Nieuws

De stad Utrecht was vroeger omgeven door bolwerken. Eerder gaf Bert Poortman een lezing over de bolwerken. We zijn nu in het archief gedoken en hebben een aantal afbeeldingen van de bolwerken in de header van onze site opgenomen. Hier een korte opsomming van wat er te zien is.

In 1853 verscheen de nieuwbouw van de sterrenwacht boven op het Utrechtse bastion Sonnenborgh, in 1854 gevolgd door het KNMI. Het KNMI vertrok in 1897 naar De Bilt, de sterrenwacht groeide uit tot een wereldberoemd wetenschapsinstituut van Universiteit Utrecht. Het was dé plek voor kennis over het heelal, de zon, en over stenen die uit de lucht vallen!

Aan de Adelaarstraat in de Vogelenbuurt staat de 18 meter hoge korenmolen Rijn en Zon. Het is een van de twee laatste molens in stad Utrecht, samen met houtzaagmolen De Ster in Lombok. 

Deze mysterieuze en inspirerende vrouw houdt de gemoederen al eeuwenlang bezig. Ze krijgt nu haar eigen tentoonstelling in het Museum Catharijne Convent, vol bijzondere topstukken die voor de gelegenheid naar Utrecht komen.

De ontwikkeling van de luchtvaart begon in Utrecht met ballonvluchten vanaf het suikerterrein aan de Leidseweg en kreeg een vervolg met vliegkamp Soesterberg. Lees hier meer over de razendsnelle ontwikkeling van de luchtvaart en de rol van de Utrechtse luchtvaartpionier Henk Walaardt Sacré.

De Utrechtse natuurkundige Martinus (Tini) Veltman is op 4 januari op 89-jarige leeftijd overleden, zo heeft de Universiteit Utrecht bekendgemaakt. Veltman ontving in 1999 samen met Gerard 't Hooft de Nobelprijs voor natuurkunde. In het Tijdschrift Oud-Utrecht van oktober 2019 schreef universiteitshistoricus Armand Heijnen het artikel 'Nobelprijzen in Utrecht' over deze Utrechtse natuurkundigen van wereldniveau. Vanwege het overlijden van Veltman is het complete artikel hieronder te downloaden als PDF.

Er zijn veel mensen opgenomen in ziekenhuizen maar we zijn begonnen met vaccineren tegen covid-19. Een goed moment om eens in het Utrechts Archief te kijken wat voor beelden er zijn over de ziekenhuizen en het omgaan met zaken zoals TBC, pokken en polio in ons verleden.
In de header van onze website zie je momenteel een selectie van afbeeldingen die we daar vonden.

Wij wensen u een gezond 2021 toe en graag tot ziens! In plaats van een nieuwjaarbijeenkomst hier een woord vanuit het bestuur: 2020 was een jaar om nooit te vergeten en ook 2021 wordt weer bijzonder.

Helaas kon de lezing over de Napolitaanse kerststal door Anite Haverkamp niet doorgaan. Deze verschuiven we naar december 2021. We hebben een tip om de kerst toch in huis te halen.

Met de verschijning van hét overzicht van alle Utrechtse lantaarnconsoles in een tweede herziene druk van De Lantaarn Spreekt mag het licht wel weer eens schijnen op: Willem Stooker.

Gisteren bent u geïnstalleerd als onze 332^e burgemeester, van harte welkom en gefeliciteerd! En u heeft al laten weten ook in deze coronatijd met grote aandacht te kijken naar de groeiende stad én de historie omdat ‘je alleen weet waar je naartoe gaat, als je ook weet waar je vandaan komt’.

KRO-NCRV presenteert op donderdag 24 december 2020 een bijzondere kerstviering vanuit de Domkerk in Utrecht: De Nationale Kerstavond. Met Johnny de Mol, verschillende bekende artiesten en de Utrechtse Domcantorij.

Camerata Trajectina is een Utrechts muziekensemble, dat opgenomen is in het Kunstenplan van de stad Utrecht. Dat geeft mogelijkheden om de Utrechtse muziekgeschiedenis te belichten. Samen met het Internationaal Kamermuziek Festival Utrecht komt er elk jaar een evenement met als titel: de klank van de stad. Op 29 december 2020 zou de aftrap zijn voor deze serie met het programma 'Utrechtse schoonheden' van Camerata Trajectina en Ingmar Heytze. De noodzakelijke lockdown treft ook dit festival. De organisatie, het bestuur, de musici en alle betrokkenen bij het festival beraden zich over diverse mogelijke scenario’s, waaronder het aanbieden van een selectie van de concerten via livestreams. 

