Nieuws

Jacobus Henricus (Henri) van ’t Hoff werd geboren in Rotterdam op 30 augustus 1852 en overleed op 1 maart 1911 in Berlijn. Hij was een Nederlands scheikundige en winnaar van de eerste Nobelprijs voor Scheikunde in 1901. Momenteel wordt er gewerkt aan een muurschildering op een zijgevel  van het Ubica-pand (in de Telingstraat) die over hem gaat.

Vanaf 17 juni is de tentoonstelling ‘Heel Utrecht loopt uit!’ te zien in Het Utrechts Archief. Het is een samenwerking met Universiteit Utrecht en het Utrechts Studenten Corps en gaat over de lustrumvieringen in de stad tussen 1901 en 1961. Hier hebben we één lustrum uitgelicht, het Egyptische lustrum van 1926: Ichnaton.

Het dubbeldikke themanummer 2021 van Tijdschrift Oud-Utrecht is op donderdag 10 juni verschenen. Het werd live gepresenteerd vanuit de tuin van het Centraal Museum. Vanwege corona was de bijeenkomst voor een kleine groep (zoals auteurs en redactieleden), maar iedereen kon meekijken via YouTube of de presentatie achteraf terugzien.

Er is weer een Saenredam in de maak.
Op de muur van restaurant El Quatarijne aan de Mariaplaats wordt momenteel gewerkt door De Strakke Hand aan een muurschildering. Als basis wordt een tekening gebruikt van het interieur van de Mariakerk naar het westen door Pieter Saenredam.
In de steeg naast deze schildering, de vroegere hoofdingang van de Mariakerk, komt een andere muurschildering.

Vandaag is het de verjaardag van stad Utrecht. Nog een jaar te gaan tot de viering van Utrecht 900 stad. 2 juni 2022 vieren we dat Utrecht 900 jaar stadsrechten heeft.
Het kinderboek ter ere van het 900-jarig bestaan van Utrecht krijgt steeds meer vorm. Twintig schrijvers gaan ieder een spannend en leerzaam verhaal schrijven over een bekende Utrechtse locatie. Het is de bedoeling dat 1.000 Utrechtse schoolkinderen die het minder breed hebben thuis het boek cadeau krijgen. Naast het boek komt er ook een speciale app om te gebruiken bij een wandeling of fietstocht door de stad. Daarnaast worden er diverse activiteiten rondom het boek georganiseerd met de scholen in het kader van Utrecht 900.

Wat als je van alles wilt, maar van alles niet mag? Beperkingen zijn van alle tijden. Stap maar eens in de wereld van Belle van Zuylen. Haar brieven, haar muziek, haar kasteel getuigen van een eigengereide, vrijzinnige dame vol levenslust en ambitie. Maar het adellijke korset van de 18e eeuw knelt! Haar bewegingsruimte is letterlijk en figuurlijk beperkt.

Er verschijnen regelmatig interessante berichten over cultureel erfgoed in de kranten en op internet. In dit bericht vindt u een actuele selectie. 

Op 2 juni 2021 viert Utrecht haar 899ste verjaardag en is DOMunder 7 jaar 'open'. Om dit te vieren, organiseert DOMunder op woensdag 2 juni een livestream van 20u00 tot 21u00 over het zoeken naar Paleis Lofen. Het vormt tevens de start van het project 'Vind Paleis Lofen', samen bouwen aan de nieuwste historische attractie van Utrecht. Paleis Lofen opent op 2 juni 2022 als bijdrage aan de viering van Utrecht 900 Jaar stadsrechten. 

Eind 2019 bracht de historische vereniging Oud-Utrecht Het Stegenboek van Utrecht uit. Het boek werd heel goed ontvangen en al snel ontstond het plan om een tweede druk uit te geven. “De coronatijd gaf mij de gelegenheid om een versie 2.0 te maken. Daardoor is de tweede druk nieuw in tekst, formaat, aantal stegen, afbeeldingen, pagina’s en meer”, aldus schrijver Bert Poortman. 

Heeft Utrecht het geluk gekend zonder Duitse verdediging of geallieerde aanval bevrijd te zijn, geheel ongeschonden is het toch in de oorlogsjaren niet gebleven, al tellen zijn wonden nauwelijks bij de verwoeste steden in Nederland. Twee bomaanvallen, gericht op een Duitse munitietrein, hebben op 13 oktober 1944 een aantal gebouwen vernield of beschadigd.

76 jaar geleden, op 7 mei 1945 werd Utrecht bevrijd door de Britten en Canadezen. Dit beeld van een Polar Bear werd geplaatst namens de Utrechtse burgers, ter herinnering aan de bevrijding en als dank aan de bevrijders.

