Het geheim van de vijf Dombeelden ontrafeld?
De Domkerk was al in de middeleeuwen een indrukwekkend bouwwerk, geïnspireerd op de prestigieuze Franse kathedralen. Bij de realisering waren behalve metselaars, steenhouwers en timmerlieden ook beeldhouwers actief. Deze maakten kruisbloemen, venstertraceringen en sierlijsten, vrijstaande beelden en reliëfs.
Tegen de koorpijlers waren meer dan levensgrote apostelbeelden aangebracht. In de zijkapellen stonden grafmonumenten van kerkelijke hoogwaardigheidsbekleders en aan de wanden waren memorietafels aangebracht. Ook het sacramentshuis en het doksaal waren met beelden versierd. Bijna al deze sculptuur is bij de beeldenstorm, bij de overgang naar het protestantisme in 1580 en bij de grote storm van 1674 verloren gegaan.
In het Jaarboek 2018 van de Historische Vereniging Oud-Utrecht staat een artikel over de vijf beelden die in 1813 na de opheffing van het Domkapittel in de archiefkamer werden aangetroffen. Deze bevinden zich nu in het Centraal Museum. Het grootste beeld stelt Sint-Maarten voor, die zijn mantel deelt met een bedelaar. Het is 72,5 cm hoog, 92 cm breed en 12,5 cm diep. De andere vier stellen de heilige Agnes, Maria Magdalena, Pontianus en Paulus voor. Ze zijn minder breed dan de Sint-Maarten, maar wel bijna even hoog en diep. Ze moeten oorspronkelijk tot één ensemble hebben behoord. Over de datering van deze beelden bestaat geen onenigheid, maar men is het er niet over eens waar ze oorspronkelijk in de Dom geplaatst waren. In hun bijdrage aan het Jaarboek 2018 komen Henri Defour en Frans Kipp met de resultaten van recent onderzoek over dit raadsel.
De presentatie van het Jaarboek 2018 vond 25 november plaats in BAK, basis voor actuele kunst, op de Pauwstraat 13a in Utrecht.
Foto: Sint-Maarten, een van de vijf Dombeelden. Hout, 1445-55, Centraal Museum.