"Bij de machinefabriek Jaffa was een pension en er werd een moskee opgericht"
Op zondag 22 juni strijkt de wijkentour neer in Lombok en Nieuw-Engeland. Een van de gidsen op die dag is Ries Adriaansen, die een wandeling in de voetsporen van de gastarbeiders zal houden. Maar hij vertelt ook hoe Lombok bijna aan de sloophamer ten prooi viel.
Het idee voor de wijkentour in Lombok en Nieuw-Engeland is ontstaan door de herdenking van de plaatsing van het kunstwerk voor de gastarbeiders in het Majellapark, vertelt Ries. "Dat kunstwerk is vorig jaar geplaatst en er is toen afgesproken om elk jaar iets te organiseren. En de wijkentour heeft zich daar bij aangesloten." Naast de herdenking is er een uitgebreid progrogramma met wandelingen, muziek, kraampjes, gratis soep en de mogelijkheid om in het park te picknicken. In de zon, als we de weersvoorspellingen mogen geloven.
Ries houdt zich al vijftien jaar bezig met de geschiedenis van de gastarbeiders in Utrecht. "Ik heb onder meer een tentoonstelling gemaakt over de mensen die vijftig, zestig jaar geleden naar Utrecht kwamen. Dat waren zowel gastarbeiders als mensen die uit Suriname en het toenmalige Nederlands Indië kwamen. Met die tentoonstelling ga ik de lagere scholen langs. In groep acht krijgen de kinderen dan de mogelijkheid om iemand van De emigratie generatie te interviewen en daar vervolgens een lied of presentatie over te maken."
Ries was ook betrokken bij het kunstwerk als eerbetoon aan de gastarbeiders. "Het besluit voor het kunstwerk werd al vijf, zes jaar geleden genomen. Er kwamen toen zo'n 140 inzendingen binnen, uit heel Europa, van kunstenaars die het kunstwerk wilden maken. Na een eerste selectie is dat aantal teruggebracht tot twintig en uiteindelijk is voor het kunstwerk van Aimée Zita Lema gekozen."
Maar er moest ook een plek worden gekozen waar het kunstwerk zou komen te staan. Ries: "Mensen van de klankbordgroep die was gevormd kozen voor het Domplein. Maar dat bleek niet mogelijk. Ook de Mariaplaats viel af omdat daar een fietsenstalling zou komen. Toen is de keuze op het Majellapark gevallen. Iemand heeft uitgerekend dat het Majellapark over honderd jaar precies het centrum van Utrecht zal vormen."
De bedoeling is dat er die dag een klein evenement zal plaatsvinden omdat het dan een jaar geleden is dat het monument werd onthuld. Ries zal zijn tentoonstelling over gastarbeiders opzetten en er zullen kraampjes zijn van Oud-Utrecht, het wijkbureau van Lombok en De emigratie generatie, die levensverhalen verzamelt van mensen die in een ander land zijn geboren. Op die dag zullen ook zes wandelingen plaatsvinden. 's Morgens om 11.00 uur drie en 's middags om half twee drie.
De Voorkamer houdt 's morgens en 's middags een rondleiding in het Engels (!) over migranten in Lombok. Iemand van het Lombok Archief verzorgt twee wandelingen over het industrieel erfgoed en de migratiegeschiedenis van de wijk. En Ries gaat tweemaal op pad met een verhaal over de gastarbeiders in de wijk Lombok. "Recht tegenover het Majellapark stond bijvoorbeeld de machinefabriek Jaffa, daar was een pension voor gastarbeiders en er is een moskee opgericht. Ik zal ook wat vertellen over de plannen om Lombok te slopen toen Hoog Catharijne werd gebouwd. Mensen verhuisden naar Kanaleneiland en Overvecht zodat de grond vrij kwam voor Hoog Catharijne. Uiteindelijk is onder druk van de bewoners besloten om Lombok niet te slopen maar de huizen de verbeteren."
De wijkentour naar Lombok en Nieuw Engeland vindt plaats op zondag 22 juni met als centrale locatie het Majellapark. De activiteiten zijn vrij toegankelijk, opgeven voor de wandelingen kan via de site. Er zijn nog enkele plaatsen beschikbaar, met name bij de Engelstalige wandeling. Op de site is ook aanvullende informatie te vinden.
Over de wijkentour
De wijkentour is een initiatief van Oud-Utrecht vanuit de gedachte dat erfgoed verbindt. De vereniging ondersteunt organisaties en bewoners bij het opzetten van activiteiten rond geschiedenis en erfgoed. Dat gaat van historische wandelingen en fietstochten onder leiding van een gids, tot pubquizzen en aansluiting bij specifieke gebeurtenissen in een wijk.