Het Utrechts Nieuwsblad van 4 mei 1949 berichtte over de onthulling van het verzetsmonument op het Domplein. Na een herdenkingsdienst in de Domkerk gingen op de orgeltonen van het Wilhelmus de deuren open. Mensen verspreidden zich over verschillende vakken op het plein. De erewacht nam zijn plaats in, het was stil, en vijf voor vier klonk gezang van het koor ‘Euterpe’. Om vier uur klonken de klokken van de Domtoren, waarna motorengeronk de aankomst van Z.K.H. prins Bernhard aankondigden. De heer Boellaard sprak namens het Comité tot oprichting van een monument voor de Gevallenen in het Verzet en nodigde prins Bernhard uit om het monument te onthullen. Na de onthulling en overdracht van het monument aan het gemeentebestuur sprak burgemeester De Ranitz. Hij kondigde aan dat er vanaf die avond elk jaar op 4 mei een herdenking zou zijn op het Domplein. 

Nergens op de wereld zijn grachten met hun werven te vinden zoals in Utrecht. Om de werven voor de toekomst te behouden, moeten we goed voor ze zorgen. De gemeente Utrecht start met een nieuwe aanpak hiervoor. Een programma voor de komende circa dertig jaar met een uitvoeringsplan voor de komende drie jaar.

Er verschijnen regelmatig interessante berichten over cultureel erfgoed in de kranten en op internet. In dit bericht vindt u een actuele selectie.

Prof. dr. C. (Kees) de Jager. Wereldberoemd astronoom. Pionier van het Nederlandse ruimteonderzoek. Oud-directeur van sterrenwacht Sonnenborgh en ruimte-onderzoeksinstituut SRON. Groot popularisator van wetenschap. Een greep uit de vele pieken in zijn lange en breed georiënteerde loopbaan. Op 29 april wordt hij 100 jaar. Kees de Jager woont sinds 2003 op Texel, waar hij ook is geboren. Op zijn 100^e verjaardag wordt door burgemeester Sharon Dijksma een plaquette met zijn beeltenis onthuld op Sonnenborgh. En er is een online wetenschappelijk programma waaraan Kees de Jager vanaf Texel hoopt deel te nemen.

In 2020 hebben we 75 jaar bevrijding gevierd. In onze nieuwsbrief van mei en op onze website hebben we daar ruime aandacht aan besteed. De afgelopen periode is Piet van Dijck in het ‘Jaarboekje Oud-Utrecht 1945-1946’ gedoken. Hij citeert hier een aantal berichten uit de kroniek van Utrecht over 1945 opgemaakt door G. Brinkhuis typerend voor deze woelige tijd. 

Vandaag zijn drie Koninklijke onderscheidingen uitgereikt aan leden Oud-Utrecht voor hun bijdrage om de kennis en belangstelling voor geschiedenis van Utrecht te bevorderen!  Nieuwe boeken, tijdschriften en vele samenwerkingen over erfgoed Utrecht zagen het licht dankzij het drietal Renger de Bruin, Maurice van Lieshout en Heins Willemsen. De waardering voor maatschappelijke verdiensten spreekt uit deze Koninklijke onderscheidingen, ze waren actief voor Oud-Utrecht en meer.

Op 2 juni 2022 is de stad Utrecht jarig. Het is dan precies 900 jaar geleden dat het stadsrechten verwierf. Om dat te vieren wil Kiwanis Utrecht een boek uitgeven voor alle kinderen van acht tot twaalf jaar. Een boek dat verbindt, informeert en amuseert. Dat het verleden koppelt aan het heden en de toekomst. Het is de bedoeling dat Utrechtse kinderen die minder kansen hebben dan hun leeftijdgenootjes het boek gratis ontvangen. Helpt u mee om dit mogelijk te maken?

Een bijzonder mens is heengegaan: hoogleraar sociologie dr. Gerrit Jansen (1929-2021), gepromoveerd op De Eeuwige Kroeg. Een van zijn schitterende boeken is Prettige Feestdagen, over de Utrechtse feesten in heden en verleden. Dit was naar aanleiding van een idee van conservator stadsgeschiedenis Renger de Bruin van het Centraal Museum om de Utrechtse feesten te beschrijven. Professor Jansen had een ander idee: hij bezocht in het millenniumjaar de Utrechtse feesten, vergezeld van fotograaf Ton van Dongen. De foto’s en teksten geven een mooi tijdsbeeld, inclusief professor Jansen in een polonaise bij het carnaval.

In het buitenland zijn beroemde begraafplaatsen die het bezoeken waard zijn, zoals Cimetière du Père-Lachaise in Parijs, maar wij hebben ook zulke bijzondere plekken. De begraafplaats Soestbergen van 1830 staat bekend om zijn slingerende paden en de bijzondere rotonde van grafkelders: de ‘Ring van Zocher’. Soestbergen, de eerste algemene begraafplaats van Utrecht en de ernaast gelegen tweede begraafplaats Kovelswade zijn beiden sinds 2001 een rijksmonument.

