Het schaken van rijke erfdochters
In het tijdschrift Oud-Utrecht zijn veel mooie verhalen gepubliceerd over de geschiedenis van Utrecht. We publiceren een aantal van die verhalen opnieuw. 'Schaakproblemen' brengt ons naar het Utrecht van de vijftiende eeuw.
In 1416 werden bij de stedelijke raad in Utrecht maar liefst twintig mannen als ontvoerder aangeklaagd. Het doel van een ontvoering was in die tijd gewoonlijk niet het verkrijgen van een losgeld maar het sluiten van een huwelijk, zo is te lezen in het artikel Schaakproblemen van D.A. Berents in het Maandblad Oud-Utrecht, nr. 12, 1976. De ontvoerden in Utrecht waren bijna altijd van het vrouwelijk geslacht en van huwbare leeftijd. De geschaakten waren bovendien vaak van goede familie.
Om aan deze praktijken paal en perk te stellen was door de raad besloten dat een meisje dat vrijwillig meeging met een schaker, haar recht op erfenis verloor. In werkelijkheid echter zal het met dit onterven niet zo'n vaart hebben gelopen.
Weigerde het meisje haar medewerking dan was het schaken opeens van een voordelig spel tot een zeer ernstig misdrijf geworden. De mannen kwamen zich niet verantwoorden omdat ze de zeer zware straffen vreesden. Honderdjarige verbanning was in vele gevallen de straf die de de raad, het hoogste bestuurscollege van de stad dat tevens de rechtbank voor strafzaken was, oplegde uit machteloosheid omdat de beklaagde niet verscheen. De daders bleven liever buiten het stedelijk rechtsgebied dan het risico te lopen dat men ze een hand of het hoofd afhakte.
Bijlage(n)
Maandblad Oud Utrecht 1976