Cultureel erfgoed in het nieuws (24-01)
Er verschijnen regelmatig interessante berichten over cultureel erfgoed in de kranten en op internet. In dit bericht een actuele selectie.
Goed nieuws voor wie het poppenhuis, de rood-blauwe stoel van Rietveld of de iconische jurken van Viktor & Rolf heeft gemist. Sinds 16 december is de vaste collectie van het Centraal Museum weer te zien. De nieuwe presentatie toont onder de naam Collectie Centraal meer dan 400 objecten: oude, moderne en hedendaagse kunst, mode, design en stadsgeschiedenis. De vaste collectie is vanwege verduurzaming van het gebouw bijna twee jaar gesloten geweest.
Sojourner Truth (2018) van Iris Kensmil hangt naast Portret van een vrouw (1573) van Monogrammist B. (foto: Wessel Spoelder)
Speciaal voor Collectie Centraal is een nieuwe mediaguide gemaakt, met persoonlijke verhalen bij verschillende werken uit de collectie. Het museum heeft met Podcast Centraal ook een eigen podcast. Praktische informatie is te vinden op de site van het museum.
Vernieuwd Volksbuurtmuseum opent deuren
Op 27 december opende eveneens het vernieuwde Volksbuurtmuseum de deuren. Het museum, geworteld in Wijk C, laat het verhaal zien van het dagelijkse leven in de volksbuurt. Na een grondige verbouwing zijn er vier nieuwe themaruimtes gemaakt, waar bezoekers kennismaken met de fictieve familie De Jong uit de volksbuurt van 100 jaar geleden. Aan de hand van hun wederwaardigheden wordt duidelijk hoe het was om in die tijd in een volksbuurt te wonen, werken, winkelen en naar school te gaan. Zo worden grote en kleine verhalen uit het leven in de Utrechtse volksbuurt gedeeld. Telkens met de vraag wat we hier vandaag de dag eigenlijk van vinden. We leven immers nog steeds dicht op elkaar en ook nu liggen daarbij allerlei uitdagingen.
Tijdens de verbouwing zijn er niet alleen themaruimtes gerealiseerd, er is ook plek gekomen voor een kleine buurtbios, waar unieke Utrechtse filmbeelden uit de vorige eeuw worden vertoond. Daarnaast biedt de wijkkast bezoekers een inkijkje in de pronkstukken uit de museumcollectie, terwijl in de verhalenkamer een selectie te beluisteren is uit de honderden interviews die het museum afnam met bewoners uit Utrechtse volksbuurten. "In 30 jaar tijd werd het museum met veel liefde stukje voor stukje opgebouwd.", aldus directeur Lysette Jansen. "Daardoor zat er alleen geen rode draad in, die samenhang is er nu wel.”
In het Volksbuurtmuseum is tot 12 mei eveneens de tentoonstelling Levensloop - verhalen over de kracht van kansen te zien. In deze expositie vertellen drie Utrechtse families over hun kansen in het onderwijs, de arbeidsmarkt en de huizenmarkt, en welke invloed dat heeft gehad op hun verdere leven. Meer informatie is te vinden op de site van het museum.
Vluchtelingen in Westbroek en Achttienhoven
St Maerten, het tijdschrift over de geschiedenis van de oude gemeente Maartensdijk, beschrijft het verhaal van zo'n 40 Joodse vluchtelingen die eind jaren dertig en in het begin van de tweede wereldoorlog een warm welkom vonden in twee kleine dorpsgemeenschappen met niet meer dan 2000 inwoners. Nauwgezet brengen Evert Theunissen en Karien Scholten hun tragische lotgevallen in kaart. Waarschijnlijk kwamen de vluchtelingen via handelscontacten in Westbroek en Achttienhoven terecht: een aantal van hen was veehandelaar. Zij integreerden niet alleen in de dorpsgemeenschap, er ontstonden ook vriendschappen en intensieve contacten. Een aantal van hen kon in de dorpen onderduiken toen de bezetter begon met het deporteren van Joodse medeburgers. Slechts negen mensen overleefden. Het artikel biedt een fascinerende beschrijving van het dorpsleven in die dagen en de omgang tussen dorpelingen en hun bedreigde gasten, grotendeels gebaseerd op verhalen, herinneringen en foto’s van ‘kinderen van toen’ en nabestaanden.
Nog niet gewend aan het licht knijpt Doris Leopold haar ogen dicht. Met haar ouders loopt zij vanuit haar onderduikadres terug naar Westbroek. (foto: Jannie Leeflang – van der Vaart)
Onder de pannen van Kasteel de Haar
Zo spannend! Tijdens de rondleiding Onder de pannen kom je letterlijk onder de dakpannen, boven in de torens en op de weergangen van Kasteel de Haar in Haarzuilens. Plekken in het kasteel die normaal gesproken gesloten blijven voor publiek: wenteltrappen naar verborgen ruimtes, smalle gangen, torenspitsen, zolders en weergangen hoog boven de grond. Veel trappen, dus de rondleiding is niet voor iedereen geschikt. Maar zeker wel voor jonge (klein)kinderbenen!
Onder de pannen is van 14 oktober tot en met 29 maart 2024 te boeken in combinatie met een regulier kasteelbezoek. Meer informatie is te vinden op de website.
Erfgoedcentrum Driebergen wint Erfgoedprijs 2023
Erfgoedcentrum Vroeger en Nu in Driebergen is winnaar van de Utrechtse Erfgoedprijs 2023. Het centrum krijgt de prijs voor het plan om gedichten van de vroeg gestorven dichter Alex Gutteling (26) op muziek te zetten en online toegankelijk te maken voor een groot publiek. De Utrechtse Erfgoedprijs is een initiatief van Landschap Erfgoed Utrecht. Aan de prijs is een geldbedrag van 1.500 euro verbonden, dat beschikbaar is gesteld door de provincie Utrecht.
Josien Paulides naar Museum Catharijneconvent
Museum Catharijneconvent krijgt een nieuwe directeur-bestuurder. Op 15 maart volgt Josien Paulides Marieke van Schijndel op, die tot 1 november 2023 directeur van het museum was. De afgelopen vijf jaar was Paulides zakelijk directeur van Nieuwe Instituut in Rotterdam. Ze zegt ernaar uit te zien om samen met het team te werken aan de ontwikkeling van het museum. "De verbouw en nieuwbouw geven kansen om de positie van het museum en de rol van het religieuze erfgoed in de maatschappij te versterken. Met het kenniscentrum en de programmering speelt het museum een belangrijke rol in het maatschappelijke debat. Het is een geweldige kans om hiermee een zo breed mogelijk publiek te bereiken."