Nieuws

SteenGoed over Heren van Montfoort aan de Nieuwegracht

Onlangs verscheen een nieuwe uitgave van SteenGoed, de publicatie van het Utrechts Monumentenfonds. In dit nummer onderzoekt Rolf de Veer de relatie tussen twee huizen aan de Nieuwegracht 34-36 en de Heren van Montfoort, de burggrafelijke familie die naam maakte in de (aanloop tot de) Hoekse en Kabeljauwse twisten (1350-1490) en die vereeuwigd werd op de Memorietafel van de Heren van Montfoort, het op een na oudste Nederlandse schilderij, te vinden in het Rijksmuseum.

Cultureel erfgoed in het nieuws (24-06)

Er verschijnen regelmatig interessante berichten over cultureel erfgoed in de kranten en op internet. In dit bericht een actuele selectie. 

Wijkentour 2024: Feest 25 jaar Molen De Ster

25 jaar geleden zette prins Claus de herbouwde houtzaagmolen De Ster in werking door de vang te lichten. Burgemeester Sharon Dijksma onthulde op zaterdag 25 mei 2024 een mooi zeil dat door kinderen was versierd om het 25-jarig herbouwjubileum te vieren. Ze zei erbij dat zoals Utrecht zijn Dom heeft, heeft Lombok zijn Molen De Ster. De molen draaide vol trots!

Martinus met de draak. De geschiedenis van een oorlogsmonument aan de Oudegracht

In 1948 werd het Martinusmonument aan de Oudegracht onthuld. Het was het tweede ruiterstandbeeld van Termote in Utrecht. Behalve als dank aan de stadspatroon voor de zichtbare bescherming van de stad Utrecht in 1940, de ontsnapping aan een genadeloos bombardement, was het ook een waarschuwing tegen het communisme. Een verhaal met veel bijzondere details: de klompenparochie, de grote Schaep, de Juinen kerk van Koot en Bie en ook 'De beeldhouwer heeft er met veel genoegen aan gewerkt en meent dat het nog beter is geworden dan het Willibrordusbeeld’. Nergens ter wereld zijn er voorbeelden van sint Maarten als drakendoder, maar wel in Utrecht.
Een artikel van Ton H. M. van Schaik historicus, publicist en oud-redacteur van Oud-Utrecht in Tijdschrift Oud-Utrecht 2006.

Dankbaarheid voor bevrijding met eredoctoraat voor Eleanor Roosevelt

‘Volk en Vorstenhuis eerden de treffelijke sociale strijdster Mrs. Eleanor Roosevelt’. Met deze kop opende het Utrechtsch Nieuwsblad op 20 april 1948. Het avondblad vestigde zo de aandacht op een gewichtige gebeurtenis eerder die dag in de Domkerk. Eleanor Roosevelt (1884-1962), de weduwe van de in 1945 overleden Amerikaanse president Franklin Delano Roosevelt, ontving toen namelijk een eredoctoraat in de rechtswetenschap van de Utrechtse universiteit. Dit was een teken van de dankbaarheid van het Nederlandse volk voor de inspanning van de Verenigde Staten voor de bevrijding en de offers die daarmee gepaard gingen. Ook al stond het feit centraal dat Eleanor Roosevelt de weduwe was van Franklin D. Roosevelt, toch kwam zij ook persoonlijk zeker in aanmerking voor een eredoctoraat. Zij was voorzitter van de door de VN ingestelde mensenrechtencommissie en had een doorslaggevend aandeel in de opstelling van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens, die de Algemene Vergadering op 10 december 1948 zou aanvaarden.
Een artikel uit Tijdschrift Oud-Utrecht 2021 van Frits Broeyer, hoofddocent kerkgeschiedenis aan de Universiteit Utrecht en auteur van 'Het Utrechtse universitaire verzet 1940-1945' (2014)

Cultureel erfgoed in het nieuws (24-05)

Er verschijnen regelmatig interessante berichten over cultureel erfgoed in de kranten en op internet. In dit bericht een actuele selectie. 

150 Jaar Maliebaanstation

In het Spoorwegmuseum is de tentoonstelling 150 jaar Maliebaanstation geopend. Conservatoren Arjan den Boer en Evelien Pieters vertelden over de Oosterspoorweg en de inrichting van de tentoonstelling: over wonen en werken op het station, het ontwerp en de bouw van de Oosterspoorweg en het station door de jaren heen. Van het station waar de trein naar Parijs vertrok, naar rangeer- en goederenstation. En van de zwarte bladzijde in de Tweede Wereldoorlog tot de huidige functie als museum.

De gouden jaren van wijnhandel Finjé aan de Oudegracht

Tot in de jaren zeventig was Finjé Stadskelder voor Utrechtse wijnliefhebbers een begrip. Begonnen eind 18e eeuw zouden leden van de families Finjé, Huinck en Staffhorst tot 1974 op en rond de Oudegracht een bloeiende wijnhandel leiden. Terugblik met de laatste directeur, Wim Huinck.
Een artikel van Mariëlla Beukers, historicus en vinoloog, uit Tijdschrift Oud-Utrecht 2013.

