Tijdschrift 2023-05
Sinti, Roma en woonwagenbewoners in Utrecht
Recent laten veel Nederlandse gemeenten pijnlijke gebeurtenissen uit het plaatselijke verleden onderzoeken. Zo gaf Utrecht opdracht tot een onderzoek naar de eventuele rol van de gemeente in de vervolging van Sinti en Roma in de jaren 1940-1945. Uit het onderzoek, dat in mei werd gepresenteerd, blijkt dat er in de stad geen zogeheten ‘ontrechting’ van Sinti en Roma heeft plaatsgevonden. Dat was niet vanwege een moedige stellingname, maar omdat zij in de oorlogsjaren niet in de stad verbleven. Wel heeft de Utrechtse politie bij de ‘zigeunerrazzia’ op 16 mei 1944 ten onrechte zo’n honderd woonwagenbewoners opgepakt en naar Westerbork gezonden.
'Bandenpater’ Frans Vocking
De progressieve pater Frans Vocking (1936-2014) liet tussen 1968 en 1985 in Utrecht van zich horen. Hij begon een commune in Overvecht, was gemeenteraadslid voor de PPR en werkte in de UBO-bandenfabriek om solidair te zijn met de 'gastarbeiders'. Vanwege zijn huwelijk met zuster Mariëtte moest hij uit zijn orde treden. Met succes leidde Vocking het Vormingswerk Jong Volwassenen, maar het directeurschap van ‘allochtonen-studio’ IM brak hem op.
Boekbespreking: Utrechtse adel of adel in Utrecht?
In mei verscheen het boek Adel en ridderschap in Utrecht van historicus Renger de Bruin. Hij houdt zich al vele jaren bezig met elites uit het verleden, in het bijzonder de adel, tegenwoordig als senior-onderzoeker aan de Universiteit Utrecht. Het boek is geschreven op verzoek van de Ridderschap van Utrecht en verscheen in samenwerking met de Ridderlijke Duitse Orde, Balije van Utrecht. Inmiddels is het genomineerd voor de Ithakaprijs, bedoeld ter stimulering van het onderzoek naar Nederlandse kastelen, buitenplaatsen en landgoederen.
Bosshardt, befaamde textielfamilie uit de Twijnstraat
‘Een oude zaak’, noemde het Utrechtsch Nieuwsblad manufacturenwinkel H.A. Bosshardt in de Twijnstraat al in 1907. Bosshardt verkreeg toen het predicaat hofleverancier omdat de winkel 'te goeder naam en faam' bekend stond. Hendrik Antoni Bosshardt was al de derde generatie met die naam en er zou er nog een volgen. Het assortiment bestond uit wollen, linnen en katoenen kleding en garen, band en wol. De zaak leverde veel aan zorginstellingen en de Bosshardts bekleedden tal van kerkelijke en maatschappelijke functies. Het bekendste familielid, majoor Bosshardt, stond als meisje nog in de winkel.
Het auteurschap van een Utrechtse wandelgids uit 1942
Dit voorjaar werd een anoniem verschenen wandelgidsje uit 1942 aan de vergetelheid ontrukt. Salon Saffier publiceerde een mooi verzorgde facsimile-herdruk, gecompleteerd met foto's van Nico Jesse en een nawoord door Hans Ebbink. Het boekje Een Dom en de stad rondom blijkt nog steeds lezens- en wandelwaardig. Hoewel de bezorger de tekst toeschrijft aan Jan Engelman, is over het auteurschap het laatste woord echter nog niet gezegd.