Het wonder van Sint-Maarten – de gelukkige stad
In de zomer van 2022, als de stad Utrecht haar 900-jarig bestaan viert, viert de Universiteit Utrecht het zomerfeest van stadspatroon Sint-Maarten. Op 3 en 4 juli 2022 is er een festival, een cadeau van de Universiteit Utrecht voor de jarige stad. Van 10 juni tot en met 11 augustus in de Domkerk de tentoonstelling ‘De gelukkige stad’ te zien.
Op 3 en 4 juli 2022 wordt het zomerfeest van stadspatroon Sint-Maarten gevierd. Het festival is geïnitieerd door Sint-Maarten-kenner Els Rose (hoogleraar Laat- en Middeleeuws Latijn). Met als thema ‘Het wonder van Sint-Maarten - de gelukkige stad’ stelt het festival de betekenis van Sint-Maarten voor de inwoners van Utrecht centraal, in de Middeleeuwen en nu. Het programma omvat middeleeuwse muziek uitgevoerd door het Gregoriaans Koor Utrecht en nieuwe Sint-Maartensliedjes uitgevoerd door Utrechtse basisschoolleerlingen, een tentoonstelling in de Domkerk, een publieksboek, een symposium en een documentaire.
Tiende-eeuwse muziek en wonderverhaal
De festiviteiten vinden op 3 en 4 juli plaats in de Domkerk en in de Aula van het Academiegebouw. In de Domkerk is de muziek te horen die bisschop Radboud van Utrecht (899/900-917) in de 10e eeuw componeerde voor het zomerfeest van Sint-Maarten. Radboud schildert in tekst en muziek een portret van een felix locus, een gelukkige stad, ondanks roerige tijden. Met het wonderverhaal van Sint-Maarten bood hij de gelovigen in Utrecht hoop en kracht, door te vertellen hoe de bewoners van de stad Tours dankzij de relieken van Sint-Maarten stand hadden gehouden tegen aanvallen van de Vikingen. De muziek die Radboud bij dit verhaal componeerde is opgetekend in een kostbaar 12e eeuws manuscript, in bezit van de Universiteitsbibliotheek Utrecht, dat deze zomer te bewonderen is in het Centraal Museum (in de tentoonstelling De gezonde stad). Het Gregoriaans Koor Utrecht laat Radbouds composities opnieuw klinken op basis van nieuwe interpretaties van de middeleeuwse muzieknotatie, resultaten uit het onderzoek van de Utrechtse musicoloog Leo Lousberg.
Feestprogramma
Het Gregoriaans Koor Utrecht voert de complete set gezangen uit, een zogenaamd officie, dat net als in de Middeleeuwen verspreid over de nacht van 3 juli en de dag van 4 juli in de zogenoemde getijdendiensten wordt gezongen. Verweven met dit muzikale programma, tussen de uitvoeringen van het officie door, vindt in het Academiegebouw op 4 juli een symposium plaats met publiekslezingen door diverse experts. Aan het eind van het symposium wordt het publieksboek Het wonder van Sint-Maarten. Utrecht, een gelukkige stad, onder redactie van Els Rose, aangeboden aan de burgemeester van Utrecht, Sharon Dijksma. Speciaal voor die gelegenheid zal in de Domtoren de middeleeuwse Martinusklok worden geluid. Ook zingen basisschoolleerlingen nieuwe Sint-Maartensliedjes.
Schoolkinderen zingen nieuwe versies van Sint-Maartensliederen
Voor dit zomerfeest geven Utrechtse schoolkinderen een hedendaagse twist aan Radbouds composities over Sint-Maarten. Ruben van Gogh, lid van het Utrechts stadsdichtersgilde, heeft op basis van Radbouds wonderverhaal nieuwe teksten gemaakt, die leerlingen uit de hoogste klassen van de basisschool op een muzikale manier laten nadenken over actuele burgerschapsthema’s: hoe maken we samen een gelukkige stad? Hoe gaan we om met tegenslagen en crises? Hoe kunnen mensen met allerlei verschillende culturele achtergronden samen delen? De nieuwe teksten zijn door Anthony Zielhorst op muziek gezet, met hier en daar een knipoog naar de muzikale erfenis van Radboud. De kinderen brengen de muziek op 3 en 4 juli in het Academiegebouw ten gehore. Het materiaal komt voor iedereen beschikbaar in het DOEboek Burgerschap Utrecht 900, ontwikkeld door Stichting Vredeseducatie.
Lees hier meer over het festival.
Van 10 juni tot en met 11 augustus is in de Domkerk de tentoonstelling ‘De gelukkige stad’ te zien, over Sint-Maarten en zijn rol als schutspatroon van Utrecht in de Middeleeuwen én vandaag de dag. De tentoonstelling is samengesteld door stagiaires aan de Universiteit Utrecht onder begeleiding van Els Rose en Bart Jaski (conservator handschriften en oude drukken aan de Universiteitsbibliotheek).
Lees hier meer over de tentoonstelling.
Het wonder van Sint Maarten kreeg eerder aandacht bij Oud-Utrecht in de lezing die Els Rose op 20 april verzorgde. Lees hier het verslag.
Lees meer op de website van het project.
Afbeelding in de header: Sint-Maarten op de Domtoren in Utrecht © Herre Wynia