38e Van der Monde-lezing: De Verlichting en het ontstaan van wetenschappelijke genootschappen in Utrecht
Op woensdag 15 februari 2023 vindt de 38ste Van der Monde-lezing plaats. Eric Jorink, Teylers hoogleraar Verlichting en religie aan de Universiteit van Leiden spreekt over de Verlichting en het ontstaan van wetenschappelijke genootschappen in Utrecht.
Utrecht speelde een cruciale rol in de opkomst van de Verlichtingsdenken – de in de 17e eeuw opkomende beweging die streefde naar het primaat van de Rede boven het geloof. Het was in Utrecht dat de filosofie van Descartes – de ‘vader van het Rationalisme’ voor het eerst werd gedoceerd. Het was hier dat Anna Maria van Schurman college liep; dat cartesianen de aanval inzetten op het bijgeloof in hemeltekenen; en dat Spinoza zich in 1673 meldde om kennis te maken met deze nieuwlichters.
Ondanks felle tegenstand uit orthodoxe kring, verspreidden Verlichtingsideeën zich heel snel door de Nederlanden, en vandaaruit verder door Europa. Het was een culturele beweging van intellectuelen die het gebruik van de rede, empirisme en filosofie wilden stimuleren – en wilde verspreiden onder alle lagen van de bevolking. Tal van genootschappen – zoals bijvoorbeeld ’t Nut van het Algemeen – vinden hun wortels in de Verlichting.
In de 38e Van der Monde-lezing zal professor Jorink dieper op deze beweging ingaan, met een grote nadruk op de ontwikkelingen binnen Utrecht en de oprichting van wetenschappelijke genootschappen als het Provinciaal Utrechts Genootschap (1773) of de historische vereniging Oud-Utrecht (1923).
De Van der Monde-lezing begint om 20.00 uur en vindt als vanouds plaats in de Pieterskerk. Vanaf 19.30 uur is de zaal open. Na afloop kan er geborreld worden. 
Leden van Oud-Utrecht kunnen zich vanaf 25 januari 2023 om 16:00 uur individueel aanmelden voor de lezing via een knop onder deze pagina.
Vanaf 30 januari 2023 opent ook de inschrijving voor niet-leden.
De lezing is volgeboekt, maar wordt opgenomen. U kunt later terugkijken.