemen, besloten tien vooraanstaande katholieken een eigen armenkamer op te richten. Na de breuk tussen de kerk van Rome en Utrecht in 1723, ging de armenkamer uiteen in een rooms katholieke armenkamer, de huidige Katholieke Caritas Utrecht, en de Oude Roomsch Katholieke Aalmoezenierskamer, kortweg de ORKA. Beide kamers vierden in 2024
hun 350-jarig bestaan.

Ter gelegenheid daarvan verscheen het boek Van aalmoes naar kansengelijkheid van oud- regent van de ORKA Mary Hallebeek. Zij belicht de ontwikkeling van de armenzorg in Utrecht, die na de Tweede Wereldoorlog de oorspronkelijke taken verloor maar ook nieuwe uitdagingen vond.

Het historisch café vindt plaats op vrijdag 24 oktober 2025 in de Theaterzaal van Bibliotheek Neude. Zaal open: 17.00 uur, aanvang: 17.15 uur en afloop om 18.15 uur. We vinden het fijn als je van te voren aanmeldt via de knop onderaan deze pagina, dan weten we hoeveel mensen we kunnen verwachten. Aanmelden kan vanaf 15 september 10:00. Dit evenement is gratis te bezoeken.