Nieuws

De verhouding tussen religie en wetenschap

Van 22 februari tot en met 2 juni is in Museum Catharijneconvent de tentoonstelling De schepping van de wetenschap te zien. Conservator Lieke Wijnia vertelt dat de tentoonstelling wil laten zien dat het religieuze en het wetenschappelijke denken door elkaar zijn beïnvloed. 'De tentoonstelling helpt om de hedendaagse samenleving, en de rol van wetenschap en religie daarbinnen, beter te begrijpen.'   

Cultureel erfgoed in het nieuws (24-03)

Er verschijnen regelmatig interessante berichten over cultureel erfgoed in de kranten en op internet. In dit bericht een actuele selectie. 

Rond de Mariaplaats, bomen van Pieter Saenredam

Pieter Saenredam (1597-1665) is een van de helden uit de Nederlandse 17de-eeuwse schilderkunst. Zijn schilderijen met ‘stille kerkportretten’ worden in ons land alom gewaardeerd en zijn de afgelopen 75 jaar ook uitvoerig bestudeerd en tentoongesteld. Een facet in zijn oeuvre dat nog amper aandacht heeft gekregen, is de weergave van bomen. Laat nou juist een aantal van zijn Utrechtse werken van de Mariaplaats zich lenen voor een verhaal hierover – een interessant, maar ook best een gecompliceerd verhaal. Michiel Plomp vertelt het in zijn zeventiende bijdrage over groen erfgoed in Utrecht.

Kunstenaar Willem van Leusden, van De Stijl tot surrealisme

Binnenkort opent het Vechtstreekmuseum in Maarssen de tentoonstelling ‘Willem van Leusden, veelzijdig kunstenaar’. En dat is een mooie plek, want de geboren Utrechter maakte in Maarssen een groot deel van zijn werk aan tekeningen, etsen en schilderijen en meer. In 2007 verscheen onderstaand artikel over Willem van Leusden in Tijdschrift Oud-Utrecht. Het is geschreven door kunsthistoricus Dick Adelaar in een Oud-Utrecht serie over 200 jaar Genootschap Kunstliefde.

De gouden eeuw van de Utrechtse beeldhouwkunst

Vanaf het jaar 1000 ontwikkelt Utrecht zich tot een bruisend handelscentrum en is de stad het religieus centrum van de Noordelijke Nederlanden, met een bisschop als landsheer. Kerken, kapellen en kloosters verrijzen, met als hoogtepunt de Dom. Utrecht wordt een stad van betekenis met eigen stadsrechten, drukbezochte markten en veel kunstnijverheid. Tussen 1430 en 1530 bloeide de Utrechtse beeldhouwkunst als nooit tevoren. Adriaen van Wesel, Jan van Schayk en de ‘Meester van de Utrechtse Stenen Vrouwenkop’ hadden in heel Europa invloed. Hieronder een artikel over een tentoonstelling in het Museum Catharijneconvent in 2012 over beelden die de strijd overleefden. Een artikel van kunsthistoricus en mediëvist Marieke van Vlierden in Tijdschrift Oud-Utrecht 2012

Cultureel erfgoed in het nieuws (24-02)

Er verschijnen regelmatig interessante berichten over cultureel erfgoed in de kranten en op internet. In dit bericht een actuele selectie. 

Van der Monde-lezing verplaatst naar 20 maart 2024 

Wegens bijzondere omstandigheden wordt de van der Monde-lezing verplaatst van woensdag 7 februari naar woensdag 20 maart 2024 vanaf 19:30 in de Pieterskerk. Iedereen die zich tot nu toe heeft aangemeld, heeft hierover apart bericht ontvangen. Vanaf 30 januari 2024 om 10:00 wordt de inschrijving weer geopend totdat het maximale aantal deelnemers is bereikt. 

Adam Willaerts, Utrechtse zee- en kustschilder

Bij veilinghuis Sotheby’s komt donderdag 1 februari een zeegezicht van de Utrechtse zee- en kustschilder Adam Willaerts  (Londen 1577 – 1664 Utrecht) onder de hamer. Het is een veiling van ‘Master Paintings’. De geschatte verkoopprijs van het schilderij was 200.000-300.000 dollar. Er is afgehamerd op 260.000 dollar. Hier gaan we dit schilderij én de schilder Adam Willaerts eens nader bekijken, met hulp van een artikel van L. Otto Nelemans uit Jaarboek Oud-Utrecht 2001.

Erfgoed Boekenmarkt in het Stadhuis

Erfgoed gemeente Utrecht verhuist en ruimt haar boeken op. Tijdens Culturele Zondag op 18 februari en de week daarna geven we deze weg tijdens een gratis boekenmarkt.

De Utrechtse foto’s van Jacob Olie en Jacob Olie

Utrecht heeft geweldige fotografen gekend die het stadsleven in hun tijd vastlegden. Om er een paar te noemen: Sylva van Blitz, Frans Ferdinand van der Werf, Nico Jesse, Gilles Lauwers, Henk Hofland, Joh. A. Moesman. En zo heeft Amsterdam Jacob Olie. Hij is bekend om zijn foto's van Amsterdam in de 19e eeuw, maar trok ook de stad uit, langs het water van Gein, Angstel en Vecht op weg naar Utrecht! Minder bekend is dat zijn zoon, scheikundige Jacob Jacob Olie junior ook foto’s maakte, de eerste kleurenfoto’s in Utrecht. In Tijdschrift Oud-Utrecht van februari 2023 stond een uitgebreid artikel van Jantine Bloemhof met de kleurenfoto’s van Jacob Olie junior. Het staat onderaan als pdf.