Cultuurhistoricus Nancy Jouwe doet in opdracht van de Gemeente Utrecht onderzoek naar Utrecht en het slavernijverleden. Joyce Pennings van Het Utrechts Archief ondersteunt de onderzoekers daarbij. Beiden vertellen in een lezing over dit onderzoek. De lezing wordt opgenomen in de Bibiliotheek Neude en is te volgen via een livestream. 

Een kort bericht via Facebook bracht Oud-Utrecht afgelopen maand in contact met een kleindochter en achterkleindochter van Gerrit Albert Evers die begin 20^e eeuw conservator was van de Universiteitsbibliotheek. Evers, een van de oprichters en ereleden van Oud-Utrecht, was lange tijd secretaris en schreef veel in Maandblad en Jaarboek. Een van zijn onderwerpen was Utrecht als koninklijke residentie en het optreden van koning Lodewijk Napoleon. Hier volgt een verhaal uit zijn koker.

Er verschijnen regelmatig interessante berichten over cultureel erfgoed in de kranten en op internet. In dit bericht vindt u een actuele selectie.

Simon Vestdijk (1898-1971) was een getalenteerde veelschrijver, van wel 52 romans. Bekend van De koperen tuin, Pastorale 1943, de Anton Wachter romans en heel veel meer. Hij overleed op 23 maart 1971, vijftig jaar geleden. Een typerend beeld van Vestdijk als schrijver staat op de Utrechtse Heuvelrug, midden in Doorn. Hier een artikel over zijn Utrechtse jaren.

Op uitnodiging van De Helling neemt historicus en stadsgids Bart van Mierlo je mee door Rotsoord en omgeving, langs een aantal historische plekken die de buurt te bieden heeft. Door gebruik van de gratis app izi.TRAVEL worden mensen al wandelend meegenomen door de historie van het gebied aan de oostoever van de Vaartsche Rijn. Gedurende de ruim 60 minuten durende wandeling, die ondersteund wordt door een playlist vol Utrechtse artiesten, hoor je spraakmakende feiten over bijzondere locaties in onze buurt.

Voor een van de leden van Oud-Utrecht hebben we een bijzonder aanbod van jaargangen van Tijdschrift Monumenten en Bulletin KNOB. Ze zijn afkomstig uit een nalatenschap.

Tijdens de corona pandemie is gemeentelijk archeoloog Herre Wynia foto's en filmpjes gaan maken met een drone. Hij heeft onder meer foto's gemaakt van het Domplein en de Inktpot vanuit vogelperspectief.

Op 13 maart 1903 overleed Nicolaas Beets. Hij was en is vooral bekend van zijn boek de Camera Obscura dat hij in 1839 onder het pseudoniem Hildebrand schreef. Het boek was een instant succes en er zouden vele drukken en vertalingen van volgen. Bij elke nieuwe druk voegde Beets nieuwe verhalen toe.

Er verschijnen regelmatig interessante berichten over cultureel erfgoed in de kranten en op internet. In dit bericht vindt u een actuele selectie.

Wie kent hem niet? Zijn naam mag dan misschien niet bij iedereen bekend in de oren klinken, toch wordt iedere Utrechter regelmatig met zijn werk geconfronteerd. Er zijn weinig kunstenaars van wie een tekening levensgroot werd nagebouwd. De 18^e-eeuwse tekenaar Jan de Beijer is dit postuum overkomen. Op een van de meest gefotografeerde locaties in stad Utrecht vlak voor de Domtoren. Bij de restauratie van bijna de gehele gevelwand van de Lichte Gaard bij de Oudegracht is een van de bekendste tekeningen van Jan de Beijer als voorbeeld gebruikt. 

Op 18 februari overleed Ubbo Hylkema. Van 1981 tot 1987 was hij voorzitter van de Vereniging Oud-Utrecht. Met hem kreeg Oud-Utrecht een markante persoon. Hij was de opvolger van Fred Hoogezand, die zakelijk en keurig Oud-Utrecht zeven jaar geleid had. Hij had een zaak voor meubelinrichting aan het Oudkerkhof. Met Ubbo trad een jonge voorzitter aan, 35 jaar telde hij pas. Hij was betrokken, weldra als directeur bij de Academie van Bouwkunst te Amsterdam.

De historische vereniging Oud-Utrecht heeft een peiling gehouden onder haar leden. Wij danken iedereen die de tijd heeft genomen om de vragenlijst in te vullen. Wij benutten uw antwoorden en opmerkingen om onze activiteiten en publicaties nog interessanter te maken. Hier volgt een opsomming van de resultaten.

In de laatste twee weken van de opgraving van het massagraf in Vianen zijn steeds meer aanwijzingen gevonden voor de datering. Er zijn sterke aanwijzingen gevonden dat dat het massagraf gekoppeld kan worden aan de Eerste Coalitieoorlog (1792-1797) en dat sprake is van omgekomen Britse soldaten. Zowel sporen op de skeletten als onderzoek in krantenarchieven maakt deze context steeds meer aannemelijk.

