Nieuws

Cornelia Spaens en de beeldenstorm in Utrecht

Hier is weer een opmerkelijke Utrechtse vrouw: ze opende in 1566 haar huis voor verboden protestantse preekbijeenkomsten van Schele Gerrit en Acheus en ze jutte haar man en zonen op om deel te nemen aan de beeldenstorm. Cornelia Spaens werd door de Raad van Beroerten in 1568 veroordeeld tot eeuwige verbanning, maar een jaar later was ze alweer terug in stad Utrecht. 

De Groate Utreg Kwis verbindt het 900-jarige Utrecht

Op een bijzondere, speelse en aantrekkelijke wijze aandacht geven aan 900 jaar Utrechtse geschiedenis. Dat is De Groate Utreg Kwis. Ervaren dat we als bewoners veel meer met elkaar delen dan we ons kunnen voorstellen. Vieren van 900 jaar Utrecht is meer oog hebben voor elkaars geschiedenis. 

Het rampjaar: Adellijke officieren in de strijd tegen de Zonnekoning

Op 7 juni is in de Domkerk een herdenking gepland van Willem Joseph baron van Ghent. Dit is een samenwerking van Platform rampjaarherdenking 1672-2022, de Domkerk, de Vereniging van (oud) officieren der mariniers Willem Joseph baron van Ghent, en historische vereniging Oud-Utrecht. Dr. Renger de Bruin spreekt bij deze bijeenkomst over vice-admiraal en Domkanunnik Van Ghent, de slag bij Solebay, en zijn grafmonument in de Domkerk. Het onderstaande artikel van Renger de Bruin geeft een beeld van de adellijke officieren in het rampjaar, en de rol van admiraal Van Ghent die in de Domkerk is begraven nadat hij in 1672 sneuvelde in de slag bij Solebay.

Hortense de Beauharnais, de eerste koningin van Nederland

Koning Lodewijk Napoléon is wel bekend vanwege zijn belangstelling voor het Koninkrijk Holland, koningin Hortense de Beauharnais is in de vergetelheid geraakt. Weinig mensen weten dat zij de eerste koningin van Nederland was en nog minder dat zij slachtoffer was van slutshaming avant la lettre. 

Een pleziertuin aan de Oudegracht. De overtuin van koffiehuis ‘De nieuwe bak’

in zijn tweede bijdrage over groen erfgoed in Utrecht schrijft Michiel Plomp over een pleziertuin aan de Oudegracht: de overtuin van koffiehuis "De bak'.

De liefde voor tuinen van Michiel Plomp

Michiel Plomp gaat voor Oud Utrecht een serie verhalen maken over tuinen in de Utrechtse binnenstad. De eerste aflevering is al verschenen, over de verdwenen tuin naast de Domkerk. En de volgende aflevering, over een pleziertuin aan de Oudegracht, staat al klaar.

Het Utrechts Erfgoeddebat

Op vrijdag 11 maart was het Utrechts erfgoeddebat. Bijna alle partijen waren vertegenwoordigd. Het debat had twee delen. 

Kleine geschiedenis van de Utrechtse Monumentenzorg

Utrecht ging niet altijd goed om met zijn geschiedenis en gebouwen. Zo werden in de 19e eeuw alle stadspoorten, stadsmuren en torens opgeruimd, en werd de 11e eeuwse Mariakerk afgebroken. Het cultuurhistorische erfgoed van de stad is belangrijk en daarom verdienen interessante of mooie gebouwen en objecten bescherming als monument. De gemeente Utrecht telt inmiddels ongeveer 3.000 verschillende monumenten en is daarmee de tweede monumentenstad van Nederland. Sinds 2021 zijn er in Utrecht drie cultuurhistorische Unesco Werelderfgoederen: de Nieuwe Hollandse Waterlinie, de Neder-Germaanse Limes en het Rietveld Schröderhuis staan op de Werelderfgoedlijst.

Een particuliere tuin naast de Domkerk

Michiel Plomp schrijft voor onze site bijdragen over groen erfgoed. Hij is gepromoveerd kunsthistoricus en was jarenlang hoofdconservator van het Teylers Museum in Haarlem. Nu is Michiel bestuurslid van de Nederlandse Tuinen Stichting en van de Stichting Vrienden van Flora’s Hof. Hieronder staat zijn eerste bijdrage: Een particuliere tuin naast de Domkerk.

