Tijdschrift februari 2020

Een overzicht van de inhoud van het februarinummer van het Tijdschrift Oud-Utrecht. Bestellen kan ik de webwinkel.

Muzikale gasten in Huize Engelmann

Mirjam T.V. de Jong studeerde biologie en toxicologie; Martine Mussies studeerde piano, Russisch en muziekwetenschap en is promovendus aan de Universiteit Utrecht. 

'Het huis van de familie Engelmann in Utrecht werd al snel het middelpunt van het Nederlands muziekleven. Brahms, Joachim, Clara Schumann, Rubinstein, Edward en Nina Grieg en vele anderen van de beste musici waren er graag geziene gasten, die er opbloeiden door de gesprekken met de twee bijzondere mensen en vooral door het prachtige pianospel van mevrouw Emma.' Dat schreef Julius Röntgen in 1917 in het voorwoord van Engelmanns correspondentie met Johannes Brahms, die het echtpaar de ‘Engelmenschen’ noemde.

Bekijk het 'sociogram' van de kring rond de 'Engelmenschen'.

100 jaar Douwe Egberts in Utrecht

Kees Geevers is gepromoveerd op de stedenbouwkundige waardestelling van industrieel erfgoed en droeg bij aan de interne jubileumuitgave 'Altijd overal thuis: 100 jaar Douwe Egberts in Utrecht'.

In september van het afgelopen jaar werd het eeuwfeest gevierd van Douwe Egberts in Utrecht. De vestiging aan de Keulsekade is tegenwoordig de thuisbasis van een internationaal bedrijf waar zo'n 1.500 mensen werken. Een foto van een eeuw geleden toont een kar met paard voor de eerste Utrechtse vestiging aan de Catharijnekade 10. De kwartiermakers van het bedrijf staan vol trots bovenop een van de eerste ladingen met balen koffie die hier gebrand en verpakt werden.

Zelfbouwers in Tuindorp-Oost

Rob Hufen Hzn. is stadsgids en schreef boeken over de wijk Tuindorp, de kunstenaarsfamilie Brom en priester-arbeider Frans Vocking (in voorbereiding).

Rond 1965 bouwde een groep leraren van technische scholen in Utrecht een blok eengezinswoningen voor hun eigen gezinnen aan de Boekelaan 2-26 in Tuindorp-Oost. De meesten van hen gaven les in bouwkunde, timmeren, metselen en schilderen. De deelnemers vormden een ‘zelfbouwvereniging’ en tekenden een prestatiecontract. Ze gingen de verplichting aan om veertien uur per week mee te werken aan de bouw, in de avonduren en op vrije dagen. Ook leerlingen droegen bij als stagiair en tijdens praktijklessen op de bouwplaats (onder wie de auteur, die tijdens de eindfase UTS-leerling was).

Zie voor extra foto's: Beschilderde panelen herinneren aan 'zelfbouwers'

Bespreking: Utrecht begint hier

Ludger Smit is hoofd presentatie en conservator bij het Stadsarchief Amsterdam

Op 4 oktober 2019 werd de volledig vernieuwde expo van Het Utrechts Archief aan de Hamburgerstraat geopend. In ‘Utrecht begint hier’ kunnen bezoekers en bewoners in vier tentoonstellingszalen kennismaken met 2000 jaar Utrechtse geschiedenis. Hoe kijkt het hoofd presentatie van een andere archiefdienst — zelf in Utrecht geboren en getogen — naar deze nieuwe publiekspresentatie?

Het geheim van Het gerucht (1)

Felix Visser is stiefzoon van Joop Moesman, die 13 jaar lang gehuwd was met zijn moeder, de kunstenares Erika Visser. Hij is voorzitter van Stichting Muzum, organisator van MoesMánia2020.

Op 6 januari j.l. herdacht de Stichting Muzum de 111e geboortedag van de Utrechtse surrealist J.H. Moesman (1909-1988), door sommigen in zijn directere omgeving kortweg met Joop of gewoon Moesman aangesproken. Anderen, die willen doen geloven tot zijn kring van intimi te behoren, bezigden het door hem vermaledijde ‘Jopie’. 111 lijkt een ongebruikelijk kroonjaar om te vieren, maar Moesman was dan ook een ongebruikelijke kunstenaar.

De grote gok van N.V. Thorhem Een Gelders avontuur van Doornse bouwondernemers

Hans Schouwenburg promoveerde op de geschiedenis van het begrip duurzaamheid en is docent politieke geschiedenis aan de Universiteit Utrecht

In 1929 kocht de N.V. Thorhem, maatschappij tot exploitatie van onroerende goederen te Doorn, twee uitgestrekte landgoederen ten westen van Arnhem. De directieleden van Thorhem hadden de fijne kneepjes van het bouwondernemerschap geleerd op de Utrechtse Heuvelrug. In Gelderland botsten de Doornse grondspeculanten echter op krachten waartegen zij niet waren opgewassen. De net opgerichte Stichting Het Geldersch Landschap begon 'ter bewaring van natuurschoon' een onteigeningsprocedure, die na felle debatten in de Tweede en Eerste Kamer uiteindelijk succesvol was. Thorhem had verkeerd gegokt en verloren. Wie waren de ondernemers uit Doorn en waarom kozen ze voor een ongewis Gelders avontuur?