Tentoonstelling 100 jaar De Gemeenschap in Stadhuis
De Gemeenschap? Niet veel mensen kennen het tegenwoordig nog, maar dit literaire en artistieke tijdschrift was de katholieke evenknie van De Stijl, en betekende de doorbraak voor schrijvers als Marsman en Slauerhoff en kunstenaars als Van Ravesteyn, Rietveld en Gestel. Met een grote oplage (op het hoogtepunt in 1934 verschenen er 1700 exemplaren, terwijl van de Stijl nooit meer dan tweehonderd per nummer gedrukt werden) was dit een van de belangrijkste Nederlandse podia van de avant-garde in het interbellum.
Honderd jaar geleden werd het tijdschrift opgericht in Utrecht. Dankzij de drijvende kracht en het onverminderd enthousiasme van Lex van de Haterd, een neerlandicus die promoveerde op dit tijdschrift, zijn er door het hele land initiatieven opgezet die de Gemeenschap in de schijnwerpers zetten. En waar anders te beginnen dan in Utrecht?
Afgelopen 8 januari werd door de wethouder van cultuur, Eva Oosters, het herdenkingsjaar afgetrapt in het oude Stadhuis. Onder de aanwezigen waren mensen uit alle hoeken van het land, want maar liefst acht verschillende musea en organisaties doen mee. In Utrecht is dit, naast de Historische Vereniging Oud-Utrecht, het Museum Catharijneconvent en literair theater Salon Saffier. In Maarssen doet Kunsthandel Pygmalion mee, in het Friese Fochteloo het Nobilis Centrum voor prentkunst, in het Brabantse Deurne Museum De Wieger en in Den Haag het Literatuurmuseum.
Samenstellers van de tentoonstelling over 100 jaar De Gemeenschap Lex en Leonie van de Haterd met vormgever Jeroen Tirion
De aftrap van het herdenkingsjaar was meteen de opening van de prachtige door Jeroen Tirion vormgegeven tentoonstelling die is samengesteld door Lex van de Haterd in samenwerking met Oud-Utrecht. De gemeente Utrecht heeft de hal van het oude Stadhuis beschikbaar gesteld, waar de bezoeker met behulp van aantrekkelijk vormgegeven panelen een idee krijgt van het ontstaan, de ontwikkeling en de impact van het tijdschrift. In de vitrines is het authentieke materiaal te zien: originele exemplaren, schetsen en correspondentie die Van den Haterd met medewerkers van het tijdschrift heeft gevoerd.
Op de tentoonstelling krijg je een levendig beeld van de jonge honden die dit tijdschrift oprichtten aan de Oudegracht, de onvermijdelijke onderlinge irritaties onder de redactieleden, de ambities en de tegenslagen. Maar ook aan bod komen de schitterend vormgegeven modernistische omslagen met experimentele typografie, houtsneden en later ook fotografie. Dit alles is gratis te bekijken in de hal van het Stadhuis, ingang aan de Ganzenmarkt, tot en met het eind van de maand. Vergeet ook niet de lezingen te bezoeken van Lex van de Haterd (17 januari) en Wilbert Smulders, voormalig universitair hoofddocent Moderne Nederlandse Letterkunde aan de Universiteit Utrecht (24 januari). Kijk voor de andere landelijke initiatieven die tot en met juni plaatsvinden op de website: www.100jaardegemeenschap.nl.
Dick de Jong, voorzitter van Historische Vereniging Oud-Utrecht, bij de opening van de tentoonstelling.