De film The Dig op Netflix vertoont overeenkomsten met het verhaal over baron F.E. van Heerdt en archeoloog A.E. van Giffen, dat Leo Verhart schreef in Jaarboek Oud-Utrecht 2020.

Er verschijnen regelmatig interessante berichten over cultureel erfgoed in de kranten en op internet. In dit bericht vindt u een actuele selectie.

De stad Utrecht was vroeger omgeven door bolwerken. Eerder gaf Bert Poortman een lezing over de bolwerken. We zijn nu in het archief gedoken en hebben een aantal afbeeldingen van de bolwerken in de header van onze site opgenomen. Hier een korte opsomming van wat er te zien is.

In 1853 verscheen de nieuwbouw van de sterrenwacht boven op het Utrechtse bastion Sonnenborgh, in 1854 gevolgd door het KNMI. Het KNMI vertrok in 1897 naar De Bilt, de sterrenwacht groeide uit tot een wereldberoemd wetenschapsinstituut van Universiteit Utrecht. Het was dé plek voor kennis over het heelal, de zon, en over stenen die uit de lucht vallen!

Aan de Adelaarstraat in de Vogelenbuurt staat de 18 meter hoge korenmolen Rijn en Zon. Het is een van de twee laatste molens in stad Utrecht, samen met houtzaagmolen De Ster in Lombok. 

Deze mysterieuze en inspirerende vrouw houdt de gemoederen al eeuwenlang bezig. Ze krijgt nu haar eigen tentoonstelling in het Museum Catharijneconvent, vol bijzondere topstukken die voor de gelegenheid naar Utrecht komen.

De ontwikkeling van de luchtvaart begon in Utrecht met ballonvluchten vanaf het suikerterrein aan de Leidseweg en kreeg een vervolg met vliegkamp Soesterberg. Lees hier meer over de razendsnelle ontwikkeling van de luchtvaart en de rol van de Utrechtse luchtvaartpionier Henk Walaardt Sacré.

De Utrechtse natuurkundige Martinus (Tini) Veltman is op 4 januari op 89-jarige leeftijd overleden, zo heeft de Universiteit Utrecht bekendgemaakt. Veltman ontving in 1999 samen met Gerard 't Hooft de Nobelprijs voor natuurkunde. In het Tijdschrift Oud-Utrecht van oktober 2019 schreef universiteitshistoricus Armand Heijnen het artikel 'Nobelprijzen in Utrecht' over deze Utrechtse natuurkundigen van wereldniveau. Vanwege het overlijden van Veltman is het complete artikel hieronder te downloaden als PDF.

Er zijn veel mensen opgenomen in ziekenhuizen maar we zijn begonnen met vaccineren tegen covid-19. Een goed moment om eens in het Utrechts Archief te kijken wat voor beelden er zijn over de ziekenhuizen en het omgaan met zaken zoals TBC, pokken en polio in ons verleden.
In de header van onze website zie je momenteel een selectie van afbeeldingen die we daar vonden.

Wij wensen u een gezond 2021 toe en graag tot ziens! In plaats van een nieuwjaarbijeenkomst hier een woord vanuit het bestuur: 2020 was een jaar om nooit te vergeten en ook 2021 wordt weer bijzonder.

Helaas kon de lezing over de Napolitaanse kerststal door Anite Haverkamp niet doorgaan. Deze verschuiven we naar december 2021. We hebben een tip om de kerst toch in huis te halen.

Met de verschijning van hét overzicht van alle Utrechtse lantaarnconsoles in een tweede herziene druk van De Lantaarn Spreekt mag het licht wel weer eens schijnen op: Willem Stooker.

Gisteren bent u geïnstalleerd als onze 332^e burgemeester, van harte welkom en gefeliciteerd! En u heeft al laten weten ook in deze coronatijd met grote aandacht te kijken naar de groeiende stad én de historie omdat ‘je alleen weet waar je naartoe gaat, als je ook weet waar je vandaan komt’.

KRO-NCRV presenteert op donderdag 24 december 2020 een bijzondere kerstviering vanuit de Domkerk in Utrecht: De Nationale Kerstavond. Met Johnny de Mol, verschillende bekende artiesten en de Utrechtse Domcantorij.

Camerata Trajectina is een Utrechts muziekensemble, dat opgenomen is in het Kunstenplan van de stad Utrecht. Dat geeft mogelijkheden om de Utrechtse muziekgeschiedenis te belichten. Samen met het Internationaal Kamermuziek Festival Utrecht komt er elk jaar een evenement met als titel: de klank van de stad. Op 29 december 2020 zou de aftrap zijn voor deze serie met het programma 'Utrechtse schoonheden' van Camerata Trajectina en Ingmar Heytze. De noodzakelijke lockdown treft ook dit festival. De organisatie, het bestuur, de musici en alle betrokkenen bij het festival beraden zich over diverse mogelijke scenario’s, waaronder het aanbieden van een selectie van de concerten via livestreams. 

