Nieuws

Eerste herdenking Februaristaking in Utrecht

Op 25 en 26 februari 1941 legden in Amsterdam fabrieksarbeiders het werk neer uit protest tegen de Jodenvervolging door de Duitse bezetters. Bij die Februaristaking wordt ieder jaar uitgebreid stilgestaan. Minder bekend is dat op 26 februari 1941 ook Utrechtse arbeiders massaal staakten. Dat wordt dit jaar voor het eerst herdacht op woensdag 26 februari met de onthulling van een monument.

De staking begon die 26ste in Utrecht bij de Werkspoorfabriek in Zuilen, direct gevolgd in de naastgelegen staalfabriek Demka. De stakers trokken vervolgens verder naar de grote Utrechtse bedrijven en fabrieken, die veelal de staking overnamen. Op dezelfde dag werd in Amsterdam de staking door de Duitsers met veel geweld neergeslagen met negen doden en 24 zwaargewonden als gevolg. In Utrecht kwam de staking onder dreiging van ingrijpen door de Duitse politie en dreiging met executies eveneens tot een einde. De Utrechtse stakingsleiders moesten onderduiken. Ries van der Steen, stakingsleider in machinefabriek Jaffa, werd gearresteerd en veroordeeld tot vijftien jaar tuchthuisstraf; na de oorlog keerde hij gebroken uit gevangenschap terug.

Herdenking
Ruim 80 jaar na dato nam de gemeente Utrecht het initiatief tot een eigen, lokale herdenking. Daarbij is passend gekozen voor het Werkspoorterrein. Samen met het daar gevestigde Museum van Zuilen is besloten een herinneringsmonument te plaatsen bij de ingang van de fabriek. Het bestaat uit een stuk staal, gemaakt bij Demka, en onderdeel van de brug over de Lek bij Vianen. Bij een bombardement tijdens de Tweede Wereldoorlog was het element in het water terecht gekomen. Werkspoor herstelde de brug na de oorlog in de oude staat, maar pas bij het verwijderen van de oude brug in 2021 werd dit stuk staal ontdekt.

De herdenking van de Februaristaking in Utrecht en de onthulling van het monument op 26 februari vindt plaats op 26 februari op het Werkspoorterrein. Meer informatie is hier te vinden.

Meer weten
Meer informatie over de Februaristaking in Utrecht zelf staat in dit artikel van de hand van Ad van Liempt uit het Tijdschrift Oud-Utrecht en een interview met hem op RTV Utrecht. 

De foto in de header toon het stuk Demka-staal dat is gebruikt voor het monument.