Cultureel erfgoed in het nieuws (25-02)
Er verschijnen regelmatig interessante berichten over cultureel erfgoed in de kranten en op internet. In dit bericht een actuele selectie.
650 jaar Stichtse Landbrief
Op 17 mei 2025 wordt herdacht dat de Stichtse Landbrief 650 jaar geleden werd afgekondigd. Deze overeenkomst tussen de bisschop van Utrecht en de geestelijkheid, de adel en de steden in het Nedersticht betekende het begin van de Provinciale Staten van Utrecht, die nu het initiatief hebben genomen tot de herdenking. Hoogst actueel. Zeker nu de democratie in de ogen van sommigen onder druk staat, is het belangrijk de lange wordingsgeschiedenis daarvan te leren kennen en te zien hoe die wortelt in dit soort laatmiddeleeuwse afspraken, waarvan de Engelse Magna Charta wel de beroemdste is. Op een speciale website is meer informatie te vinden.
Romeinse muntvondst van Bunnik
Het moet de vondst van hun leven zijn. In het najaar van 2023 stuitten twee detectorzoekers in een weiland in de gemeente Bunnik op honderden gouden en zilveren munten uit de Romeinse tijd. Er blijken ook Britse munten tussen te zitten, een unicum. De gevonden munten zijn afkomstig van Romeinse soldaten die waren teruggekeerd van een veroveringstocht in Britannia, het huidige Groot-Brittannië. In totaal zijn er 404 zilveren en gouden munten gevonden uit het begin van de jaartelling. Op het Europese vasteland is nooit eerder zo'n Romeins-Britse muntvondst gedaan!
Utrechtse beeldhouwkunst in de Nicolaïkerk
In de Nicolaïkerk, op het plein naast het Centraal Museum, is een selectie uit de collectie middeleeuwse sculptuur van het museum te zien. Tot 1550 was Utrecht de grootste stad van de Noordelijke Nederlanden en kende een bloeiende beeldhouwkunst. Door beeldenstormen, natuurrampen en stadsvernieuwing ging veel van de Utrechtse middeleeuwse beeldhouwkunst verloren. Maar er is ook veel behouden gebleven. Later teruggevonden beeldhouwwerk behoort nu tot de collectie van het Centraal Museum
Het interbellum in het Catharijneconvent
In Museum Catharijneconvent opent op 21 februari Tussen hemel en oorlog, een overzicht van 'de mooiste modernistische topstukken' uit het interbellum. Aan de hand van werken van toonaangevende namen als Wassily Kandinsky, Charley Toorop en Max Beckmann is te zien hoe kunstenaars in de jaren twintig en dertig van de vorige eeuw zochten naar vernieuwing en zingeving. Een zoektocht die de moderne kunst voorgoed veranderde. De tentoonstelling voert terug naar de roerige tijd tussen twee wereldoorlogen, belangrijke kraamkamer van de moderne kunst. Tussen hemel en oorlog brengt de hoogtepunten uit de Europese avant-garde kunst van 1918-1939 samen in een kleurrijke tentoonstelling die raakt en inspireert.
En het interbellum in de bouwkunst
Aansluitend bij de tentoonstelling over het interbellum in het Catharijneconvent organiseert Gilde Utrecht op 6 maart om 14.00 uur een wandeling langs de architectuur uit de periode tussen de twee wereldoorlogen, geënt op onder meer het expressionisme en Bauhaus. Centraal tijdens de wandeling staat architectuur van de Amsterdamse school en het modernisme of nieuwe zakelijkheid. De wandeling voert onder andere langs modernistisch werk van Willem Maas en Gerrit Rietveld. En ook langs gebouwen met expressionistische kenmerken van de Amsterdamse school van Van der Lip en Baanders. De wandeling begint bij het Catharijneconvent. Tickets zijn voor 8 euro te koop via de site van Gilde Utrecht.
Lezing De Gemeenschap in Catharijneconvent
Op zaterdagmiddag 22 februari van 14.00 – 15.00 uur verzorgt Lex van den Haterd in het Catharijneconvent een lezing over De Gemeenschap, het invloedrijke kunsttijdschrift dat precies 100 jaar geleden werd gelanceerd. Lex van de Haterd biedt tijdens deze lezing een fascinerende kijk op de artistieke erfenis van De Gemeenschap en haar invloed op de Nederlandse cultuur. Daarnaast gaat hij in op de beeldende kunstenaars die werkten aan de omslagen en illustraties, zoals Jozef Cantré, Charles Nypels, Joep Nicolas en Gerrit Rietveld. Toegang is gratis, tickets kunnen hier gereserveerd worden.
Expositie De Gemeenschap in kunsthandel Pygmalion
Wie werken van de kunstenaars van De Gemeenschap ook in het echt wil zien, kan onder meer vanaf 8 februari terecht bij een speciale tentoonstelling bij kunsthandel Pygmalion in Maarssen. Hieronder bevinden zich schilderijen van Otto van Rees, Charles Eyck en Lambert Simon en religieuze beelden van onder meer Stef Uiterwaal, Pieter d’Hont en Mari Andriessen. Daarnaast zijn er vele nummers te vinden van het tijdschrift De Gemeenschap met omslagen van Gerrit Rietveld, Willem Maas en Leo Gestel.
Digitale escaperoom brengt middeleeuwen tot leven
Hoe krijg je middelbare scholieren enthousiast voor middeleeuwse geschiedenis? Sanne Frequin, kunsthistoricus en universitair docent aan de Universiteit Utrecht, droeg met MedievalMe bij aan het antwoord. Met deze innovatieve serious game duiken leerlingen in de middeleeuwen en ontdekken ze hoe mensen destijds naar de wereld keken. “We wilden een spel maken waarmee je als docent meteen aan de slag kunt,” aldus Frequin, “en dat is gelukt.”
Kijk hier voor een terugblik op activiteiten van Oud-Utrecht in 2024.