Nieuws

Boek: Gekomen om te blijven
Utrecht is al negen eeuwen een stad en al die tijd kwamen er Utrechters bij. Of ze er werden geboren of kwamen om te studeren, werken, geloven of lief te hebben - de geschiedenis van een stad is de geschiedenis van haar mensen. Die geschiedenis wordt verteld in Gekomen om te blijven. Utrecht 900 jaar. Wat bewoog de nieuwkomers? Waar in de stad wilden zij wonen? Hoe veranderde dat het straatbeeld? Het boek, dat verschijnt op 3 juni, geeft antwoord in woord en beeld. Geschreven portretten worden aangevuld met gevarieerd beeldmateriaal: prenten, schilderijen, foto’s en voorwerpen.

Het boek maakt deel uit van een groter project in het kader van de viering Utrecht 900 jaar stadsrechten. Over het project is hier meer informatie te vinden. Hier staat meer over de pop-up tentoonstelling bij Sociëteit 'De Vereeniging'. Er is ook een filmpje op Youtube.

Kaj van Vliet en Bettina van Santen, Gekomen om te blijven. Utrecht 900 jaar. Zwolle, Wbooks, 2022. ISBN 9789462584907. 160 blz., € 24,95.

Tentoonstelling: Paus Adrianus VI. Wereldleider uit Utrecht
In 2022 is het 500 jaar geleden dat Adriaan Floriszoon uit Utrecht tot paus gekozen werd. De enige Nederlander die het ooit tot paus heeft gebracht en onlangs nog door paus Franciscus een ‘moedig man’ genoemd. Voor Museum Catharijneconvent een uitgelezen moment voor een speciale presentatie over ‘onze man in Rome’ en daarmee bij te dragen aan de festiviteiten rond de viering van Utrecht 900 jaar stadsrechten. Tot het programma behoren onder andere stadswandelingen met Gilde Utrecht, bezoeken aan het Utrechtse Paushuize, activiteiten met 'Adrianus 500' en lezingen van onder meer Twan Geurts (auteur van De Nederlandse paus). 
De tentoonstelling opent op – hoe kan het anders - 2 juni en duurt tot en met 13 november. Meer informatie is hier te vinden.

Terugzien: Historisch Café De gezonde stad
Het Centraal Museum viert Utrecht 900 jaar stadrechten met de tentoonstelling De gezonde stad, die op de grote dag op 2 juni opengaat. Invalshoek is gezond stedelijk leven door de eeuwen heen. Op 13 mei gaf conservator stadsgeschiedenis René de Kam in het Historisch Café alvast een voorproefje. De bijeenkomst is hieronder terug te zien. 

Tentoonstelling: Vrouwen die muren afbreken 
Vanaf 1 juni is in het Volksbuurtmuseum de reizende tentoonstelling Vrouwen die muren afbreken te zien. Geïnspireerd door Utrechtse verzetsheldin Trijn van Leemput, interviewde schrijver en onderzoeker Véronique Konings tien hedendaagse Utrechtse vrouwen die op zeer verschillende manieren figuurlijk muren afbreken in de samenleving. Fotograaf Ilvy Njiokiktjien maakte van elke vrouw een portret op een plek in Utrecht die de vrouw zelf koos omdat deze voor haar iets bijzonders betekent. Hun verhalen en portretten vormen de tentoonstelling. Lees hier meer over vrouwen die muren afbreken.

Activiteit: Paleografiewedstrijd SCHRIFT-URE 2022
Op 16 mei is de voorronde van de eerste Vlaams-Nederlandse paleografiewedstrijd gestart. Wie wordt de beste paleograaf van Vlaanderen en Nederland? Met een speciale categorie voor deelnemers tot 25 jaar én mooie prijzen voor de winnaars. De voorronde sluit op 16 juni om 16.00 uur. Op 1 oktober is de finale in de EXPO (het publiekscentrum) van Het Utrechts Archief. Daar zullen de beste paleografen uit de voorronde tegen elkaar strijden om de titel 'Beste paleograaf van Vlaanderen en Nederland'. Vind hier meer over deelname aan de paleografiewedstrijd.

Oproep: Word vrijwilliger bij DOMunder
DOMunder maakt de geschiedenis van Utrecht toegankelijk beleefbaar én is op zoek naar vrijwilligers. Samen met de bezoekers daal je af in de geschiedenis van 2000 jaar Domplein tijdens de interactieve ontdekkingstocht DOMunder. Of je neemt ze mee naar het Utrecht van de 12e eeuw met de tijdreis Paleis Lofen en betreed samen de plek waar Utrecht stad werd. Historische kennis is niet nodig. Plezier en een glimlach is genoeg! 
Wil je je direct opgeven als vrijwilliger of wil je eerst meer informatie, dan kun je hier terecht.

Audiotour: Hoor het Werkspoor
Ken je het van de brouwerij, de karakteristieke panden of heb je er misschien weleens gedanst? Of ken je het van de tijd dat er dagelijks duizenden fabrieksarbeiders werkten aan treinwagons, bruggen en andere staalconstructies? Met de audiotour Hoor het Werkspoor leert u via verhalen van toen en nu de omgeving kennen van de Werkspoorkathedraal, het Hof van Cartesius en de Nijverheid. De route is gratis beschikbaar. Meer informatie is hier te vinden.