De activiteitencommissie van Oud-Utrecht en Stadswandelingen Utrecht bieden u een filmpje aan over Sinterklaas in Utrecht.

De Wageningse cultuurtechnicus Henk Nobbe hield op 25 november 2020 in Zalencentrum Utrecht-Zuid een lezing over de waterstaatkundige geschiedenis van de Gelderse Vallei. Een lezing over wateroverlast, waterschappen en dijken.

100 jaar lang vierde Utrecht haar vrijheid op 28 november. Op die dag in 1813 werd Utrecht namelijk bevrijd, van de Fransen, en door de Russen!

Het Jaarboek Oud-Utrecht 2020 verschijnt op 29 november. Dit jaar telt het maar liefst 288 bladzijden en bevat het elf bijdragen over verrassende onderwerpen uit verschillende tijden. Zo is het jaarboek een mooi naslagwerk voor elke liefhebber van de Utrechtse geschiedenis. 

Het Jaarboek 2020 van Oud-Utrecht komt met een verhaal over de Maliebaan. Daarin worden de straatnaam en het maliespel toegelicht. Tijdens de Tweede Wereldoorlog waren in de statige panden veel nazi-organisaties gevestigd. Wij kregen van Gerrit-Jan van Wijhe een verhaal met zijn herinneringen aan die tijd.

Eind november verschijnt het Jaarboek Oud-Utrecht 2020. In december valt het bij alle leden van de Vereniging Oud-Utrecht op de mat. Dit jaar bevat het elf bijdragen over zeer uiteenlopende onderwerpen. We lichten alvast een tipje van de sluier voor u op. 

Er verschijnen regelmatig interessante berichten over cultureel erfgoed in de kranten en op internet. In dit bericht vindt u een actuele selectie.

Op 25 november houdt Henk Nobbe voor Oud-Utrecht een lezing over de waterstaatkundige geschiedenis van de Gelderse Vallei. Hier alvast een verhaal uit Tijdschrift Oud-Utrecht over de watersnood van 1855 in Veenendaal en de opvang van vluchtelingen in de Geertekerk in Utrecht.

Eind november verschijnt het Jaarboek Oud-Utrecht 2020. In december valt het bij alle leden van de Vereniging Oud-Utrecht op de mat. Dit jaar bevat het elf bijdragen over zeer uiteenlopende onderwerpen. We lichten alvast een tipje van de sluier voor u op. 

Op vrijdag 11 december schetst Jessica van Geel een dubbelportret van Truus Schröder en Truus van Lier.

De lezing over de Waterstaatkundige geschiedenis van de Gelderse Vallei op 25 november kan doorgaan. Niet in het Bartholomeusgasthuis maar in Zalencentrum Utrecht Zuid. In de agenda op deze site kunt u zich aanmelden.

Het Vechtstreekmuseum bestaat in 2020 alweer 25 jaar. Daarom is dit jaar de gehele benedenverdieping ingericht voor de speciale tentoonstelling ‘De Vecht – Nieuwe Parels blootgelegd’. Vanaf donderdag 19 november weer geopend en te zien tot 3 januari 2021.

Omdat het zo leuk is, hier een rondje straatpoëzie met Kila van der Starre van Universiteit Utrecht. Zij is promovendus en schreef een van de interessante artikelen in het Jaarboek Oud-Utrecht 2020 dat eind november verschijnt. In december valt het bij alle leden van de Vereniging Oud-Utrecht op de mat. Dit jaar bevat het elf bijdragen over zeer uiteenlopende onderwerpen.

Eind november verschijnt het Jaarboek Oud-Utrecht 2020. In december valt het bij alle leden van de Vereniging Oud-Utrecht op de mat. Dit jaar bevat het elf bijdragen over zeer uiteenlopende onderwerpen. We lichten alvast een tipje van de sluier voor u op. 

Elf november is het Sint Maarten, een feest van licht en barmhartigheid. In vroeger tijden werd dat in Utrecht gevierd met een feestelijke Jaarmarkt, uitdelen van brood en een processie door de stad. Er werden op die dag grote Maartensvuren gestookt en in de lantaarn van de Domtoren hing aan het begin van de zestiende eeuw een speciaal voor die avond gemaakte lantaarn met 30 kaarsen. De sinds 10 jaar gehouden Sint Maarten Parade met lampionnen door de stad gaat in verband met corona dit jaar niet door. Wat wel?  De Sint Maarten Parade @home, te zien op RTV Utrecht om 19.00 en 21.00 uur. De Martinusklok luidt op de Domtoren, en we kunnen Sint Maarten op veel plekken vinden..

