Anno Dijkstra maakt beeld van Paus Adrianus VI
Utrecht, 22 juni 2015. Een jury van de afdeling Utrecht van het Prins Bernhard Cultuur heeft unaniem het ontwerp van Anno Dijkstra uitgekozen voor de realisatie van een beeld van paus Adrianus VI. Het beeld, dat een plaats krijgt op Pausdam in Utrecht, is een geschenk van het 75-jarige fonds aan de inwoners van de stad.
Eind vorig jaar reageerden 69 kunstenaars op de oproep om werk in te sturen en kans te maken op de opdracht het beeld te ontwerpen. De jury nodigde drie van hen –Nicolas Dings, Anno Dijkstra en Folkert de Jong– uit om een schetsontwerp te maken. Dat moest voldoen aan de opdracht een krachtig figuratief beeld te maken dat (internationale) bezoekers 'informeert over de actuele betekenis van Adrianus en hen verleidt zich te verdiepen in zijn persoon'.
In april werden de drie ontwerpen openbaar gemaakt en presenteerden de kunstenaars die aan de jury. Die kwam nog niet tot een keuze en besloot met twee van hen verder te gaan. Nicolas Dings en Anno Dijkstra werd gevraagd hun ontwerpen zodanig aan te passen dat de door hen gekozen symboliek een duidelijker relatie zou krijgen met de persoon van Adrianus VI en de beoogde lokatie van het beeld (Pausdam). Na de presentatie van de nieuwe ontwerpen op 8 juni j.l. heeft de jury unaniem besloten de opdracht voor het maken van het beeld te verlenen aan Anno Dijkstra.
Adrianus VI wordt door Anno Dijkstra geportretteerd in brons en staat op een klassieke sokkel met daarop zijn naam. Hij draagt een sobere herdersmantel en draagt in zijn linkerhand een eenvoudige stok. Voor zijn gezicht stond vooral het beroemde portret door Jan van Scorel (1523) model. Het hele beeld, dat ongeveer 2.90 meter hoog is, staat op vier wiggen. Het monument wordt door de wiggen van de grond getild, zodat er licht onderdoor kan vallen en waardoor het lijkt te zweven.
Dijkstra ziet Adrianus VI als de belichaming van soberheid, dapperheid, rechtvaardigheid en transformatie, eigenschappen waaraan de kerkbestuurders van zijn tijd bepaald niet voldeden. Door het beeld een stevig fundament te geven en tegelijkertijd op wiggen te plaatsen, wordt het bevroren in een fase tussen verleden en toekomst en roept het vragen op over de actuele betekenis van vereren en herdenken.
Het ontwerp voldoet volgens het juryrapport helemaal aan de oorspronkelijke opdracht. Het oogt klassiek en past prettig in zijn omgeving bij Paushuize. Het is een waardig beeld waarin 'stevig staan' en 'verinnerlijking' in balans zijn. Het is een warm beeld dat de toeschouwer raakt. De wiggen zijn verrassend, brengen het beeld in een staat tussen permanent en niet permanent en maken het tot een actueel monument. Het beeld biedt de kijker ruimte voor zijn eigen interpretatie.
De jury bestond uit Marieke van Schijndel, directeur van Museum Catharijneconvent, Ton van Schaik, kerkhistoricus, en vertegenwoordiger van de Vereniging Oud-Utrecht (partner in het project), Herman Woorts, hulpbisschop van het bisdom Utrecht Luuk Wilmering, beeldend kunstenaar en Froukje van der Meulen, conservator Paushuize. Onafhankelijk voorzitter van de jury was Margriet Jongerius, wethouder Cultuur van de Gemeente Utrecht.
Anno Dijkstra (1970) is opgeleid aan de Gerrit Rietveld Academie in Amsterdam, afdeling autonome sculptuur. Hij is bekend door zijn reconstructies van historische gebeurtenissen die in ons collectieve geheugen zijn gegrift. Resultaat daarvan zijn hyperrealistische beelden van bijvoorbeeld foto's uit de media.
Bijlage(n)
juryrapport.doc