Activiteit: Open Tuinendag Utrecht
Op zaterdag 2 juli vindt de elfde Open Tuinendag Utrecht plaats. Meer dan vijftig particuliere tuinen en pandhoven in en rond de Utrechtse binnenstad, waarvan de meeste niet openbaar toegankelijk zijn, openen dan hun poorten voor het publiek. Ook dit jaar zijn er weer enkele tuinen die voor de eerste keer meedoen. Een daarvan is die van Museum en Sterrenwacht Sonnenborgh. Nieuw is ook de tuin achter Maliebaan 10. Dit rijksmonument uit 1902 was de woning van oud-burgemeester Reiger; in de tuin staat nog een grote rode beuk uit de tijd voor de bouw van het huis. Kijk hier voor meer informatie over het programma en de deelnemende tuinen.

Terugzien: Boekpresentatie De Joodse Raad van Utrecht
Op 29 april verscheen het boek De Joodse Raad van Utrecht van Jim Terlingen waarover wij berichtten in Cultureel erfgoed in het nieuws van mei. De presentatie, waarbij het eerste exemplaar in ontvangst werd genomen door de joodse schrijver-kunstenaar (en voormalig onderduikkind) Peter Hein, is hieronder terug te zien.

Tijdschrift: St Maerten 62 verbindt verleden en heden
St Maerten is het tijdschrift van de Historische Vereniging Maartensdijk. In het onlangs verschenen nummer onder meer het artikel ‘Het Huis van kolonel d’Aquila’ over het Rampjaar 1672. Maartensdijk, Westbroek en andere plaatsen in de buurt werden toen zwaar getroffen. Vluchtelingen, verwoestingen, bombardementen en burgerslachtoffers – de redactie legt een link met de huidige oorlog in Oekraïne. Verder is er onder meer aandacht voor de grenswijziging van 1830, buitenplaats Rovérestein en in het kader van het zevende lustrum de geschiedenis van de vereniging zelf.

Voor niet-leden is het tijdschrift voor €6 te koop bij de Bilthovense Boekhandel, de Readshop aan de Hessenweg, kapper Hans Stevens in Maartensdijk, winkel Van der Neut in Groenekan en molen De Kraai in Westbroek (woensdag en zaterdag). Aanvullende gegevens staan hier.

Boek: Het leven in de volksbuurt 1945 - 1990
Adrianne Dercksen en Ingeborg Hornsveld schreven Het leven in de volksbuurt 1945 - 1990. Ze laten in het boek de bewoners zelf aan het woord. Die vertellen over hun kindertijd, hun ouders, school, uitgaan, seksualiteit, werk, de buurt, de stad, of hun eigen gezin. Het zijn verhalen over armoede en hard werken om verder te komen in het leven. Over saamhorigheid, binnen de familie en in de buurt, maar ook over dronkenschap en huiselijk geweld. Telkens is het uitgangspunt: hoe kijken mensen terug op hun leven? En wat willen ze jongeren van nu meegeven op basis van hun eigen levenservaring? Het boek is een van de resultaten van een groot interviewproject, geïnitieerd door het Nederlands Volksbuurtmuseum in Utrecht. 

Adrianne Dercksen en Ingeborg Hornsveld, Het leven in de volksbuurt 1945-1990. Alphen aan den Rijn, Uitgeverij Betelgeuze, 2022. ISBN: 978-90-8708-101-0. 198 blz., € 24.95. 

Boek: De eerste vrouwelijke studenten aan de universiteit te Utrecht 1880 – 1900
Nadat meisjes in de jaren 1860 tot de nieuwe middelbare scholen waren toegelaten, volgde spoedig hun wens aan de universiteit te kunnen studeren. In Nederland meldden zich in de jaren zeventig van de 19e eeuw de eerste vrouwen. In Utrecht in 1880. Sindsdien nam hun aantal maar heel geleidelijk toe: van 1880 tot en met 1900 werden in Utrecht 119 studentes ingeschreven. In De eerste vrouwelijke studenten aan de Universiteit te Utrecht schetst A.H. Huussen jr. hun sociale achtergrond, evenals hun vooropleiding, de gekozen studierichting en hun studieresultaten. Ook is nagegaan welke carrières zij in de maatschappij maakten.

A.H. Huussen jr., De eerste vrouwelijke studenten aan de Universiteit te Utrecht. Soesterberg, Uitgeverij Aspekt, 2022. ISBN: 9789464624717. 246 blz., € 29,95.

Activiteit: Onthulling attentiesteen Museumhuis Sybold van Ravesteyn 
Op vrijdag 3 juni om 15.00 uur onthult Anke Klein, wethouder Cultuur en wijkwethouder Oost van de gemeente Utrecht, een attentiesteen gewijd aan de architect Sybold van Ravesteyn (1889-1983). Plaats van handeling: eerst bij het Rietveld-Schröderhuis aan de Prins Hendriklaan 50 in Utrecht-Oost en vervolgens bij het Museumhuis Sybold van Ravesteyn, even verderop op nummer 112. Meer informatie is hier verkrijgbaar.