De activiteitencommissie van Oud-Utrecht en Stadswandelingen Utrecht bieden u een filmpje aan over Sinterklaas in Utrecht.

De Wageningse cultuurtechnicus Henk Nobbe hield op 25 november 2020 in Zalencentrum Utrecht-Zuid een lezing over de waterstaatkundige geschiedenis van de Gelderse Vallei. Een lezing over wateroverlast, waterschappen en dijken.

100 jaar lang vierde Utrecht haar vrijheid op 28 november. Op die dag in 1813 werd Utrecht namelijk bevrijd, van de Fransen, en door de Russen!

Het Jaarboek Oud-Utrecht 2020 verschijnt op 29 november. Dit jaar telt het maar liefst 288 bladzijden en bevat het elf bijdragen over verrassende onderwerpen uit verschillende tijden. Zo is het jaarboek een mooi naslagwerk voor elke liefhebber van de Utrechtse geschiedenis. 

Het Jaarboek 2020 van Oud-Utrecht komt met een verhaal over de Maliebaan. Daarin worden de straatnaam en het maliespel toegelicht. Tijdens de Tweede Wereldoorlog waren in de statige panden veel nazi-organisaties gevestigd. Wij kregen van Gerrit-Jan van Wijhe een verhaal met zijn herinneringen aan die tijd.

Eind november verschijnt het Jaarboek Oud-Utrecht 2020. In december valt het bij alle leden van de Vereniging Oud-Utrecht op de mat. Dit jaar bevat het elf bijdragen over zeer uiteenlopende onderwerpen. We lichten alvast een tipje van de sluier voor u op. 

Er verschijnen regelmatig interessante berichten over cultureel erfgoed in de kranten en op internet. In dit bericht vindt u een actuele selectie.

Op 25 november houdt Henk Nobbe voor Oud-Utrecht een lezing over de waterstaatkundige geschiedenis van de Gelderse Vallei. Hier alvast een verhaal uit Tijdschrift Oud-Utrecht over de watersnood van 1855 in Veenendaal en de opvang van vluchtelingen in de Geertekerk in Utrecht.

Eind november verschijnt het Jaarboek Oud-Utrecht 2020. In december valt het bij alle leden van de Vereniging Oud-Utrecht op de mat. Dit jaar bevat het elf bijdragen over zeer uiteenlopende onderwerpen. We lichten alvast een tipje van de sluier voor u op. 

Op vrijdag 11 december schetst Jessica van Geel een dubbelportret van Truus Schröder en Truus van Lier.

De lezing over de Waterstaatkundige geschiedenis van de Gelderse Vallei op 25 november kan doorgaan. Niet in het Bartholomeusgasthuis maar in Zalencentrum Utrecht Zuid. In de agenda op deze site kunt u zich aanmelden.

Het Vechtstreekmuseum bestaat in 2020 alweer 25 jaar. Daarom is dit jaar de gehele benedenverdieping ingericht voor de speciale tentoonstelling ‘De Vecht – Nieuwe Parels blootgelegd’. Vanaf donderdag 19 november weer geopend en te zien tot 3 januari 2021.

Omdat het zo leuk is, hier een rondje straatpoëzie met Kila van der Starre van Universiteit Utrecht. Zij is promovendus en schreef een van de interessante artikelen in het Jaarboek Oud-Utrecht 2020 dat eind november verschijnt. In december valt het bij alle leden van de Vereniging Oud-Utrecht op de mat. Dit jaar bevat het elf bijdragen over zeer uiteenlopende onderwerpen.

Eind november verschijnt het Jaarboek Oud-Utrecht 2020. In december valt het bij alle leden van de Vereniging Oud-Utrecht op de mat. Dit jaar bevat het elf bijdragen over zeer uiteenlopende onderwerpen. We lichten alvast een tipje van de sluier voor u op. 

Elf november is het Sint Maarten, een feest van licht en barmhartigheid. In vroeger tijden werd dat in Utrecht gevierd met een feestelijke Jaarmarkt, uitdelen van brood en een processie door de stad. Er werden op die dag grote Maartensvuren gestookt en in de lantaarn van de Domtoren hing aan het begin van de zestiende eeuw een speciaal voor die avond gemaakte lantaarn met 30 kaarsen. De sinds 10 jaar gehouden Sint Maarten Parade met lampionnen door de stad gaat in verband met corona dit jaar niet door. Wat wel?  De Sint Maarten Parade @home, te zien op RTV Utrecht om 19.00 en 21.00 uur. De Martinusklok luidt op de Domtoren, en we kunnen Sint Maarten op veel plekken vinden..

Op de ledenvergadering van 4 november 2020 is Annemiek Roessen door het bestuur benoemd als Lid van Verdienste van Historische Vereniging Oud-Utrecht. Het bestuur prijst de wijze waarop Annemiek zich jarenlang heeft ingezet voor verschillende commissies, als vicevoorzitter van het bestuur van historische vereniging Oud-Utrecht, en voor het cultureel erfgoed van Utrecht, met het maximum van drie termijnen van drie jaar als bestuurder.