Op de ledenvergadering van 4 november 2020 is Annemiek Roessen door het bestuur benoemd als Lid van Verdienste van Historische Vereniging Oud-Utrecht. Het bestuur prijst de wijze waarop Annemiek zich jarenlang heeft ingezet voor verschillende commissies, als vicevoorzitter van het bestuur van historische vereniging Oud-Utrecht, en voor het cultureel erfgoed van Utrecht, met het maximum van drie termijnen van drie jaar als bestuurder.

In de tentoonstelling De ommuurde stad in het Centraal Museum hangen werken van schilder en tekenaar Joost Cornelisz Droochsloot, waaronder vier heel fraaie ijsgezichten van Utrecht, met stadsmuren, torens en poorten. Ook het schilderij van het beleg van kasteel Vredenburg in 1577 is door hem gemaakt. Andere werken die er te zien zijn: de afdanking van de Waardgelders op de Neude van 1618, de Plundering en het Gezicht op de stad Utrecht van 1665.

Volgers en leden van Oud-Utrecht hebben conservator stadsgeschiedenis René de Kam er al over horen vertellen. Na wat coronavertraging is het zover: de tentoonstelling De ommuurde stad is tot 17 januari 2021 geopend in het Centraal Museum. Gaat dat zien!

Het najaarsprogramma van Gilde Utrecht omvat themawandelingen (en een enkele fietstocht) in vele soorten en smaken. Gezond en veilig. Er kunnen slechts 6 personen per rondleider mee, drukke plekken worden vermeden of het wandelen is op rustige tijdstippen.

Op 2 oktober opent in Museum Huis Doorn ‘De keizer en het Derde Rijk’, een tentoonstelling over de familie Hohenzollern en het nationaalsocialisme. Tegen de achtergrond van de twee wereldoorlogen die de 20ste eeuw hebben getekend wordt het verhaal verteld van de voormalige keizerlijke familie van Duitsland en hun contacten met de ‘nieuwe’ nationaalsocialistische machthebbers.

Wie van jullie had iemand in Kamp Amersfoort? Met die vraag opende Edie Brouwer en meteen gingen er een aantal handen omhoog. Een kwart van de bezoekers had een vader of een opa in het kamp. We voelden de anderhalve meter afstand niet meer, wat was er gebeurd met ‘onze’ mensen daar?

Van wonden in de vorm van vagina’s en wandelende heiligen zonder hoofd tot Jezus die als een druif wordt uitgeperst. Welkom in de intrigerende belevingswereld van de middeleeuwer. In Body Language. Het lichaam in de middeleeuwse kunst  (25 september 2020 t/m 17 januari 2021) toont Museum Catharijneconvent de meest fascinerende verbeeldingen van het lichaam uit het tijdvak 1300-1500. Het lichamelijke werd in die periode namelijk op een totaal nieuwe manier afgebeeld. Wat zat hier achter? En tot welke – in hedendaagse ogen – merkwaardige kunst leidde dit? Kruip in de huid van de middeleeuwer en ervaar een nooit eerder tentoongesteld fenomeen!

De Utrechtse singel is weer rond. Je kunt dus weer een rondje varen en dat is prachtig. De Stadsbuitengracht zit vol water, net als eeuwen geleden, maar de functie ervan is gewijzigd. En Utrecht heeft er een long en een stuk leefbaarheid bij gekregen. Omsingeld. Niet om de vijand buiten te houden, maar om de leefbaarheid binnen te halen.

In 2003 zit er weer water in het gedempte stuk singel tussen de Bemuurde Weerd en het Paardenveld. Het is voor Hans Zijlstra, historicus, aanleiding om in datzelfde jaar voor Oud-Utrecht een artikel te schrijven over de geschiedenis van de Utrechtse singels.

Op 12 september opent in het Centraal Museum de tentoonstelling De ommuurde stad. Geschiedenis van een stadsverdediging. Volgens René de Kam, conservator Stadsgeschiedenis van het Centraal Museum, gaat de tentoonstelling niet alleen over de ommuring van de stad. 'De tentoonstelling gaat over de zoektocht van de mens naar veiligheid.'

