Musketon - Een unieke post-65 capsule

De Musketon is -opgeleverd in 1984- een heel bijzonder gebouw, omdat het in Utrecht enig is in zijn soort. Het staat niet op zichzelf. Het gebouw De Muskieto maakt er ook deel van uit en hoort bij het complex. Het fungeerde als jeugdhonk, nu zit het buurtteam erin gevestigd. Er staat ook een beeld van roestvrij staal, een musketonhaak in het groot van kunstenaar Johan Wagenaar. Hierdoor is er een samenhang met de omgeving.

Voorheen het jongerencentrum van de Musketon

Het beeld van de Musketon door Johan Wagenaar

Het gebouw is, zoals Arjan den Boer op DUIC duidelijk uitlegt, gebouwd volgens een zogeheten rasterstructuur. Gebouwdelen herhalen zich in verschillende hoogtes waardoor het gebouw een speels en licht karakter krijgt. De betonnen kolommen, liggers en bogen zijn binnen en buiten zichtbaar. De daken, raampartijen, de kleuren van de dakpannen en van de stenen vormen samen een uiterlijk dat een tijdsbeeld uitstraalt van de jaren ’80.

Raampartij eerste verdieping

Constructie goed te zien op de eerste verdieping

Eenmaal binnen wordt dat tijdsbeeld helemaal duidelijk door de zitkuil met bijbehorende bar. Zitkuilen zijn uit de mode geraakt en de meeste zijn inmiddels dichtgegooid. Deze is (hoewel de kleuren vroeger niet zo licht waren) nog helemaal compleet, inclusief open haard. Aan het interieur is bijna niets veranderd. Wijzigingen die later zijn aangebracht (en die een beetje afbreuk doen aan het gebouw) kunnen, zo lijkt het, makkelijk worden verwijderd. 

Theaterzaal

Bar

Zitkuil

De sfeer van de jaren ’80 wordt tegenwoordig niet door iedereen gewaardeerd. Het gevolg hiervan is dat veel gebouwen met interieurdetails uit die tijd verloren zijn gegaan. Bij de Musketon zijn veel elementen uit die tijd nog intact. In de mooie open ruimte zijn de betonconstructies door middel van elegante bogen goed te zien. De raampartijen zijn in perfect evenwicht met de muurvlakken. Het samenspel ervan geeft een open effect. Her en der zijn zitjes in de kozijnen gecreëerd; vensterbanken in een post-65-jasje.

In het theater worden nog steeds stukken opgevoerd en doet al meer dan 35 jaar dienst. En hoewel er geen direct daglicht naar binnen valt, komt de ruimteboven door de kleurstellingen en door het balkon rondom open en licht over. De blikvanger zit in de hal; het tegeltableau van kunstenaar Willem Lenssinck. Hij verwerkte in dit unieke kunstwerk de verstedelijking in het landschap. De stieren- en koeienkoppen tekenen zich af naast mensen en prachtig gestileerde knotwilgen. 

Delen van de tegelwand door Willem Lenssinck

Doordat de omgeving, het exterieur en het interieur van de Musketon grotendeels intact zijn gebleven, is het gebouw  een unieke tijdscapsule. We kunnen daarom De Musketon beschouwen als een groot historisch element. Er zijn plannen om het gebouw een opknapbeurt te geven. Het zou niet meer voldoen aan de eisen van deze tijd. Hopelijk vinden de betrokken partijen elkaar voor een klus die alle elementen in samenhang en onaangetast op hun plek laat, zodat De Musketon weer veertig jaar mee kan, waarbij de bijzondere sfeer van dit unieke gebouw behouden blijft. De Commissie Cultureel Erfgoed van Oud Utrecht (CCE) is bezig met een inventarisatie van het gebouw aan de binnenzijde. Erfgoedbehoud is niet alleen een kwestie van een voorgeveltje laten staan. Om een gebouw te bewaren en deze in de toekomst te kunnen gebruiken, zullen de betrokken partijen het interieur en de kostbare elementen moeten behouden. Als ze een beetje hun best doen en als ze dat goed aanpakken, met respect voor het historische element als geheel, dus buiten- én binnenkant, zullen de toekomstige generaties hen over vele jaren dankbaar zijn.

Bibliotheek

Foto’s: Marcella Dorigo, tekst: Ester Smit