Nieuws

Trots op de Utrechtse Agatha van Schoonhoven

Een van de mooiste portretten uit de geschiedenis van Utrecht is dat van Agatha van Schoonhoven, de geliefde van schilder en kanunnik Jan van Scorel. Ze kijkt ons schalks aan. Het hangt in Rome, tussen talloze beroemde kunstwerken in het Palazzo Doria Pamphilj. Een bescheiden portretje, maar van alle artikelen in de museumwinkel van het Palazzo zijn de kaarten, boekenleggers en magneten met daarop onze Utrechtse Agatha het meest verkocht.

Over het timpaan op het stadhuis door Pieter d’Hont

Groots werk op de Stadhuisbrug. Aan de ene kant wordt het voormalige Magazijn De Zon gerestaureerd voor de komst van het Literatuurmuseum. Aan de andere kant staat het stadhuis in de doeken voor gevelonderhoud. Het timpaan, de driehoek bovenaan de gevel, is nog wel goed te zien. Hoe kwam dat tot stand? En wat stelt het voor?

Waterput van Karel V gevonden op de Neude

“Gewoon waanzinnig!” noemt archeoloog Nils Kerkhoven de vele vondsten die de laatste tijd zijn gedaan op de Neude. Op 12 maart toonden de gemeentelijk archeologen ter plekke een selectie. Zelfs met een spontane schep in de zwarte veenlaag verschijnen al een bot en de bodem van een beker. Oud-Utrecht was erbij.

"Kunst werd gezien als middel om een betere wereld te scheppen"

Op 21 februari opende in Museum Catharijneconvent de tentoonstelling Tussen hemel en oorlog. Een tentoonstelling over de hoogtepunten van de moderne kunst tijdens het Interbellum. "Het Interbellum was een zoekende, onrustige tijd met enorm veel tegenstellingen. De wereld stond op zijn kop."

Citymarketing avant la lettre

Citymarketing in de zeventiende eeuw. Denk daarbij aan plattegronden en panorama's, zoals die van Herman Saftleven en Adam van Vianen, en de beschrijving van Utrecht door Cornelis Booth. Een nadere kennismaking met Booth - en een onverwachte link met de 'jarige' Stichtse Landbrief.

Bond Heemschut en Oud-Utrecht doen verzoek aan minister

Het prachtige pand van de Fundatie van Renswoude wordt verkocht, zo maakte het college van regenten in december 2024 met pijn in het hart bekend. Bond Heemschut en de vereniging Oud-Utrecht vragen minister Bruins van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap om pand en inventaris aan te wijzen als 'ensemble'. De gemeente Utrecht ondersteunt het verzoek.

"Verrast door de breedte van de vereniging"

Hoe lang Jan van Muilekom al lid is van Oud-Utrecht weet hij niet meer precies. "Zo'n acht à negen jaar zeker. Ik ken de vereniging echter al veel langer. Ik las het tijdschrift weleens en ging ook een enkele keer naar een lezing in het Bartholomeus Gasthuis." Inmiddels is hij aspirant-bestuurslid van Oud-Utrecht. Een korte kennismaking.

Eerste herdenking Februaristaking in Utrecht

Op 25 en 26 februari 1941 legden in Amsterdam fabrieksarbeiders het werk neer uit protest tegen de Jodenvervolging door de Duitse bezetters. Bij die Februaristaking wordt ieder jaar uitgebreid stilgestaan. Minder bekend is dat op 26 februari 1941 ook Utrechtse arbeiders massaal staakten. Dat wordt dit jaar voor het eerst herdacht op woensdag 26 februari met de onthulling van een monument.

Historisch café over Willibrorduskerk terug te zien

Tijdens het historisch café van 21 februari ging kunsthistoricus Els Jimkes-Verkade op de neogotische Willibrordkerk. De kerk was in de jaren zestig bijna aan de sloophamer ten prooi gevallen. Het historisch café is hieronder terug te zien.

