Oorlog en bevrijding in Utrecht
De historische vereniging Oud-Utrecht heeft een reeks publicaties verzorgd over de Tweede Wereldoorlog en de bevrijding in Utrecht. Een aantal artikelen zijn nu online te lezen op onze site.
- Evert Bloembergen De capitulatie in mei 1940 op de Dom beleefd.
Foto: uitzicht vanaf de Domtoren richting westen met HGBIII en station. Joannes de Deo aan de Mariaplaats is herkenbaar als ziekenhuis, Het Utrechts Archief.
In mei 1940 werden studenten ingezet voor de uitkijkposten van stad Utrecht op de Domtoren en op de toren van het administratiegebouw van de spoorwegen. Dit duurde maar één dag, tijdens de wachttijd van Evert Bloembergen op de Domtoren capituleerde Nederland. Studenten hielpen ook met andere werkzaamheden. Evert Bloembergen deed verslag van zijn belevenissen in Maandblad Oud-Utrecht 1983. Zijn artikel staat onderaan deze pagina.
- Maurice van Lieshout De tommies brommen, de ramen rinkelen, het oorlogsdagboek van Jopie van der Veen. Tijdschrift Oud-Utrecht april 2005.
Foto: afbeelding van het gezin Van der Veen in de Prof. dr. Magnuslaan te Maartensdijk; v.l.n.r. Jopie, Rietje en Bert en hun vader. Sinds 1954 is de wijk Tuindorp onderdeel van gemeente Utrecht.
Van januari 1942 tot oktober 1944 legde een Utrechts meisje haar ervaringen vast in een paar schoolschriftjes. Een selectie uit dit unieke document maakt duidelijk hoe bezetting en oorlog het leven van gewone burgers steeds meer op zijn kop zetten.
De dagboeken van Johanna Ria (Jopie) van der Veen tijdens de Duitse bezetting zijn gedigitaliseerd en te lezen op de website van Het Utrechts Archief.
Over de Tweede Wereldoorlog in Utrecht is er een compilatie te vinden op youtube van oorlog, bevrijding en herdenking.
- Elsbeth Aartse Geen ongewenschte en aanstootgevende vormen van vermaak. Tijdschrift Oud-Utrecht mei/juni 1998.
Na de bevrijding van Nederland hadden Nederlandse meisjes en Canadese soldaten veel contact met elkaar en vaak kwam het tot vrijages. Bekend geworden is het liedje ‘Trees heeft een Canadees’. In de pers waarschuwde de ongeruste burgerij voor de gevaren. Dit artikel staat in een apart bericht op deze website.
- Ton van Schaik Bevrijdingsdefilé aan de maliebaan. Tijdschrift Oud-Utrecht, augustus 2010.
Behalve bij het stadhuis was er op 7 mei 1945, Bevrijdingsdag in Utrecht, ook feest aan de Maliebaan. Een bijzondere foto toont aartsbisschop Jan de Jong met zijn naaste medewerkers, genietend van een optocht van dankbare katholieken.
- Bettina van Santen De bevrijders van mei 1945. Tijdschrift Oud-Utrecht april 2014.
Zelden zullen vreemdelingen zo welkom geweest zijn en zo spontaan en enthousiast ingehaald zijn als de militairen in de meidagen van 1945. Ook de maanden daarna werden nog vele gelegenheden aangegrepen om te feesten zoals de verjaardagen van prins Bernhard en koningin Wilhelmina.
- Maurice van Lieshout. Een kindertehuis in oorlogstijd, Maatschappij Zandbergen Amersfoort 1940 - 1945. Tijdschrift Oud-Utrecht april 2015.
De directeur opgepakt en gedeporteerd, gevorderde panden, Joodse onderduikers, pupillen die zich schuil houden voor de Arbeitseinsatz, terwijl anderen zich aansluiten bij de Luftwaffe. Bewoners van kindertehuis Maatschappij Zandbergen ondervinden in 1940 - 1945 de gevolgen van de oorlog directer en heviger dan de gemiddelde Nederlander. Dankzij een uniek dagboek is bijna van dag tot dag te volgen hoe zij de laatste drie oorlogsjaren doorstaan hebben.
De verslaglegging met film door BBC verslaggever Dunnett is hier te zien: Terug naar Toen:
Hebben jullie ook bijzondere beelden of verhalen? We delen ze graag.
Bijlage(n)
De capitulatie in mei 1940 op de Dom beleefd
De tommies brommen
Bevrijdingsdefilè aan de Maliebaan
De bevrijders van mei 1945
Een kindertehuis in oorlogstijd