Nieuws

Van God los? De onstuimige jaren zestig.

De tentoonstelling Van God los? De onstuimige jaren zestig in Museum Catharijneconvent is als een beeldenstorm met video, foto’s en spraakmakende kunst. Je wordt er ondergedompeld in een tijd van grote maatschappelijke en religieuze veranderingen.

Kroniek 2021

Vanaf 1923 publiceert Oud-Utrecht een jaarkroniek. De nieuwste kroniek van samensteller Frank Kaiser geeft een overzicht van gebeurtenissen in 2021, die verband houden met de geschiedenis van Utrecht en de bescherming van het erfgoed in de stad.

900 jaar waterbeheer in de Utrechtse regio

In 1122 damden de toenmalige bewoners van Dorestad (nu Wijk bij Duurstede) de Kromme Rijn af. Deze gebeurtenis wordt gezien als het begin van het waterbeheer in het gebied van De Stichtse Rijnlanden. In 2022 viert het Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden daarom 900 jaar Waterbeheer.

Maria van Lommen en haar ‘gout- en silversmitswinckel’

Veel vrouwen die zakelijke activiteiten uitoefenden, bleven in vroeger eeuwen in de anonimiteit. Dat gold niet voor Maria van Lommen (1688-1742) die al op jonge leeftijd een winkel in goud- en zilverwerk dreef aan de Neude. Ze was niet alleen een gehaaide zakenvrouw maar ook een zorgzame zuster voor haar vele broers en zussen.

Vijf architecten presenteerden hun visie op het nieuwe Museum Catharijneconvent 

Op 10 maart presenteerden vijf architectenbureaus in TivoliVredenburg hun visie op de verbouwing van Museum Catharijneconvent. Deze bijeenkomst was een samenwerking van Museum Catharijneconvent met Oud-Utrecht en Aorta. Meer dan tweehonderd aanwezigen konden digitaal hun reactie geven op de verschillende visies. De reacties neemt het museum mee in de doorontwikkeling van de uiteindelijk winnende visie.

Catharina van Rennes, componiste en gematigd feministe

Catharina van Rennes (1858-1940), geboren en getogen Utrechtse, is vooral bekend geworden als componiste van kinderliedjes. Maar ze was ook in andere opzichten een markante vrouw, die leefde tijdens de eerste feministische golf. Ze vatte haar vak als musicus serieus op en wilde als zodanig erkend worden, ook door haar mannelijke collega’s. In hoeverre vond ze vriendschap en steun bij haar geëmancipeerde zusters?

Paleis Lofen: warmdraaien voor de grote dag

Stadsherstel Utrecht en attractie DOMunder hebben de kelders met de resten van Paleis Lofen toegankelijk gemaakt. Aangekoerst wordt op een officiële opening van paleis Lofen op 2 juni voor het publiek. Een groep bezoekers mocht vast een kijkje nemen.

LeerMijUtrechtKennen: de cursus stadsgeschiedenis van Gilde Utrecht 

Naast stadswandelingen biedt het Gilde Utrecht geïnteresseerden in de Utrechtse stadsgeschiedenis nóg een dienst: twee keer per jaar de cursus LeerMijUtrechtKennen.

Magdalena de Passe: Graveur en modern ondernemer

De 17e-eeuwse Magdalena de Passe maakte niet alleen naam als bekwaam graveur. Met haar textielprints en het daarop verworven alleenrecht was ze ook een vernieuwend ondernemer. Tijdschrift Oud-Utrecht maakte in 2009 een serie Boven het maaiveld, met opmerkelijke Utrechtse vrouwen. 

900 jaar stadsbestuur Utrecht

Op 2 juni 1122 kreeg Utrecht stadsrechten en daarmee werd de kiem gelegd voor een eigen stadsbestuur. Een nieuwe themasite Utrechtse Bestuurders bevat een overzicht van 5230 functionarissen tussen 1122 en 2022. Een aantal personen en periodes uit de geschiedenis van het stadsbestuur zijn met verhalen uitgelicht. 

F.F. van der Werf - een veelzijdig fotograaf

Frans Ferdinand van der Werf is een van de bekendste Utrechtse fotografen van de 20e eeuw. Hij maakte portretten, reclamefoto’s, reportages en persfoto’s. Het opvallendst echter is zijn vrije, artistieke werk dat vooral bestaat uit sfeerbeelden van de stad Utrecht, vaak in een scherp tegenlicht, stemmig winterkleed of omfloerste nevels. Het Utrechts Archief bezit een ruime collectie van zijn foto’s en opende op 19 november 2015 een expositie over het werk van deze veelzijdige fotograaf. Hieronder een artikel van Victor Lansink, vakspecialist beeldmateriaal bij Het Utrecht Archief, eerder verschenen in Tijdschrift Oud-Utrecht oktober 2015.