Op 26 augustus 1601 keerde Olivier van Noort terug van zijn reis om de wereld, nu 419 jaar geleden.  Als eerste Nederlander slaagde hij erin via de Straat Magelanes, over de Stille Oceaan, en langs Kaap de Goede Hoop, om de aardbol te zeilen. Magelanes zelf was hem in 1519 voorgegaan, gevolgd door de Engelsen Drake in 1577 en Cavendish in 1586, en allemaal deden ze er drie jaar over. In Utrecht is Van Noort te vinden op een dubbele lantaarnconsole langs de Oudegracht.

Langs de Langbroekerwetering en op de Utrechtse Heuvelrug strekken zich linten van kastelen en buitenplaatsen uit, die getuigen van een rijk adellijk verleden. De geschiedenis van de adel in de provincie Utrecht gaat terug tot de vroege middeleeuwen, tot de tijd van Willibrord en daarvoor nog. 

Het Utrechts Statenjacht is een nauwkeurige historische reconstructie van een achttiende-eeuws admiraliteitsjacht, gebouwd op basis van originele tekeningen uit 1746. Nu ligt het Statenjacht afgemeerd in de Veilinghaven als drijvend stamppot-restaurant. In de zomer ligt het schip in de haven van Volendam.

De eerste spreker in de Theaterzaal van Bibliotheek Neude is Arjan den Boer, publicist over monumenten en eindredacteur van Tijdschrift Oud-Utrecht.

In de zomer kunnen muziekliefhebbers regelmatig een gratis lunchconcert bijwonen in een van de vele kerken in Utrecht. Dit alles in het kader van Kerken Kijken Utrecht.

Dit 'Signalement' verscheen in Tijdschrift Oud-Utrecht augustus 2020, echter met de verkeerde bestelgegevens. Onderstaand de juiste gegevens!

We kennen natuurlijk allemaal de grote musea in de stad Utrecht, zoals het Catharijneconvent, het Centraalmuseum en het Spoorwegmuseum. Naast de grotere musea zijn er ook kleine musea die een bezoek zeker waard zijn. Vandaag hebben we een bezoek gebracht aan het Volksbuurtmuseum.

De Domtoren als koning, verzetsheldin Trijn van Leemput als dame en de Utrechtse lieveling nijntje als pion. Het Utrechts Archief heeft met bewoners en organisaties een écht Utrechts schaakspel gerealiseerd voor alle Utrechters.

Vandaag onthulde de bedenker, oud-gemeenteraadslid André van Schie, en de Utrechtse dichter Ingmar Heytze het schaakspel in het bijzijn van de adoptanten. André van Schie: “Het is echt ontzettend leuk dat nu alle Utrechters bij het Utrechts Archief kunnen Utrechtschaken. Ik hoop dat het jong en oud aanzet om voor of na een spelletje ook binnen te gaan onderzoeken wat de betekenis is van de Utrechtse schaakstukken als Trijn van Leemput of Sint Maarten.”

Afgelopen oktober is Het Utrechts Archief een crowdfundingcampagne gestart voor een groot openbaar schaakspel met Utrechtse historische personages en gebouwen. De campagne bleek succesvol en binnen een paar weken waren de schaakstukken uitverkocht. Op de schaakstukken en -velden zijn de namen vereeuwigd van alle 80 adoptanten die hebben meegeholpen dit unieke schaakspel te realiseren. Daaronder zijn Utrechtse instellingen als Utrecht Marketing en DomUnder, maar ook veel particulieren die de stad en schaaksport een warm hart toedragen.

Vanaf zondag 19 juli is iedereen van harte welkom om tijdens de openingstijden van de Expo van Het Utrechts Archief een potje te komen schaken. Het schaakspel staat op het plein van de voormalige Paulusabdij en Rechtbank van Utrecht. Het Utrechts Archief geeft hiermee de stad een uniek Utrechts schaakspel dat mensen samenbrengt én iets vertelt over het Utrecht van toen en nu.
Zo kwam het tot stand:

{source}<iframe width="640" height="360" src="//www.youtube.com/embed/olsBUiPzFxM?feature=player_detailpage" frameborder="0" allowfullscreen></iframe>{/source}

T/m zondag 5 juli is het complete themanummer van Tijdschrift Oud-Utrecht, dat begin juni uitgekomen is, kosteloos digitaal ter inzage voor iedereen. Daarmee wil Oud-Utrecht ook niet-leden een kans geven het interessante nummer over schrijvers, uitgevers en boekhandelaars te lezen, als alternatief voor de losse verkoop. Het tijdschrift kan niet worden gedownload, maar wel geheel worden ingezien en gelezen op Issuu.