In de tentoonstelling De ommuurde stad in het Centraal Museum hangen werken van schilder en tekenaar Joost Cornelisz Droochsloot, waaronder vier heel fraaie ijsgezichten van Utrecht, met stadsmuren, torens en poorten. Ook het schilderij van het beleg van kasteel Vredenburg in 1577 is door hem gemaakt. Andere werken die er te zien zijn: de afdanking van de Waardgelders op de Neude van 1618, de Plundering en het Gezicht op de stad Utrecht van 1665.

Volgers en leden van Oud-Utrecht hebben conservator stadsgeschiedenis René de Kam er al over horen vertellen. Na wat coronavertraging is het zover: de tentoonstelling De ommuurde stad is tot 17 januari 2021 geopend in het Centraal Museum. Gaat dat zien!

Het najaarsprogramma van Gilde Utrecht omvat themawandelingen (en een enkele fietstocht) in vele soorten en smaken. Gezond en veilig. Er kunnen slechts 6 personen per rondleider mee, drukke plekken worden vermeden of het wandelen is op rustige tijdstippen.

Op 2 oktober opent in Museum Huis Doorn ‘De keizer en het Derde Rijk’, een tentoonstelling over de familie Hohenzollern en het nationaalsocialisme. Tegen de achtergrond van de twee wereldoorlogen die de 20ste eeuw hebben getekend wordt het verhaal verteld van de voormalige keizerlijke familie van Duitsland en hun contacten met de ‘nieuwe’ nationaalsocialistische machthebbers.

Wie van jullie had iemand in Kamp Amersfoort? Met die vraag opende Edie Brouwer en meteen gingen er een aantal handen omhoog. Een kwart van de bezoekers had een vader of een opa in het kamp. We voelden de anderhalve meter afstand niet meer, wat was er gebeurd met ‘onze’ mensen daar?

Van wonden in de vorm van vagina’s en wandelende heiligen zonder hoofd tot Jezus die als een druif wordt uitgeperst. Welkom in de intrigerende belevingswereld van de middeleeuwer. In Body Language. Het lichaam in de middeleeuwse kunst  (25 september 2020 t/m 17 januari 2021) toont Museum Catharijneconvent de meest fascinerende verbeeldingen van het lichaam uit het tijdvak 1300-1500. Het lichamelijke werd in die periode namelijk op een totaal nieuwe manier afgebeeld. Wat zat hier achter? En tot welke – in hedendaagse ogen – merkwaardige kunst leidde dit? Kruip in de huid van de middeleeuwer en ervaar een nooit eerder tentoongesteld fenomeen!

De Utrechtse singel is weer rond. Je kunt dus weer een rondje varen en dat is prachtig. De Stadsbuitengracht zit vol water, net als eeuwen geleden, maar de functie ervan is gewijzigd. En Utrecht heeft er een long en een stuk leefbaarheid bij gekregen. Omsingeld. Niet om de vijand buiten te houden, maar om de leefbaarheid binnen te halen.

In 2003 zit er weer water in het gedempte stuk singel tussen de Bemuurde Weerd en het Paardenveld. Het is voor Hans Zijlstra, historicus, aanleiding om in datzelfde jaar voor Oud-Utrecht een artikel te schrijven over de geschiedenis van de Utrechtse singels.

Op 12 september opent in het Centraal Museum de tentoonstelling De ommuurde stad. Geschiedenis van een stadsverdediging. Volgens René de Kam, conservator Stadsgeschiedenis van het Centraal Museum, gaat de tentoonstelling niet alleen over de ommuring van de stad. 'De tentoonstelling gaat over de zoektocht van de mens naar veiligheid.'

Op 26 augustus 1601 keerde Olivier van Noort terug van zijn reis om de wereld, nu 419 jaar geleden.  Als eerste Nederlander slaagde hij erin via de Straat Magelanes, over de Stille Oceaan, en langs Kaap de Goede Hoop, om de aardbol te zeilen. Magelanes zelf was hem in 1519 voorgegaan, gevolgd door de Engelsen Drake in 1577 en Cavendish in 1586, en allemaal deden ze er drie jaar over. In Utrecht is Van Noort te vinden op een dubbele lantaarnconsole langs de Oudegracht.

Langs de Langbroekerwetering en op de Utrechtse Heuvelrug strekken zich linten van kastelen en buitenplaatsen uit, die getuigen van een rijk adellijk verleden. De geschiedenis van de adel in de provincie Utrecht gaat terug tot de vroege middeleeuwen, tot de tijd van Willibrord en daarvoor nog. 

Het Utrechts Statenjacht is een nauwkeurige historische reconstructie van een achttiende-eeuws admiraliteitsjacht, gebouwd op basis van originele tekeningen uit 1746. Nu ligt het Statenjacht afgemeerd in de Veilinghaven als drijvend stamppot-restaurant. In de zomer ligt het schip in de haven van Volendam.

