Onthulling gevelsteen ter ere van Herman Saftleven
Het Utrechts Geveltekenfonds onthult een nieuwe gevelsteen ter ere van de kunstenaar Herman Saftleven. Dat is een gezamenlijk project van het Utrechts Geveltekenfonds en de Vereniging Oud-Utrecht. De gevelsteen is ontworpen en vervaardigd door beeldhouwer Toon Rijkers en gerealiseerd dankzij bijdragen van Centrum Management, gemeente Utrecht, Vereniging Oud-Utrecht en de bewoners van het pand waarin de steen komt: Achter Sint Pieter 7 te Utrecht.
Herman Saftleven
De veelzijdige kunstenaar Herman Saftleven (1609-1685) legde in de zeventiende eeuw in honderden tekeningen, prenten en schilderijen het stadsbeeld van Utrecht vast. In de jaren 1674-1677 maakte hij een reeks van twintig imposante ruïnetekeningen van de Domkerk en de Pieterskerk. Deze schitterende, levendige en toch nauwgezette tekeningen dateren van ná de grote zomerstorm van 1674. Door de grote ramp was het schip van de Domkerk ingestort en raakten beide torens van de Pieterskerk dusdanig beschadigd dat ze moesten worden afgebroken. De in 1682 door het stadsbestuur van Utrecht aangekochte reeks wordt beschouwd als een van de schatten van Het Utrechts Archief. Voor de kennis van de historie van de stad is Saftleven van groot belang. Zo bracht hij in meer dan 150 topografische tekeningen nagenoeg de gehele middeleeuwse stadsommuring in beeld. Deze bestond in zijn tijd nog, zij het in vervallen staat. In de door Het Utrechts Archief in 2023 uitgegeven publicatie De Getekende Stad: Utrecht in oude tekeningen 1550-1900 neemt Herman Saftleven, naast kunstenaars als Pieter Saenredam en Jan de Beijer, een prominente plaats in. Tientallen jaren lang woonde en werkte hij in Utrecht in het pand Achter Sint Pieter 7. Met zijn vrouw Anna van Vliet (ca. 1613-1684), die lid was van het Utrechtse goudsmidsgilde, stichtte hij hier een gezin. Op deze locatie vervaardigde hij meer dan duizend tekeningen, prenten en schilderijen. Daarom is dit de perfecte plek voor een gevelsteen. Laurens Schoemaker nam het initiatief. In 2022 schreef hij het boek Wandelen over de Utrechtse stadswal: Tekeningen van toen en foto's van nu. Hierin worden tekeningen van Saftleven afgezet tegen foto's van de situatie in onze tijd door Maite Meijlink.
Herman Saftleven, Gezicht over de stadsbuitengracht op de wal te Utrecht met op de achtergrond het bastion Zonnenburg en rechts het dak van de kerk van de St.-Servaasabdij, uit het noordoosten. Links de uitmonding van de noordelijke gracht rond het Hoornwerk in de stadsbuitengracht.
Herman Saftleven, Gezicht op de ruïne van het schip van de Domkerk te Utrecht uit het oosten: het schip, met op de achtergrond de westgevel, en de Domtoren.