Vanaf 11 september zijn de Historische Cafés van Oud-Utrecht in de theaterzaal van Bibliotheek Neude. Iedere tweede vrijdag van de maand kunnen leden, maar ook niet-leden van de Bibliotheek en Oud-Utrecht elkaar treffen in de Theaterzaal van Bibliotheek Neude.

Dank je wel Jan voor wat je allemaal met de stad en regio Utrecht hebt gedeeld. Vanaf 1 juli is je Tour d'Utrecht letterlijk en figuurlijk voorbij.

De commissie Cultureel Erfgoed vraagt uw mening over de omgevingsvisie.
De landelijke Omgevingswet treedt begin 2021 in werking. Utrecht heeft inmiddels een stedelijke omgevingsvisie.
De omgevingsvisie Binnenstad maakt deel uit van deze stedelijke omgevingsvisie.

In het tijdschrift Oud-Utrecht zijn veel mooie verhalen gepubliceerd over de geschiedenis van Utrecht. We publiceren een aantal van die verhalen opnieuw. Gerrit Rietveld is op 24 juni 1888 geboren, daarom hier een artikel over volkswoningbouw van Rietveld in Hoograven.

Op 22 juni 2020 presenteerde de commissie Herijking Canon van Nederland de vernieuwde Canon. Er is ook een regiocanon voor Utrecht.

In het tijdschrift Oud-Utrecht zijn veel mooie verhalen gepubliceerd over de geschiedenis van Utrecht. We publiceren een aantal van die verhalen opnieuw. 'Het leven van Hester Rebecca Nepping' komt uit het tijdschrift van oktober 1998.

Langzamerhand worden de beperkingen die ons zijn opgelegd in verband met de corona minder streng. De beperkingen die de bibliotheek na de opening had worden afgebouwd en dat is een mooi moment om er een kijkje te nemen.
Het oude hoofdpostkantoor is nu aardig gevuld door o.a. de Albert Heijn, Broese, Meneer Potter, Bever, de Bibliotheek en een fietsenstalling. In de bibliotheek is nog het meest te zien van het in 1924 geopende postkantoor.

In het tijdschrift Oud-Utrecht zijn veel mooie verhalen gepubliceerd over de geschiedenis van Utrecht. We publiceren een aantal van die verhalen opnieuw. 'Schaakproblemen' brengt ons naar het Utrecht van de vijftiende eeuw.

Donderdagmiddag 11 juni nam schrijver en columnist Maxim Februari, winnaar van de C.C.S. Croneprijs, het eerste exemplaar in ontvangst van het themanummer 'Utrecht Boekenstad' van Tijdschrift Oud-Utrecht. Dit gebeurde op een toepasselijke plek: in de Bibliotheek Neude. "Ik ben een door en door Utrechtse schrijver", zei Maxim Februari. Verder sprak eindredacteur Arjan den Boer met promovendus Boekhistorie Andrea van Leerdam, hoogleraar Universiteitsgeschiedenis Leen Dorsman en Petra Teunissen, biograaf van Clare Lennart.

Op donderdag 11 juni 2020 verschijnt het dubbeldikke themanummer van het Tijdschrift Oud-Utrecht over Utrecht Boekenstad. Een bekende Utrechtse schrijver neemt dan het eerste exemplaar in ontvangst op een toepasselijke plek: in de Bibliotheek Neude. De bijeenkomst, vanwege de coronamaatregelen in klein verband, wordt op 11 juni om 16 uur live uitgezonden via YouTube en is na afloop nog terug te kijken. Tijdens de presentatie is er ook een korte 'talkshow' met auteurs van artikelen uit het themanummer, die gaan over Utrechtse schrijvers, drukkers, uitgevers, bibliothecarissen en boekhandelaars door de eeuwen heen.

In het kader van het nieuwe themanummer Utrecht Boekenstad stellen we hieronder enkele toepasselijke artikelen beschikbaar uit eerdere jaargangen van het Tijdschrift Oud-Utrecht. Deze oudere artikelen gaan onder andere over Suster Bertken, de schooltijd van C.C.S. Crone en de inmiddels verdwenen boekhandel Van Rossum. Ook is er een literaire wandeling uit 2016 beschikbaar. De artikelen zijn te downloaden als PDF.

Op 2 juni 2020 is oud-stadsarcheoloog en historicus Tarq Hoekstra overleden in het Bartholomeus Gasthuis waar hij al enkele jaren verbleef. René de Kam en  Dick de Jong schreven dit In Memoriam. 