De eerste spreker in de Theaterzaal van Bibliotheek Neude is Arjan den Boer, publicist over monumenten en eindredacteur van Tijdschrift Oud-Utrecht.

In de zomer kunnen muziekliefhebbers regelmatig een gratis lunchconcert bijwonen in een van de vele kerken in Utrecht. Dit alles in het kader van Kerken Kijken Utrecht.

Dit 'Signalement' verscheen in Tijdschrift Oud-Utrecht augustus 2020, echter met de verkeerde bestelgegevens. Onderstaand de juiste gegevens!

We kennen natuurlijk allemaal de grote musea in de stad Utrecht, zoals het Catharijneconvent, het Centraalmuseum en het Spoorwegmuseum. Naast de grotere musea zijn er ook kleine musea die een bezoek zeker waard zijn. Vandaag hebben we een bezoek gebracht aan het Volksbuurtmuseum.

De Domtoren als koning, verzetsheldin Trijn van Leemput als dame en de Utrechtse lieveling nijntje als pion. Het Utrechts Archief heeft met bewoners en organisaties een écht Utrechts schaakspel gerealiseerd voor alle Utrechters.

Vandaag onthulde de bedenker, oud-gemeenteraadslid André van Schie, en de Utrechtse dichter Ingmar Heytze het schaakspel in het bijzijn van de adoptanten. André van Schie: “Het is echt ontzettend leuk dat nu alle Utrechters bij het Utrechts Archief kunnen Utrechtschaken. Ik hoop dat het jong en oud aanzet om voor of na een spelletje ook binnen te gaan onderzoeken wat de betekenis is van de Utrechtse schaakstukken als Trijn van Leemput of Sint Maarten.”

Afgelopen oktober is Het Utrechts Archief een crowdfundingcampagne gestart voor een groot openbaar schaakspel met Utrechtse historische personages en gebouwen. De campagne bleek succesvol en binnen een paar weken waren de schaakstukken uitverkocht. Op de schaakstukken en -velden zijn de namen vereeuwigd van alle 80 adoptanten die hebben meegeholpen dit unieke schaakspel te realiseren. Daaronder zijn Utrechtse instellingen als Utrecht Marketing en DomUnder, maar ook veel particulieren die de stad en schaaksport een warm hart toedragen.

Vanaf zondag 19 juli is iedereen van harte welkom om tijdens de openingstijden van de Expo van Het Utrechts Archief een potje te komen schaken. Het schaakspel staat op het plein van de voormalige Paulusabdij en Rechtbank van Utrecht. Het Utrechts Archief geeft hiermee de stad een uniek Utrechts schaakspel dat mensen samenbrengt én iets vertelt over het Utrecht van toen en nu.
Zo kwam het tot stand:

{source}<iframe width="640" height="360" src="//www.youtube.com/embed/olsBUiPzFxM?feature=player_detailpage" frameborder="0" allowfullscreen></iframe>{/source}

T/m zondag 5 juli is het complete themanummer van Tijdschrift Oud-Utrecht, dat begin juni uitgekomen is, kosteloos digitaal ter inzage voor iedereen. Daarmee wil Oud-Utrecht ook niet-leden een kans geven het interessante nummer over schrijvers, uitgevers en boekhandelaars te lezen, als alternatief voor de losse verkoop. Het tijdschrift kan niet worden gedownload, maar wel geheel worden ingezien en gelezen op Issuu.

Vanaf 11 september zijn de Historische Cafés van Oud-Utrecht in de theaterzaal van Bibliotheek Neude. Iedere tweede vrijdag van de maand kunnen leden, maar ook niet-leden van de Bibliotheek en Oud-Utrecht elkaar treffen in de Theaterzaal van Bibliotheek Neude.

Dank je wel Jan voor wat je allemaal met de stad en regio Utrecht hebt gedeeld. Vanaf 1 juli is je Tour d'Utrecht letterlijk en figuurlijk voorbij.

De commissie Cultureel Erfgoed vraagt uw mening over de omgevingsvisie.
De landelijke Omgevingswet treedt begin 2021 in werking. Utrecht heeft inmiddels een stedelijke omgevingsvisie.
De omgevingsvisie Binnenstad maakt deel uit van deze stedelijke omgevingsvisie.

In het tijdschrift Oud-Utrecht zijn veel mooie verhalen gepubliceerd over de geschiedenis van Utrecht. We publiceren een aantal van die verhalen opnieuw. Gerrit Rietveld is op 24 juni 1888 geboren, daarom hier een artikel over volkswoningbouw van Rietveld in Hoograven.

Op 22 juni 2020 presenteerde de commissie Herijking Canon van Nederland de vernieuwde Canon. Er is ook een regiocanon voor Utrecht.

