Cultureel erfgoed in het nieuws (22-12)
Er verschijnen regelmatig interessante berichten over cultureel erfgoed in de kranten en op internet. In dit bericht vindt u een actuele selectie.
Twee Joodse families krijgen struikelstenen in Utrecht.
Op 2 december worden er in Utrecht nieuwe struikelsteentjes onthuld, steentjes waarmee Joodse, in WOII gedeporteerde gezinnen worden herdacht. Ditmaal voor de families Herschel en Perel. Emma Thies (AD) sprak met historisch onderzoeker en mede-initiatiefnemer Jim Terlingen over het verleden van deze gezinnen.
De familie Herschel woonde op de Oudegracht, nummer 335. Louis Herschel was de koster van de joodse gemeente en woonde hier samen met zijn vrouw, zijn zoon en de vrouw van zijn zoon. Op de Oudegracht 339 woonde een joodse huisarts genaamd Maurits Perel, samen met zijn vrouw, moeder en hun twee kleine kinderen Floor en Greetje. De vijf Perels zijn allemaal in Sobibor vermoord. Louis Herschel en zijn vrouw in Auschwitz, hun zoon en zijn vrouw in Sobibor.
De onthulling van de struikelsteentjes is vrijdagochtend 2 december om 10.00 uur op de Oudegracht: vier stuks voor Oudegracht 335 (familie Herschel) en vijf voor nummer 339 (familie Perel). Wethouder Eva Oosters zal hierbij aanwezig zijn. Lees verder.
Gilde Utrecht: Oostkrantwandeling: Oudwijk-Noord
Oudwijk-Noord heeft een lang en respectabel verleden. In de vroege middeleeuwen was het woeste grond, tot burggravin Mechteld hier in 1135 een klooster liet bouwen met eigen boomgaarden, moestuinen, bakhuis en brouwerij. Straatnamen als Kersstraat, Braamstraat en Haagstraat herinneren nog aan dit groene, vruchtbare verleden. Tot de meest opvallende buurtmonumenten behoort Huize Oudwijck: nu een studentenhuis, ooit het chique buitenverblijf van jurist Hiëronymus van Alphen (1746-1803). Als schrijver van kinderversjes zou Van Alphen blijvende roem verwerven. Wie kent niet zijn regels ‘Jantje zag eens pruimen hangen, o! als eijeren zo groot …’? Het Van Alphenplein, kloppend hart van dit historierijke buurtje, is naar hem genoemd. 11 december 11 uur Meer informatie.
Gilde Utrecht: Fiets mee door het leven van Gerrit Rietveld
Het Rietveld-huis en de roodblauwe stoel werden zijn allerbekendste scheppingen. Maar architect/meubelmaker Gerrit Rietveld, geboren en getogen Utrechter, heeft veel meer bijzonders op zijn naam staan. Op deze fietstocht van zo’n 10 kilometer volgen we hem van de wieg tot het graf. Zie de plekken waar deze legendarische pionier van De Stijl woonde en werkte, hoor de fascinerende verhalen. Waar heeft Rietveld zijn droom van het moderne wonen gerealiseerd, waar ontwierp hij zijn beroemde stoel, waar had hij zijn architectuurbureau? 13 december 14 uur - Fietstocht: In het spoor van Gerrit Rietveld
De Klank van de Stad
De geschiedenis van Utrecht ademt muziek. In De Klank van de Stad duikt Camerata Trajectina in de Utrechtse liedboekjes uit de 17e eeuw. Samen met oud-stadsdichter Ingmar Heytze brengt ‘het muzikale geheugen van Nederland’ de mooiste, grappigste en ontroerendste liedjes uit deze bundels op de planken. De stad is het schouwtoneel en speelt een prominente rol in vlammende passie, donkere wanhoop, prille onzekerheid en bittere teleurstelling.
Utrecht, met zijn ‘schoonheden’, werd reeds bezongen in liedbundels als het Utrechts Zangprieeltjen (1649) en Erato (1646) van Leonardus Gouwerack, maar meer recentelijk ook door Heytze in diens bundel ‘Utrechts voor beginners & gevorderden’, waaruit de dichter zelf zal voordragen. Willem Wander van Nieuwkerk (1955) schreef de liedcyclus ‘Aan de Bruid’ op gedichten van Ingmar Heytze. Speciaal voor de Klank van de stad arrangeerde Willem Wander dit werk voor Camerata Trajectina en haar historische instrumenten. Kom genieten van dit muzikaal en poëtisch feest ter ere van deze heerlijke stad. Voor iedereen die Utrecht een warm hart toedraagt!
Tivoli Vredenburg, Utrecht, Vrijdag 30 december 2022, Aanvang: 17.00 uur. Tickets en meer informatie
DOMunder & Paleis Lofen
Verras deze Sinterklaas of kerst met cadeaubonnen voor een Ontdekkingstocht DOMunder en/of een Tijdreis Paleis Lofen! Je koopt de cadeaubonnen met een mooie verpakking in de Winkel van Utrecht / VVV op Domplein 9. Wil je zakelijk cadeaubonnen bestellen? Dit is mogelijk met een aantrekkelijke staffelkorting.