Binnenkort verschijnt een bijzonder boek: een kleurboek & stadsgids in één. Willemijn Banki combineert daarin 16 handgetekende kleurplaten met historische informatie en leuke tips. Lees hier alvast een deel van haar voorwoord.

De provincie Utrecht zoekt afbeeldingen van 120 locaties om sporen van de Koude Oorlog in Utrecht in beeld te brengen.

In de nieuwe familietentoonstelling ‘Romeinen langs de Rijn’ in het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden ontdekt jong en oud hoe mensen tweeduizend jaar geleden leefden langs de Nederlandse Rijn. De rivier vormde destijds de limes, de noordelijke grens van het Romeinse Rijk. En wie denkt dat hier alleen soldaten in forten woonden, heeft het mis. In de dorpjes langs de grens, en zelfs in de forten, woonden ook de vrouwen en kinderen van de soldaten, en hun bedienden. Bovendien waren er handelaren en ambachtslieden te vinden die zaken deden met het leger.

Over de omslagfoto van het aprilnummer van Tijdschrift Oud-Utrecht met personeel van het NSB-kamp Rhijnauwen (1945-1948) is nieuwe informatie binnengekomen. De foto kwam in 2019 in handen van de auteur van het artikel over het kamp, Jim Terlingen. Hij vernam toen alleen de naam van een van de bewakers. Door de publiciteit rond het artikel in Tijdschrift Oud-Utrecht zag Marcel Reurink de foto en hij herkende daarop zijn nog levende vader Marinus Reurink (96).

Burgemeester G.A.W. ter Pelkwijk hield een dagboek bij over de gebeurtenissen in mei 1940. Dat is gepubliceerd in het Jaarboek Oud-Utrecht van 1949. Nu we 75 jaar bevrijding vieren zetten we het hier online, met daarbij een reeks foto's van zijn terugkeer in 1945.

De historische vereniging Oud-Utrecht heeft een reeks publicaties verzorgd over de Tweede Wereldoorlog en de bevrijding in Utrecht. Een aantal artikelen zijn nu online te lezen op onze site. 

In het Tijdschrift Oud-Utrecht van mei/juni 1998 schreef Elsbeth Aartse een artikel over vermaak voor de Canadese bevrijders van Utrecht.

Van 25 april t/m 3 mei 2020 zal voor het eerst een online editie van de Nationale Romeinenweek plaatsvinden. Ontdek tijdens de Online Romeinenweek de Romeinse tijd in Nederland. Geniet vanuit je huiskamer van online activiteiten en tips voor thuis voor jong en oud!

Elke week zet journalist Paula Swieringa een foto van toen uit het Utrechts Archief naast een foto van nu in het AD/Utrechts Nieuwsblad, met daarbij een kort verhaaltje (nooit meer dan 200 woorden) over wat haar opvalt als ze naar beide foto’s kijkt: wat is er veranderd of wat juist niet. Een aantal van deze verhalen zijn nu gebundeld in dit boek.

Bijna 75 jaar geleden werd Utrecht bevrijd door de Britten en Canadezen. De bevrijding ging als een lawine van vreugde door de stad. De Utrechters waren dolblij, juichten naar de bevrijders, beklommen de voertuigen of maakten foto’s zoals hier op de Potterstraat.

In Utrecht ligt de geschiedenis voor het oprapen. Wandelen door Utrecht uit de zestiende of zeventiende eeuw? Het oude romeinse castellum dat ooit op het Domplein ontstond ontdekken? Utrecht Time machine brengt vergane tijden terug en plaatst ze middenin onze wereld.

De blinde zijmuur van de Saenredamstraat is nu een eeuwenoud schilderij. Een particulier initiatief in de Schildersbuurt, gerealiseerd met ondersteuning van de Gemeente en het Centraal Museum.

Wie weet welke verhalen zich schuilhouden in de huizen en straten van Utrecht? Twaalf studenten Geschiedenis onderzoeken, onder leiding van cultuurhistoricus Pim Huijnen, in de podcast DOMcast: Uitzicht op het verleden de geschiedenis van Utrecht aan de hand van ingezonden vragen van Utrechters zelf. 

Op 12 april 2019 nam stadsgids Willemijn Bánki, ons mee op een 'stadswandeling' door het Utrecht van 1885. Aan de hand van beeldmateriaal uit het Utrechts Archief 'liepen' we één van de eerste in een reisgids beschreven stadswandelingen van Utrecht. Deze wandeling uit de 'Dubbeltjes Gids voor Utrecht' staat online. Voor wie even een frisse neus wil halen.....