In het tijdschrift Oud-Utrecht zijn veel mooie verhalen gepubliceerd over de geschiedenis van Utrecht. We publiceren een aantal van die verhalen opnieuw. 'Het leven van Hester Rebecca Nepping' komt uit het tijdschrift van oktober 1998.

Langzamerhand worden de beperkingen die ons zijn opgelegd in verband met de corona minder streng. De beperkingen die de bibliotheek na de opening had worden afgebouwd en dat is een mooi moment om er een kijkje te nemen.
Het oude hoofdpostkantoor is nu aardig gevuld door o.a. de Albert Heijn, Broese, Meneer Potter, Bever, de Bibliotheek en een fietsenstalling. In de bibliotheek is nog het meest te zien van het in 1924 geopende postkantoor.

In het tijdschrift Oud-Utrecht zijn veel mooie verhalen gepubliceerd over de geschiedenis van Utrecht. We publiceren een aantal van die verhalen opnieuw. 'Schaakproblemen' brengt ons naar het Utrecht van de vijftiende eeuw.

Donderdagmiddag 11 juni nam schrijver en columnist Maxim Februari, winnaar van de C.C.S. Croneprijs, het eerste exemplaar in ontvangst van het themanummer 'Utrecht Boekenstad' van Tijdschrift Oud-Utrecht. Dit gebeurde op een toepasselijke plek: in de Bibliotheek Neude. "Ik ben een door en door Utrechtse schrijver", zei Maxim Februari. Verder sprak eindredacteur Arjan den Boer met promovendus Boekhistorie Andrea van Leerdam, hoogleraar Universiteitsgeschiedenis Leen Dorsman en Petra Teunissen, biograaf van Clare Lennart.

Op donderdag 11 juni 2020 verschijnt het dubbeldikke themanummer van het Tijdschrift Oud-Utrecht over Utrecht Boekenstad. Een bekende Utrechtse schrijver neemt dan het eerste exemplaar in ontvangst op een toepasselijke plek: in de Bibliotheek Neude. De bijeenkomst, vanwege de coronamaatregelen in klein verband, wordt op 11 juni om 16 uur live uitgezonden via YouTube en is na afloop nog terug te kijken. Tijdens de presentatie is er ook een korte 'talkshow' met auteurs van artikelen uit het themanummer, die gaan over Utrechtse schrijvers, drukkers, uitgevers, bibliothecarissen en boekhandelaars door de eeuwen heen.

In het kader van het nieuwe themanummer Utrecht Boekenstad stellen we hieronder enkele toepasselijke artikelen beschikbaar uit eerdere jaargangen van het Tijdschrift Oud-Utrecht. Deze oudere artikelen gaan onder andere over Suster Bertken, de schooltijd van C.C.S. Crone en de inmiddels verdwenen boekhandel Van Rossum. Ook is er een literaire wandeling uit 2016 beschikbaar. De artikelen zijn te downloaden als PDF.

Op 2 juni 2020 is oud-stadsarcheoloog en historicus Tarq Hoekstra overleden in het Bartholomeus Gasthuis waar hij al enkele jaren verbleef. René de Kam en  Dick de Jong schreven dit In Memoriam. 

Binnenkort verschijnt een bijzonder boek: een kleurboek & stadsgids in één. Willemijn Banki combineert daarin 16 handgetekende kleurplaten met historische informatie en leuke tips. Lees hier alvast een deel van haar voorwoord.

De provincie Utrecht zoekt afbeeldingen van 120 locaties om sporen van de Koude Oorlog in Utrecht in beeld te brengen.

De familietentoonstelling ‘Romeinen langs de Rijn’ in het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden toonde hoe mensen tweeduizend jaar geleden leefden langs de Nederlandse Rijn. De rivier vormde destijds de limes, de noordelijke grens van het Romeinse Rijk. En wie denkt dat hier alleen soldaten in forten woonden, heeft het mis. In de dorpjes langs de grens, en zelfs in de forten, woonden ook de vrouwen en kinderen van de soldaten, en hun bedienden. Bovendien waren er handelaren en ambachtslieden te vinden die zaken deden met het leger.

Over de omslagfoto van het aprilnummer van Tijdschrift Oud-Utrecht met personeel van het NSB-kamp Rhijnauwen (1945-1948) is nieuwe informatie binnengekomen. De foto kwam in 2019 in handen van de auteur van het artikel over het kamp, Jim Terlingen. Hij vernam toen alleen de naam van een van de bewakers. Door de publiciteit rond het artikel in Tijdschrift Oud-Utrecht zag Marcel Reurink de foto en hij herkende daarop zijn nog levende vader Marinus Reurink (96).

Burgemeester G.A.W. ter Pelkwijk hield een dagboek bij over de gebeurtenissen in mei 1940. Dat is gepubliceerd in het Jaarboek Oud-Utrecht van 1949. Nu we 75 jaar bevrijding vieren zetten we het hier online, met daarbij een reeks foto's van zijn terugkeer in 1945.