Fort bij Rijnauwen

Het Weekend van het Verdedigingserfgoed, 20 en 21 april 2024, was een nieuw landelijk evenement. Meer dan 100 historische locaties van forten, bunkers, vestingen en linies openden hun deuren voor publiek. Ook in Utrecht. Met een gids van Staatsbosheer kon je een rondleiding krijgen over, onder en in het grootste fort uit de Nieuwe Hollandse Waterlinie, Fort bij Rijnauwen. Hier een kijkje bij dit fort. Het ligt aan de Vossegatsedijk in Bunnik.

Trui van Lier Speelkwartier

Op 20 april 2024 was de opening van het Trui van Lier Speelkwartier. Hier is een impressie.

De Bazel in Utrecht

Aan het Wilhelminapark wordt een grote renovatie uitgevoerd aan ‘een prettig-bewoonbaar, doch verder zeer eenvoudig huis’. Deze imposante villa staat er al meer dan een eeuw. Het is een ontwerp van een van de meest invloedrijke architecten van het eerste kwart van de 20e eeuw, Karel de Bazel. 
Een artikel van Rudo den Hartog in Tijdschrift Oud-Utrecht 2014.

De Utrechtse foto’s van E.A. van Blitz & Zoon

Van Blitz was in Utrecht een bekende fotografen naam tussen 1859 en 1933. Emanuel Aron van Blitz startte in een toen nieuw beroep: fotograaf. Hij maakte veel portretten. Zoon Silva legde zich toe op het fotograferen van het werken aan het moderne Utrecht, met nu bijzondere documentatie van architectuur en techniek. En loepzuiver zodat details in het Utrecht van toen goed zijn te onderscheiden. Silva liet negatieven van de foto’s na aan gemeente Utrecht. Silva is geen dochter zoals vaak werd beschreven. Er zijn nu 2131 gedigitaliseerde foto’s te vinden bij Het Utrechts Archief. Ze geven een fascinerend beeld van driekwart eeuw Utrecht.

In memoriam Wijnand Thoomes

In de Culemborgse Courant van 26 maart jongstleden verscheen het overlijdensbericht van Wijnand Thoomes, een cruciale en markante grondlegger van het Utrechts Monumentenfonds en secretaris tot juli 1994, Wijnand werd 93 jaar. Het bericht luidt onder andere: ‘Drager van de Speld van de Stad Utrecht wegens zijn verdiensten voor het behoud van Utrechts oude stad. Publicist, vredesactivist, een strijdbaar mens.’ Het UMF werd direct na het verschijnen van het bericht via de familie van Wijnand van zijn overlijden op de hoogte gebracht.

Gouden Vrouwen in Stadsmuseum Rhenen

In januari 1951 werd tijdens de verbreding van de verkeersweg van Utrecht naar Arnhem tijdens graafwerkzaamheden bij Rhenen een oude Frankische begraafplaats gevonden. Ambtenaren van de Rijksdienst voor Oudheidkundig Bodemonderzoek (ROB) onderzochten de plek in 1951 en vonden diverse voorwerpen. In het laboratorium van de dienst in Amersfoort werden de vondsten schoongemaakt en gerestaureerd.

Cultureel erfgoed in het nieuws (24-04)

Er verschijnen regelmatig interessante berichten over cultureel erfgoed in de kranten en op internet. In dit bericht een actuele selectie. 

Tuinpoortje wordt geheime doorgang

Michiel Plomp verkent in zijn negentiende bijdrage over groen erfgoed in Utrecht opnieuw de Mariaplaats, maar nu de minder bekende, zuidelijke kant.

Utrecht wijst 36 jonge monumenten aan

Gemeente Utrecht voegt 36 nieuwe monumenten toe aan de stad. Het gaat om woonhuizen en wooncomplexen, onderwijs- en kantoorgebouwen, religieuze gebouwen, bruggen, nutsvoorzieningen en een station.

Voorjaar

Voorjaar

Het is weer voorjaar en we hebben wat beelden bij het Utrechts Archief opgezocht die daarbij passen. In de header van onze website worden de volgende afbeeldingen in willekeurige volgorde getoond.

Nieuwe leden Oud-Utrecht

Op 15 maart is in het Volksbuurtmuseum een kennismaking met borrel geweest voor leden die lid zijn geworden vanaf april 2023 tot eind 2023. Hier is een impressie van deze bijeenkomst.

50 jaar UMS PAS-TOE

Peter Sprangers van de Stichting Historische Kring Tolsteeg-Hoograven (HKTH) heeft een overzicht samengesteld van de eerste vijftig jaar UMS PAS-TOE. Hij schreef ons: nu Pas-toe ons ontvallen is wenst de HKTH daar graag een 'ode' aan te wijden en deze te delen met de stadsgenoten. Wij bieden service en helpen mee bij deze ode aan UMS PAS-TOE.