Lezing: Utrecht in Gelderse Handen (1527-1528)
Ruiterportret van Van Rossum tussen 1540 en 1542 door Cornelis Anthonisz (Publiek Domein - wiki)
De notabelen van Den Haag maakten in 1529 plannen voor een stadsmuur. Het is er nooit van gekomen maar het illustreert dit: de schrik zat er bij de welgestelde Hagenaars goed in.
Nadat Gelders veldheer Maarten van Rossum begin augustus 1527 Utrecht bezette, plunderde hij met onder meer 500 Utrechters de Hofstad in maart 1528. Van hem is de lijfspreuk “Blaken en branden is het sieraad van de oorlog.” Eenmaal doorgedrongen tot in Den Haag gingen de krijgsknechten van Van Rossum doelgericht te werk met het plunderen van de huizen van hoge ambtenaren. Totale verwoesting werd afgekocht met een enorme som gelds. Dit alles speelde zich af tegen de achtergrond van een slepend conflict dat al decennialang speelde. Landsheer Karel V (1500-1558) koesterde de ambitie om alle Nederlandse gewesten te veroveren. Dat betekende dat hij ook het hertogdom Gelre bij zijn gebieden wilde voegen; een ambitie waar de Gelderse hertogen zich fel tegen verzetten. Jarenlang hield Maarten van Rossum in dienst van de Gelderse hertogen door terreur en guerrillaoorlogvoering de Nederlanden in zijn greep.
In de tweede helft van 1528 ontruimden de Geldersen Utrecht. Van Rossum kon ternauwernood voorkomen dat de stad op last van de hertog in de as werd gelegd: ‘Ik heb meer en krachtig gesmeekt dan of ik een vader en moeder in Utrecht had.’ Wie was Maarten van Rossum en wat dreef hem? Wat betekende de Gelderse bezetting voor de inwoners van de stad Utrecht? Hoe kon Van Rossum doen wat hij deed en zich tegelijk een vroom mens noemen? Deze vragen worden tijdens de lezing aan de orde gesteld door historicus Sander Wassing.
Sander Wassing studeerde geschiedenis aan de Universiteit Leiden. Tijdens zijn studie specialiseerde hij zich in de geschiedenis van de Nederlanden gedurende de zestiende en zeventiende eeuw. Zijn scriptie schreef hij over de Beeldenstorm (1566) en Alva’s Raad van Beroerten. Sinds augustus 2013 is hij afgestudeerd en werkzaam als freelance historicus. Daarnaast is hij werkzaam bij DOCFactory, een bedrijf dat gespecialiseerd is in informatie- en archiefmanagement.