Nieuws

Maria met kind behoort tot de absolute top van de middeleeuwse kunst uit de Lage Landen en is een zeldzaam voorbeeld van Utrechtse beeldhouwkunst uit de bloeitijd. Het beeld springt eruit door de levensechte plooien en verfijnde details, alsof Maria en haar kind elk moment tot leven komen. De sculptuur is het oudst bekende werk van de Meester van de Utrechtse Stenen Vrouwenkop. Opvallend is dat het beeld ook stijlkenmerken vertoont van de iets vroegere kunstenaar Adriaen van Wesel. Dit duidt op een nauwe samenwerking tussen de twee grootmeesters en suggereert zelfs een mogelijke leermeester-leerling relatie.

Meester van de Utrechtse Stenen Vrouwenkop Maria met kind. (Museum Catharijneconvent, foto Ruben de Heer)

Utrecht belangrijkste kunstcentrum in middeleeuwen
Utrecht was in de late middeleeuwen het belangrijkste kunstcentrum in de Noordelijke Nederlanden. Naast de aanwezigheid van veel kapitaalkrachtige geestelijken en welgestelde adel en burgers was vooral de bouw van de Dom een enorme impuls voor de schilder- en beeldhouwkunst. Tussen 1430 en 1530 waren er tientallen beeldsnijders actief in de stad. Sommigen bereikten een ongelofelijk hoog artistiek niveau, dat tot ver in Europa werd erkend. De Meester van de Utrechtse Stenen Vrouwenkop is daar een van de belangrijkste voorbeelden van.

Honderd jaar oude wens
Het beeld, dat sinds het begin van de twintigste eeuw in particulier bezit was, stond al heel lang hoog op de verlanglijst van het museum. Al in de jaren twintig van de vorige eeuw liet een conservator van het Aartsbisschoppelijk Museum (een van de voorlopers van Museum Catharijneconvent) zijn oog vallen op deze Maria met kind. In 1926 exposeerde het Aartsbisschoppelijk Museum het prachtige beeld zelfs enige tijd als bruikleen.

In de jaren daarop kwam het beeld nog regelmatig terug in publicaties, en in 1980 schitterde het op de grote overzichtstentoonstelling over Adriaen van Wesel in het Rijksmuseum. Maar toen in 2012 de tentoonstelling ‘Ontsnapt aan de Beeldenstorm’ over Utrechtse beeldhouwkunst in Museum Catharijneconvent werd georganiseerd, bleek de sculptuur  onvindbaar.

Vorig jaar dook het beeld ineens weer op, toen de familie van de oorspronkelijke verzamelaar het aan Museum Catharijneconvent te koop aanbood. Het museum wilde niet achter het net vissen en wist het veilig te stellen voor zowel de eigen collectie als de Collectie Nederland. Een eeuw na de uitgesproken wens kan het beeld dus alsnog aan de collectie worden toegevoegd.

De aankoop van dit beeld kwam tot stand met steun van de Vereniging Rembrandt (mede dankzij haar J.G. van Oord Fonds en Schoufour-Martin Fonds), het Mondriaan Fonds, het Fonds Museum Catharijneconvent en het aankoopfonds dat is opgericht uit de nalatenschap van Vriend Koos Bogaards.