Centraal Museum: Tentoonstelling Double Act
Twee ogenschijnlijk totaal verschillende collecties ontmoeten elkaar in Double Act: de monumentale video-installaties van de Amerikaanse familie Kramlich en 17de-eeuwse schilderwerken van het Centraal Museum. Hedendaagse grootheden als Bill Viola, Marina Abramović, Bruce Nauman en Steve McQueen worden gecombineerd met Utrechtse topstukken van Abraham Bloemaert, Roeland Saverij, Jan van Scorel, Dirck van Baburen en Gerard van Honthorst. Laat je overweldigen door de emoties in de oude en hedendaagse meesterwerken, die in Double Act als een spiegel van de ziel optreden. Meer informatie.
De mooiste kerststal van Nederland staat in Utrecht!
Jij komt toch ook kijken naar de mooiste kerststal van Nederland? Laat je betoveren door deze prachtige stal met honderden schitterend gerestaureerde figuren. Het zijn echte museumstukken; afkomstig uit de achttiende eeuw uit de Italiaanse stad Napels. Niet alleen de figuren zijn supermooi. Ook het decor waarin ze te zien zijn, wordt spectaculair. De mooiste kerststal van Nederland krijgt namelijk echte Utrechtse eye-catchers. Wat te denken van de Domtoren, de grachten, de Winkel van Sinkel en de Sonnenborgh. Een feest van herkenning dus! Zo'n mooie stal was nog niet eerder in Nederland te zien. Van 18 december tot en met 8 januari 2023 is het zover! Een gratis belevenis voor jong en oud waar je zonder reservering kan binnenlopen. Meer informatie bij het catharijneconvent.
STERRENWIJK, een kijk op 't wijk
De wijk kent weinig toegangswegen en ligt daarmee fysiek ingesloten. De Venuslaan, de Abstederdijk, de Notebomenlaan en de Oosterspoorbaan vormen de afbakening. Sterrenwijk is oorspronkelijk gebouwd voor de rijkere arbeidersgezinnen voor een periode van 25 jaar. Door de grote woningnood na de oorlog bleven de huizen langer staan dan gepland. Er kwamen veel grote gezinnen met lagere inkomens wonen. Zo groeide een echte volksbuurt. Een buurt van ‘ons kent ons’ en ‘we helpen elkaar als het nodig is’. Bewoners zijn trots dat ze er wonen. Deze saamhorigheid vormt een belangrijk element in de buurt.
Veel volksbuurten zijn veranderd, zo ook Sterrenwijk. De bevolkingssamenstelling van de wijk is veel diverser, er wonen nu meer mensen met verschillende achtergronden. Dit heeft invloed op het karakter van de buurt. Hierdoor heerst er minder een ‘ons kent ons’ gevoel. Veel oude bewoners geven aan dat de gezelligheid in de wijk verdwijnt. Waar vroeger veel op straat werd geleefd, komen de bewoners elkaar nu weinig tegen en leren elkaar daardoor niet kennen. En onbekend maakt onbemind...
Meer informatie.
Afbeelding in de header: Sterrenwijk in 1975 (HUA).
Nieuwe boeken bij Uitgeverij Matrijs
Wandelen over de Utrechtse stadswal. Tekeningen van toen en foto’s van nu
Laurens Schoemaker
Gewapend met tekenpapier en zwart krijt zwierf Herman Saftleven (1609-1685) regelmatig over de Utrechtse stadswallen en langs de Stadsbuitengracht om zijn stad in beeld te brengen. In een periode van zo’n dertig jaar tekende hij meer dan 150 gezichten op, langs en vanaf de stadswal. Aan de hand van twintig van zijn tekeningen – en evenveel hedendaagse foto’s als tegenhanger – loop je rond de binnenstad. Tijdens deze vijf kilometer lange wandeling waan je je soms even in het Utrecht van de zeventiende eeuw. Meer informatie.
De werven in Utrecht. Eeuwenoude haven aan de gracht
Felix Bernet Kempers
Op het eerste oog lijken de werfkelders langs de Utrechtse grachten een uniform fenomeen onder de openbare weg, maar schijn bedriegt. Wie de tijd neemt om ze echt te bekijken zal een keten van unieke bouwsels zien, die net als de hoger gelegen grachtenpanden waarmee ze in verbinding staan elk een eigen uiterlijk hebben, gevormd door een eigen geschiedenis. Het geheel vindt zijn oorsprong in een ingenieus middeleeuws havencomplex, dat al bijna zolang de stad bestaat het leven in het centrum vormgeeft.
Aan de werven lagen eeuwenlang vaten wijn en blokken turf opgeslagen, liepen ooit Spaanse soldaten en werd geschuild voor de dreiging van Duitse bommenwerpers. Nu dragen de werfkelders, behalve de eeuwen geschiedenis, ook de eigen tijd in zich en worden ze gevuld met yogamatjes, café- en bureaustoelen, sporttoestellen en bedden voor toeristen. Zo blijven deze schatkamers aan de gracht meer dan koude stenen waarin het verleden weerklinkt, ze vormen een springlevend fenomeen in het hart van de stad. Meer informatie.
Een aantal uitgaven van uitgeverij Matrijs over Utrechtse monumenten zijn tot 2023 afgeprijsd. Meer informatie.
Hier is link als u lid wil worden.