De Stichtse Landbrief in kasteel De Haar

In Tijdschrift Oud-Utrecht van februari een artikel over bisschop Arnold van Horne (1339-1389), die in 1375 met de uitgifte van de Stichtse Landbrief tegen wil en dank instemde met de rechten en plichten van de drie standen: de adel, de geestelijkheid en de steden. In kasteel De Haar is die voor Utrecht belangrijke gebeurtenis afgebeeld in een glas-in-loodraam.

Debat over het 'kolonialisme van goede bedoelingen'

Utrecht werd in de negentiende eeuw het centrum van de protestantse beweging voor de afschaffing van slavernij en het vervolg daarop. Daarbij speelden uiteenlopende motieven en belangen een rol. Op vrijdagmiddag 21 februari vindt in Het Utrechts Archief een publiek gesprek plaats over protestants idealisme, kolonialisme en slavernij.

Buys Ballot en de Nederlandse Noordpoolexpeditie van 1882-1883

Smeltende ijskappen, nieuwe vaarwegen en zeldzame grondstoffen die steeds beter bereikbaar worden. Het arctische gebied staat volop in de belangstelling. Een kleine 150 jaar geleden was dat ook al zo. Toen stond Christoph Buys Ballot aan de wieg van de Nederlandse Noordpoolexpeditie van 1882-1883. Onlangs verscheen diens biografie. Het volgende deel van een tweeluik. 

"De jongere generatie meer binden aan de vereniging"

Tijdens de nieuwjaarsreceptie van Oud-Utrecht maakte voorzitter Dick de Jong bekend dat Chantal Hakbijl zich kandidaat stelt voor het voorzitterschap van Oud-Utrecht. Een interview ter kennismaking.

De Nieuwe Caerte van de Provincie van Utrecht

Machthebbers hebben er een handje van landkaarten te gebruiken om hun visie op geografische kwesties weer te geven. Zo heet de Golf van Mexico op Google Maps inmiddels Golf van Amerika. Maar ook onze eigen Provinciale Staten lieten zich in het verleden niet onbetuigd. Een blik op de geschiedenis van misschien wel de mooiste kaart van onze provincie.

Bastion Sonnenborgh

Buys Ballot en de oprichting van het KNMI

De introductie van een gratis en advertentievrije weerapp van het KNMI zorgde de afgelopen weken voor onrust bij commerciële aanbieders. De geschiedenis leert echter dat het meteorologisch instituut al van oudsher weerberichten en stormwaarschuwingen publiceert. Het eerste deel van een tweeluik over de geschiedenis van het van oorsprong Utrechtse KNMI, naar aanleiding van een biografie van oprichter en eerste directeur Buys Ballot.

Cultureel erfgoed in het nieuws (25-02)

Er verschijnen regelmatig interessante berichten over cultureel erfgoed in de kranten en op internet. In dit bericht een actuele selectie. 

Grote muntvondst uit Romeinse tijd in Bunnik

In het najaar van 2023 zijn in de gemeente Bunnik 404 munten van zilver en goud gevonden, uit het begin van de jaartelling. Een bijzondere combinatie van Romeinse en Britse munten, begraven in de noordelijke grensregio van het Romeinse Rijk, die destijds dwars door Nederland liep. De munten zijn aangekocht door het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden en te zien op de vaste tentoonstelling Nederland in de Romeinse tijd. 

Nieuwe SteenGoed over Martinusschool Twijnstraat

In het Tijdschrift Oud-Utrecht van augustus 2024 verscheen het artikel 'Vader en zoon Noyons, onderwijs en onderzoek in hart en nieren', geschreven door Ton Hooft, kenner van de Twijnstraat. Onlangs publiceerde de werkgroep Historisch Onderzoek van het Utrechts Monumentenfond (UMF) een nieuwe editie van het periodiek SteenGoed die dieper op de Noyons ingaat en bovendien een bredere inhoud heeft.

Een gevelsteen voor kunstenaar Herman Saftleven

Op dinsdag 14 januari onthulden wethouder Cultuur Eva Oosters en Laurens Schoenmaker van het RKD, Nederlands instituut voor Kunstgeschiedenis, een gevelsteen ter herinnering aan de tekenaar en schilder Herman Saftleven (1609-1685) bij zijn voormalige woonhuis Achter Sint Pieter 7. Aan de onthulling ging een drukbezochte bijeenkomst vooraf.