Het jaagpad langs de Kromme Rijn
Amelisweerd stond afgelopen weken weer eens in de aandacht. Een mooie gelegenheid om eens die kant op te wandelen. Wist je dat je vanuit het Centrum van Utrecht (het Ledig Erf) vrijwel zonder een weg over te steken naar Amelisweerd kunt lopen?
De Kromme Rijn (vroeger Oude Rijn geheten) stroomt van Wijk bij Duurstede naar Utrecht. Wij wandelen vanaf het eindpunt in Utrecht naar Amelisweerd.
Vanaf het Ledig Erf loop je links langs ‘de Beren’ naar de Krommerijn, of je loopt door de Gansstraat en slaat vlak voor de Albatrosstraat linksaf door de Kerksteeg naar de Krommerijn. We volgen nu de Kromme Rijn richting Amelisweerd. We lopen aan de achterzijde van het voormalige Pieter Baan Centrum langs. Je komt nu o.a. door het Park Rond Prinsenbrug waar in deze tijd van het jaar de ganzen je hartelijk welkom heten. Je loopt onder de Waterlinieweg door en komt op het Jaagpad.
Vroeger was het vervoer over het water makkelijker dan over de weg.
Langs de trekvaarten, maar ook langs bestaande waterwegen, werden jaagpaden aangelegd voor de trekpaarden die de trekschuiten voorttrokken. Vanaf de mast van het schip werd een touw gespannen naar een dwarshout aan het paard. De begeleider van het paard heette de jager.
Hier passeren we Fort Lunetten 1.
Tussen het stadion en sportvelden door lopen we richting zwembad Krommerijn, wat aan de overkant van het water ligt. Hier werd in 1868 de N.V. Utrechtse Open Zwem- en Badinrichting gevestigd. Het zwembad kreeg zijn water vanuit de Kromme Rijn wat, door de verminderde waterkwaliteit na de oorlog, een probleem werd. Het in de jaren vijftig gesloten bad werd in de jaren zestig vervangen door het huidige zwembad.
Als we doorlopen buigt de Kromme Rijn naar het zuiden en krijg je mooi zicht op de omgeving. Knotwilgen en weilanden , en dat alles vlak bij de stad!
We bereiken nu Nieuw-Amelisweerd, vroeger Groenewoude of Groenwolde geheten. Amelius uten Werde kreeg in 1224 een waard in leen van het kapittel van Oudmunster. Toen Amelius overleed werd het landgoed door zijn zonen verdeeld in drie delen waarbij dit het derde deel was. Momenteel bevat het huis 17 appartementen.
Als we verder lopen komen we bij Oud-Amelisweerd. Je kunt, om er te komen zowel buiten langs de Kromme Rijn lopen als binnen doorsteken.
Op de website van Oud-Utrecht spreekt Arjan den Boer in een podcast met Wendy Landewé over de historie van Amelisweerd.
Vanaf Oud-Amelisweerd zou je door kunnen lopen naar Bunnik en vanaf daar het openbaar vervoer terug naar Utrecht kunnen nemen. Wij wandelen echter via Fort Rijnauwen terug naar het Oude Tolhuys om vandaar de tram naar de stad te nemen.
Fort bij Rijnauwen werd rond 1868 gebouwd als onder deel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie.
Het fort is eigendom van Staatsbosbeheer en alleen in de zomermaanden worden hier rondleidingen gegeven.
Lopend vanaf het fort terug naar Utrecht zie je de moderne gebouwen van de Uithof liggen. We arriveren nu bij het Oude Tolhuys. Op de rijkswegen werd de tolheffing al in 1899 afgeschaft, op de provinciale wegen verdween de laatste tolheffing pas in 1953. Tegenwoordig komt de financiering voornamelijk via de motorrijtuigenbelasting, slechts in een enkel geval wordt er nog tol geheven.
De tarieven zijn tegenwoordig iets anders als vroeger, zoals bijgaande bord tegenover Het Oude Tolhuys laat zien, niet alleen vwb het tarief, maar ook van waar tol op werd geheven. Wat denk je bijvoorbeeld van een tarief van 1½ cent “voor elk los runderbeest of ezel”. Meer over tolhuizen in de provincie Utrecht: http://www.usine-utrecht.nl/tolhuizen-provincie/
Mooi wandelen in Utrecht en houd afstand!