Woerden 650 jaar stad
Woerdenwijs is de titel waaronder Woerden in 2022 feest gaat vieren omdat het dan 650 jaar stadsrechten heeft. Woerden is volgens het comité Woerden 650 jaar Eigen en Wijs. En een mooie bestemming voor een fiets- of wandelroute in het Groene Hart met bijvoorbeeld Harmelen en Kamerik.
Geschiedenis
Woerden heeft Romeinse wortels, hier lag Castellum Laurum aan de Rijn en de Romeinse grens, de Limes. Na de Romeinen kwamen de Franken aan de macht. In de eeuwen daarna komt Woerden op de kaart te staan als een plaats met een strategische rol in de grensstrijd tussen het Sticht Utrecht en Holland.
Rond 1160 krijgt Woerden een eerste kasteel. Het is waarschijnlijk een eenvoudig bouwwerk met de bedoeling om Woerden te verdedigen tegen de Hollanders. Dat eerste kasteel was aan de westkant van de huidige binnenstad. Woerden ligt dan in het gebied van de bisschop van Utrecht, het Sticht. Het wordt namens de bisschop bestuurd door ridders of ministeriales. In de twaalfde en dertiende eeuw komt die positie in handen van de Heren van Woerden. Herman van Woerden zet zich in 1280 af tegen de bisschop van Utrecht en ook tegen de graaf van Holland, Floris V, die dan Woerden in bezit neemt. Woerden hoort vervolgens 700 jaar bij Holland.
De bewoners van Woerden werden in 1371 aan het werk gezet om Woerden te versterken tegen aanvallen van de bisschop van Utrecht die zijn Woerden terug wil. Een stadswal en binnengracht worden aangelegd. Op 12 maart 1372 krijgt Woerden als dank stadsrechten: met een eigen bestuur, een stedehuijs en eigen rechtspraak.
Marktrechten en de Koeiemart
Ook belangrijk zijn de marktrechten die in 1410 werden toegekend, die maakten Woerden tot een regionaal centrum. In juli van elk jaar was er een paardenmarkt en in oktober een koeienmarkt. De jaarmarkt bestaat nog altijd in de vorm van de Koeiemart, die sinds het begin van de 19e eeuw wordt gehouden op de derde woensdag van oktober. Tot aan het begin van de 21e eeuw is er dan ook nog daadwerkelijk een handel in rundvee. Veemarkten worden daarna landelijk verboden vanwege het gevaar van besmettelijke veeziekten. De traditie blijft echter voortbestaan, het is dan groot feest in de stad met koeienshows, kermis, warenmarkt en streekmarkt. Sinds 2017 behoort de Koeiemart tot het immaterieel cultureel erfgoed Nederland.
Bijzondere plekken: Woerden
Kasteel van Woerden
Dit meest imposante monument van Woerden is in het begin van de 15de eeuw gebouwd.
Defensie eiland
Woerden was een garnizoensplaats met een grote kazerne en een verdedigingswerk op het Defensie eiland.
Stadsmuseum Woerden
Het Stadsmuseum is gevestigd in het Stedehuijs uit 1501. Het museum ligt naast de Petruskerk en biedt een overzicht van stadsgeschiedenis Woerden en kunst uit stad en regio Woerden.
Het Arsenaal.
Woerden was het hoofdkwartier van de Oude Hollandse Waterlinie en dankt daaraan zijn arsenaal voor wapenopslag. Voor het arsenaal staat de Kaasbel, hierop worden sinds 1925 de actuele kaasprijzen en de aanvoer van kaas vermeld.
Het Klooster
Hier is het enige theater in Nederland dat gebouwd is in een voormalige kloostertuin. Het gebouw stamt uit 1899 en is gebouwd in opdracht van de Franciscanenorde.
De Windhond
De Windhond is een ronde stenen korenmolen die in 1755 is gebouwd op een bolwerk.
Landgoed Bredius
De Villa Rijnoord en het landgoed Bredius liggen vlak naast het centrum en zijn een ronde waard.
Bijzondere plekken: Harmelen
Net als Woerden ligt Harmelen aan de Oude Rijn, bekend zijn het Kaaspakhuis en de Kloosterhoeve
Bijzondere plekken: Kamerik
Kamerik ligt op een verhoging, het was een zelfstandige gemeente met een eigen gezicht. Het gemaal van Kamerik zorgt voor het waterpeil.
Bron: Verhaal van Woerden, Beleef Woerden en www.woerden650.nl