Hongaarse vluchtelingen in Utrecht

Met de recente Russische inval in Oekraïne worden vluchtelingenstromen weer actueel. In 1956 waren Hongaarse vluchtelingen als slachtoffers van het communisme van harte welkom in ons land, al doen de toegelaten aantallen nu wat zuinig aan. Ook de Utrechtse autoriteiten en burgers zetten zich in voor hun opvang en integratie. Met wisselend succes. Dit artikel verscheen eerder in het themanummer van Tijdschrift Oud-Utrecht 2013 over de Koude Oorlog.

Cultureel erfgoed in het nieuws (22-03) 

Er verschijnen regelmatig interessante berichten over cultureel erfgoed in de kranten en op internet. In dit bericht vindt u een actuele selectie. 

Van God los? De onstuimige jaren zestig.

De tentoonstelling Van God los? De onstuimige jaren zestig in Museum Catharijneconvent is als een beeldenstorm met video, foto’s en spraakmakende kunst. Je wordt er ondergedompeld in een tijd van grote maatschappelijke en religieuze veranderingen.

Kroniek 2021

Vanaf 1923 publiceert Oud-Utrecht een jaarkroniek. De nieuwste kroniek van samensteller Frank Kaiser geeft een overzicht van gebeurtenissen in 2021, die verband houden met de geschiedenis van Utrecht en de bescherming van het erfgoed in de stad.

900 jaar waterbeheer in de Utrechtse regio

In 1122 damden de toenmalige bewoners van Dorestad (nu Wijk bij Duurstede) de Kromme Rijn af. Deze gebeurtenis wordt gezien als het begin van het waterbeheer in het gebied van De Stichtse Rijnlanden. In 2022 viert het Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden daarom 900 jaar Waterbeheer.

Maria van Lommen en haar ‘gout- en silversmitswinckel’

Veel vrouwen die zakelijke activiteiten uitoefenden, bleven in vroeger eeuwen in de anonimiteit. Dat gold niet voor Maria van Lommen (1688-1742) die al op jonge leeftijd een winkel in goud- en zilverwerk dreef aan de Neude. Ze was niet alleen een gehaaide zakenvrouw maar ook een zorgzame zuster voor haar vele broers en zussen.

Vijf architecten presenteerden hun visie op het nieuwe Museum Catharijneconvent 

Op 10 maart presenteerden vijf architectenbureaus in TivoliVredenburg hun visie op de verbouwing van Museum Catharijneconvent. Deze bijeenkomst was een samenwerking van Museum Catharijneconvent met Oud-Utrecht en Aorta. Meer dan tweehonderd aanwezigen konden digitaal hun reactie geven op de verschillende visies. De reacties neemt het museum mee in de doorontwikkeling van de uiteindelijk winnende visie.

Catharina van Rennes, componiste en gematigd feministe

Catharina van Rennes (1858-1940), geboren en getogen Utrechtse, is vooral bekend geworden als componiste van kinderliedjes. Maar ze was ook in andere opzichten een markante vrouw, die leefde tijdens de eerste feministische golf. Ze vatte haar vak als musicus serieus op en wilde als zodanig erkend worden, ook door haar mannelijke collega’s. In hoeverre vond ze vriendschap en steun bij haar geëmancipeerde zusters?

Paleis Lofen: warmdraaien voor de grote dag

Stadsherstel Utrecht en attractie DOMunder hebben de kelders met de resten van Paleis Lofen toegankelijk gemaakt. Aangekoerst wordt op een officiële opening van paleis Lofen op 2 juni voor het publiek. Een groep bezoekers mocht vast een kijkje nemen.

LeerMijUtrechtKennen: de cursus stadsgeschiedenis van Gilde Utrecht 

Naast stadswandelingen biedt het Gilde Utrecht geïnteresseerden in de Utrechtse stadsgeschiedenis nóg een dienst: twee keer per jaar de cursus LeerMijUtrechtKennen.

Magdalena de Passe: Graveur en modern ondernemer

De 17e-eeuwse Magdalena de Passe maakte niet alleen naam als bekwaam graveur. Met haar textielprints en het daarop verworven alleenrecht was ze ook een vernieuwend ondernemer. Tijdschrift Oud-Utrecht maakte in 2009 een serie Boven het maaiveld, met opmerkelijke Utrechtse vrouwen.