De ontwikkeling van het Utrechtse tolrecht
Dit jaar viert Utrecht dat het 900 jaar geleden stadsrecht heeft gekregen. Op 2 juni 1122 ontvingen de Utrechters echter nog een tweede oorkonde van de Duitse keizer. Deze bevatte de tarieven die kooplieden van elders in Utrecht moesten betalen aan de tollenaar van de bisschop.
Deze Utrechtse tol bleef de gehele middeleeuwen een belangrijke bron van inkomsten voor de bisschop. Naarmate de handel van Utrecht zich verder ontwikkelde nam het aantal tarieven alsook het aantal steden en landsheerlijke gebieden waaraan de bisschop vrijstellingen schonk steeds verder toe. Door grondig speurwerk van Bart Ibelings en Kaj van Vliet kwamen verschillende latere optekeningen van dit tolrecht boven water. Daardoor werd het mogelijk een reconstructie te maken van de ontwikkeling die de Utrechtse tol heeft doorgemaakt in de periode tot aan de afschaffing ervan in de Franse tijd. In het vorig jaar verschenen deel van hun artikel behandelden zij het ontstaan en functioneren van de bisschoppelijke tollen in Utrecht en elders in het Nedersticht. In het Jaarboek Oud-Utrecht 2022 gaan Ibelings en Van Vliet dieper in op de overlevering en ontwikkeling van het Utrechtse tolrecht.
De presentatie van het jaarboek 2022 vindt plaats op zondag 11 december vanaf 15.00 uur.
De oorkonde met toltarieven uit 1122, collectie Het Utrechts Archief, Stadsarchief (toegang 701), inv.nr. 38-1.