Sinds kort zijn de oudste alba amicorum die in Utrecht bewaard worden, gedigitaliseerd en online te bekijken. Het zijn zeven vriendenboeken van rond 1600 uit Het Utrechts Archief en de Universiteitsbibliotheek. Zes van deze alba werden door studenten meegenomen op hun reizen van de ene universiteit naar de andere. Het zevende album was van een adellijke dame, Anna van Boetzelaer. Als vrouwenalbum vormt het een categorie apart. In het aprilnummer van het Tijdschrift Oud-Utrecht schreef Kees Smit hierover het artikel Eeuwige vriendschap. Zes plus één Utrechtse alba amicorum. Hieronder zijn de directe links naar de zeven gedigitaliseerde alba te vinden.

Album van Anna van Boetzelaer, 1607-1611

Het Utrechts Archief, toegang 1001 huis Amerongen, inv.nr. 2657

Album van Carel Martens, 1618-1636

Het Utrechts Archief, toegang 1002 familie Martens van Sevenhoven, inv.nr. 40

Album van Willem Schade van Westrum, 1601-1606

Het Utrechts Archief, toegang 750 familie Grothe, inv.nr. 1488

Album amicorum Everard Booth, 1596-1603

Universiteitsbibliotheek Utrecht, Hs. 1686 (8 L 12)

Album van Christophorus Stickius, 1593-1599

Universiteitsbibliotheek Utrecht, Hs. 1685 (5 L 41)

Album van Jacobus Montanus, 1598-1599

Universiteitsbibliotheek Utrecht, Hs. 8 L 17

Bladen uit album van Joannes Lydius, 1599-1601

Universiteitsbibliotheek Utrecht, Hs. 1171 (7 B 16)

In 1636 heerste de pest in Utrecht. Pieter Saenredam maakte in dat jaar een grote reeks tekeningen van middeleeuwse kerken in Utrecht. Vele jaren later werkte hij deze uit in schilderijen. 

Anthony Grolman was een unieke kunstenaar, die bij het vastleggen van zijn stad Utrecht trouw bleef aan de topografische traditie, maar daarnaast ook affiniteit had met jongere tijdgenoten als George Hendrik Breitner en Isaac Israels.

De maatregelen rondom de ‘coronacrisis’ raken ons allemaal. De overheid en het RIVM hebben ons opgeroepen aan sociale onthouding te doen. Hoe ging dat vroeger, toen ziektes en pandemieën een terugkerend verschijnsel waren? En kunnen we lessen trekken uit de geschiedenis?

De gemeente Utrecht laat onderzoek verrichten naar de geschiedenis van de slavernij in Utrecht. Naar verwachting zullen de eerste resultaten bekend worden gemaakt na het zomerreces.

Even een filmpje kijken. Dat kan een welkome onderbreking zijn bij het lezen van een mooi boek. Er is heel veel te vinden op youtube. Wij geven hier een aantal tips voor mensen die geïnteresseerd zijn in geschiedenis. En ... deze pagina wordt af en toe aangevuld met nieuwe tips!

Vanwege het Coronavirus blijven we veel meer binnen dan normaal. Vraag is wel hoe lang dit gaat duren. We kunnen misschien inspiratie halen uit het verhaal van Berta Jacobs, die zich 57 jaar liet opsluiten in een kluis in de Buurkerk. 

Frederiek Eggink gaf een interview aan de concertzender over het nieuwe boek Blijven zingen of zwijgen. 

Het Utrechts Statenjacht is een nauwkeurige historische reconstructie van een achttiende-eeuws admiraliteitsjacht, gebouwd op basis van originele tekeningen uit 1746. Nu ligt het Statenjacht afgemeerd in de Veilinghaven als drijvend stamppot-restaurant. In de zomer ligt het schip in de haven van Volendam. Let op: deze activiteit is afgelast

Vanaf 1923 publiceert Oud-Utrecht een jaarkroniek. De nieuwste kroniek van samensteller Frank Kaiser geeft een overzicht van gebeurtenissen in 2018, die verband houden met de geschiedenis van Utrecht en de bescherming van het erfgoed in de stad.
De kronieken zijn te vinden op https://oud-utrecht.nl/wat-doen-wij/publicaties/kronieken

Eens was het gebouw aan de Lange Nieuwstraat 7 een klooster, een school voor kinderen met leerproblemen en nu wordt het gebruikt door FOTODOK, Casco Art Institute: Working for the Commons, twee kunstenaars studios en In de Ruimte. In de afgelopen zes eeuwen heeft het gebouw verschillende transformaties ondergaan, afhankelijk van gebruik en eigenaarschap, en is het aangepast aan de tijd en behoeftes van de eigenaren. Archiefmateriaal, folklore, architectonisch bewijs en artistieke verbeeldingskracht weven een tapijt van verhalen in elkaar over deze locatie. 