Oud-Utrecht presenteert herdenkingsmap

Tien maal tien jaar Oud-Utrecht in tekeningen – dat is te vinden in de map die de vereniging op 20 januari tijdens de jaarlijkse borrel voor vrijwilligers ten doop hield. Een reis langs honderd jaar betekenisvolle momenten, unieke personen, Utrechtse kunsten en maatschappelijke en stedenbouwkundige ontwikkelingen. De tekeningen werden oorspronkelijk gemaakt door leden van het Utrechtse stripcollectief De Inktpot voor de expositie 100 jaar (Oud-)Utrecht 1923 – 2023.

Oproep aanmelden archeologische metaalvondsten Rijnenburg

Het is begonnen! De komende maanden laat de gemeente Utrecht diverse archeologische onderzoeken uitvoeren in Rijnenburg. In het gebied rond en tussen de Nedereindseweg en de Ringkade zullen onder meer droneopnamen worden gemaakt en metingen met grondradar worden verricht. Begin volgend jaar volgt ook een eerste waarderend onderzoek door middel van proefsleuven. Doel is om de aanwezige archeologische resten beter in kaart te brengen. Deze onderzoeken dienen als bouwsteen voor een visie op de toekomstige ontwikkeling van Rijnenburg. In Rijnenburg is straks namelijk ruimte voor duurzame energie, natuurontwikkeling, nieuwe recreatieroutes en vanaf 2035 ook woningbouw.

De kippen van de conciërge 

De vier imposante platanen op het plein aan de Hamburgerstraat horen bij de oude, beeldbepalende bomen van de Utrechtse binnenstad. Twee van deze bomen maakten in de 19de eeuw deel uit van een plantsoen voor het nieuwe Paleis van Justitie. Utrecht was toen nog zo landelijk en rustig dat (bijna) niemand ervan opkeek dat in dat plantsoen, midden in de stad, vrolijk kippen liepen te scharrelen. Michiel Plomp vertelt erover in zijn zestiende bijdrage over groen erfgoed.

Cultureel erfgoed in het nieuws (24-01)

Er verschijnen regelmatig interessante berichten over cultureel erfgoed in de kranten en op internet. In dit bericht een actuele selectie.

In de Nationale Commandobunker werden een soort wargames gespeeld

Voor een documentaire over de Nationale Commandobunker voor de BB (Bescherming Bevolking) is Menno Heling op zoek naar mensen die daar gewerkt hebben. 'We hebben al enkele oud-BBers geïnterviewd maar nog geen mensen die in de Commandobunker zelf hebben gewerkt.'

Duitse Huis – Militair Hospitaal – Grand Hotel Karel V

In zijn vijftiende bijdrage over groen erfgoed in Utrecht schrijft Michiel Plomp over een van de mooiste en tegelijkertijd minst bekende groene plekken in de Utrechtse binnenstad, de tuin van Grand Hotel Karel V, het voormalige ‘Duitse Huis’. Prachtige oude bomen, een grote fontein met beelden van historische figuren, een ‘coepelkamer’, loofgangen van vruchtbomen en af en toe een heuse ridder strijden hier om de aandacht. Deze groene oase tussen Springweg en Geertebolwerk ligt er al sinds 1345 en is in 1999 grotendeels openbaar toegankelijk geworden. 

'Ik vind eigenlijk de hele geschiedenis van Utrecht superinteressant'

Edwin Kruger had zich nog maar net aangemeld als nieuw lid van Oud-Utrecht of hij werd al gelijk gebeld door voorzitter Dick de Jong. Dick feliciteerde hem, hij was het 2500ste lid van de vereniging.

Op de Neu daar staat een tent .. een Uterechse taalles

Hier weer eens aandacht voor Bernard Martens van Vliet (1938-2011), journalist en schrijver over het Stad-Utrechts. In 1996 bracht Van Vliet samen met Harrie Scholtmeijer een werk uit over het Utrechtse stadsdialect onder de titel De vollekstaol van de stad Uterech. Een uitgave van Oud-Utrecht, de 6e druk alweer verscheen in 2021. In Maandblad Oud-Utrecht 1995 stond onderstaande taalles van de hand van Bernard Martens van Vliet, over voorzetsels voor straatnamen in de binnenstad. Voor Uterechse fijnproevers!

Utrecht in het jaar 1000

In Leiden is het Rijksmuseum van Oudheden aan het Rapenburg te vinden. En daar is veel uit Utrecht te bekijken. Zoals op de schitterende tentoonstelling Het jaar 1000. Er is ook een kleinere tentoonstelling met Romeinse vondsten uit Fort Vechten. Het bestuur van Oud-Utrecht bracht een bezoek. Kijk en lees maar eens mee.