Henk Hofland, Utrechtse fotograaf van groot en klein nieuws

Fotograaf L.H. Hofland was rond de jaren zestig chroniqueur van het Utrechtse dagelijkse leven. Victor Lansink van Het Utrechts Archief maakte in 2010 voor Tijdschrift Oud-Utrecht een korte schets van leven en werk van deze ‘mensenfotograaf’.

Cultureel erfgoed in het nieuws (22-02)

Er verschijnen regelmatig interessante berichten over cultureel erfgoed in de kranten en op internet. In dit bericht vindt u een actuele selectie.

Theo van de Vathorst

Vrijdag 21 januari 2022 overleed de Utrechtse beeldhouwer Theo van de Vathorst (1934). Kort geleden werd een kleine tentoonstelling van zijn Utrechtse werk geopend in de etalage van Oudegracht 341. Het is er nog te zien, inclusief een laatste groet van een 88-jarige Theo.

Utrecht verbeeld door fotograaf Lauwers

Het beeld van Utrecht stond centraal in een themanummer van Tijdschrift Oud-Utrecht in 2016 en dan vooral de manier waarop stad en provincie inspiratiebron waren en zijn voor schilders, fotografen, filmmakers en schrijvers. Hieronder een artikel van Dick Goosen van Het Utrechts Archief.

Utrecht en het rampjaar 1672

350 jaar geleden voltrok zich in de stad en de provincie Utrecht een enorme ramp. Toen Utrecht capituleerde voor de Fransen vonden ze dat in de rest van de republiek verraad. Het Utrechts Archief wijdde er een tentoonstelling aan en Oud-Utrecht een podcast. Dit jaar is er een landelijke herdenking van het rampjaar.

Nieuwe architectuur, jong erfgoed?

Op dinsdag 8 februari organiseert de gemeente Utrecht samen met de Stichting Rietveldprijs een webinar over het jonge erfgoed. Het gaat om gebouwen uit de periode 1990-2008. Hoe waarderen we deze gebouwen? En hoe willen we daar in de toekomst mee omgaan? Wij nodigen u graag uit deel te nemen.

Testpubliek gezocht voor Paleis Lofen Tour

In de kelders onder de gebouwen tussen de Vismarkt en het Domplein liggen bijzondere resten van meer dan 1000 jaar oud. Het zijn de resten van het voormalig keizerlijk paleis. Op 2 juni 1122 werd er een contract ondertekend waardoor Utrecht een stad werd. 

Groeten uit Utrecht

Foto’s van het historische Utrecht doen het goed op sociale media. In alle seizoenen worden er stadsgezichten van Utrecht gedeeld via media als Instagram, Facebook en Twitter. Van Utrechtse grachten in de zon en de sneeuw, in het donker, met een botenparade of in lockdown. Dat ging vroeger heel anders. De communicatie ging met de post, op een briefkaart. Ondernemers zagen een kans met de ontwikkeling van mooie kaarten. Het werd een rage. Er waren speciale albums om ze te verzamelen. Johan Moesman organiseerde een tentoonstelling van prentbriefkaarten in Kunstliefde. Tolien Wilmer was de samensteller van een tentoonstelling over prentbriefkaarten bij Het Utrechts Archief in 1992. Zij schreef onderstaand artikel in het Maandblad Oud-Utrecht.

Utrechts Psalter. Een uniek meesterwerk bijna geroofd uit Domtoren

Een tekening van doorgedraaide goddelozen en zondaren. Het is een kenmerkend voorbeeld van de surrealistische en dynamische stijl van de afbeeldingen uit het Utrechts Psalter. De 150 psalmen en zestien Bijbelse liederen zijn stuk voor stuk rijk geïllustreerd met verhalende tekeningen. Het Utrechts Psalter is een handschrift dat vernieuwend is voor zijn tijd, uniek in zijn soort en een trendsetter. Rond het jaar 830 werd het gemaakt, sinds 1716 wordt het bewaard in de Universiteitsbibliotheek Utrecht. Vele wetenschappers zijn gefascineerd door het Utrechts Psalter. Over geen enkel middeleeuws handschrift in Nederlands bezit is zoveel geschreven en zijn er zoveel reproducties van gepubliceerd, zowel in boekvorm als digitaal. Het handschrift is sinds 2015 als documentair erfgoed toegevoegd aan het Memory Of The World Register van UNESCO.