'De leukste kunst is kunst in de openbare ruimte. Vind ik. Kunst die iedereen kan zien. Waar sommigen aan voorbij lopen maar anderen onverwachts door geraakt worden. Kunst die niet weggestopt is in een museum, maar juist onderdeel uitmaakt van het gewone leven.'

Dinsdag 11 februari is het 443 jaar geleden dat de Spanjaarden werden verdreven uit Utrecht én is de 35e Van der Monde-lezing over De Ommuurde Stad.

'Het huis van de familie Engelmann in Utrecht werd al snel het middelpunt van het Nederlands muziekleven. Brahms, Joachim, Clara Schumann, Rubinstein, Edward en Nina Grieg en vele anderen van de beste musici waren er graag geziene gasten, die er opbloeiden door de gesprekken met de twee bijzondere mensen en vooral door het prachtige pianospel van mevrouw Emma.' Aldus de componist Julius Röntgen in 1917 in het voorwoord van Engelmanns correspondentie met Johannes Brahms, die het echtpaar de ‘Engelmenschen’ noemde.

In het februarinummer van het Tijdschrift Oud-Utrecht schrijft Rob Hufen Hzn. over zelfbouwers in Tuindorp-Oost. Rond 1965 bouwde een groep leraren van technische scholen in Utrecht een blok eengezinswoningen voor hun eigen gezinnen aan de Boekelaan 2-26. De meesten van hen gaven les in bouwkunde, timmeren, metselen en schilderen. De deelnemers vormden een ‘zelfbouwvereniging’ en gingen de verplichting aan om in de avonduren en op vrije dagen mee te werken aan de bouw. Ook leerlingen droegen bij als stagiair en tijdens praktijklessen op de bouwplaats.

De Limes in Nederland heeft sinds januari 2020 een werelderfgoed nominatie. Op 5 en 12 februari zijn hierover informatieavonden gepland door gemeente Utrecht. Niet toevallig zijn deze avonden gepland bij de twee castella binnen de gemeentegrenzen van Utrecht. Hier meer over de Utrechtse Limes. 

Oud-Utrecht heeft er een nieuw kanaal bij: een podcast (audio). Daarin spreekt Arjan den Boer met Utrechtse historici over de geschiedenis van de stad en hun fascinatie daarvoor.

De Unie van Utrecht werd op 23 januari 1579 gesloten als reactie op de zuidelijke Unie van Atrecht van 6 januari en de dreiging van een nieuwe inval van de Spanjaarden.

Houd je van geschiedenis en ben je een kei in het puzzelen met oude handschriften? Heb je ervaring in het transcriberen van oude notariële aktes of juridische stukken of ben je als student of stamboomonderzoeker een kenner in het ontcijferen van moeilijk leesbare stukken?

Tezamen herbergen Utrechters een schat aan historische informatie over ‘onze’ stad. Studenten Geschiedenis van de Universiteit Utrecht willen deze schatten opgraven en delen met het grote publiek door middel van podcasts waarin zij een kijkje bieden in de keuken van historisch onderzoek.

Symposium ter gelegenheid van het 25-jarig jubileum Stichting Bedrijfsgeschiedenis 

Middeleeuwse vrouwen hadden thuis niets in te brengen... of toch wel? Onderzoeker dr. Cécile de Morrée laat horen hoe vrouwen al zingend hun mening konden geven.

Gilde Utrecht heeft weer een mooi cursusprogramma opgesteld voor 2020. Er zijn drie cursussen over architectuur en ontwikkeling van de stad en vier over de historie van de stad. 

Historische Vereniging Oud-Utrecht was in 2019, haar 96e jaar, wel heel actief! Bestuur en vrijwilligers zetten dit door en wensen iedereen een mooi 2020!

Dertig jaar geleden werd Gilde Utrecht opgericht als bemiddelingsbureau voor 50-plussers. Tegenwoordig is het een eigentijdse organisatie die een actieve rol speelt in de Utrechtse samenleving.

Rond 1831 streek de familie Staffhorst neer op het Vredenburg in Utrecht. De eerste Utrechtse Staffhorst werkte in het Rijksmilitair hospitaal op de Springweg en belegde zijn geld in cafés. Al zijn kinderen liet hij na zijn dood een café na.