Cultureel erfgoed in het nieuws (24-08)
Er verschijnen regelmatig interessante berichten over cultureel erfgoed in de kranten en op internet. In dit bericht een actuele selectie.
Wandelroute Utrechtse gastarbeiders
Het kunstwerk Eerbetoon aan de gastarbeiders is klaar. Het bestaat uit twee delen. Het grotere deel staat in het Majellapark aan de Vleutense weg. Op de Mariaplaats / Marga Klompébrug staat een kleiner werk bij een boom (zie de foto bij dit artikel). Dit is het startpunt van een wandelroute langs belangrijke plaatsen uit de geschiedenis van de gastarbeiders in Utrecht. De route eindigt bij het kunstwerk in het Majella park.
Hoe ging het na aankomst verder met deze mensen? Er zijn meer plekken in Utrecht die belangrijk zijn voor gastarbeiders, omdat ze er werkten, woonden, hun vrije tijd doorbrachten, en na een poosje hun gezin verwelkomden. En ook de stad was betrokken bij de komst van de gastarbeiders, als werkgever, buurman, huisbaas of leerkracht. De emigratiegeneratie maakte een wandelroute tussen beide kunstwerken, met achtergrondinformatie en persoonlijke verhalen. Je kunt deze route lopen door van de ene naar een volgend punt op de kaart te wandelen. Bij de locaties zie je foto’s en kun je ook naar de verhalen luisteren. Nog meer lezen of weten? En wil je ook een persoonlijk migratieverhaal vertellen, ga dan naar De emigratiegeneratie.
De noodlottige woensdag 1 augustus 1674
Het is dit jaar is het precies 350 jaar geleden dat een verwoestende storm een spoor van vernieling trok door Utrecht. Hoe dat precies zit, ontdek je vanaf 1 augustus in de zomerpresentatie Storm! in Het Utrechts Archief. In acht verhalen komt de noodlottige woensdag 1 augustus 1674 tot leven. Wat gebeurde er in dat stormachtige halfuur op die broeierige zomerdag in 1674? Wie waren de slachtoffers? En waar zijn de sporen van vernieling uit die tijd nu nog zichtbaar? Te zien zijn grote reproducties van de beroemde tekeningen die Herman Saftleven kort na de ramp maakte van de ravage bij de Domkerk.
Kerken kijken Utrecht
Het nieuwe seizoen van Kerken Kijken Utrecht loopt tot en met 14 september 2024. Er zijn twaalf binnenstadskerken in Utrecht vrijwel dagelijks geopend voor publiek. Tijdens de feestelijke opening van het seizoen zei wethouder Erfgoed Rachel Streefland: “Dit jaarlijkse publieksevenement is van grote waarde voor kerkenstad Utrecht, maar ook daarbuiten. Het laat duizenden bezoekers zien dat kerken een onlosmakelijk onderdeel zijn van ons cultureel en historisch erfgoed”. Een speciale vermelding verdient de Augustinuskerk aan de Oudegracht, die na zeven jaar sluiting, vanwege afbrokkeling van het gewelf na een grondige restauratie in al zijn pracht en praal ook weer toegankelijk is voor het publiek.
Wijnwandeling van Gilde Utrecht
Utrecht wijnstad? Zeker wel! Wandel mee met langs twintig eeuwen Utrechters en hun wijnen. Hoor de verhalen over wijnhandel, wijnvervoer, wijnconsumptie en wijngebruiken in de vanouds zo nuchtere bisschopsstad. Na afloop proeven zijn op een prachtige plek in de binnenstad twee bijzondere wijnen te proeven. De wandeling start bij het stadhuis aan Korte Minrebroederstraat en eindigt bij de proeflocatie. Aanmelden bij Gilde Utrecht.
Een groene oase midden in Utrecht
De Oude Hortus is een prachtige, verborgen groene oase midden in Utrecht. Het is een heerlijke plek om rond te dwalen en te genieten van de bijzondere planten en bomen. Tip: eindig je bezoek met een lekker drankje in het café. Deze unieke, historische tuin is verdeeld in een aantal delen, waaronder een cottagetuin en een medicinale tuin: de Regiustuin. Daarnaast herbergt de tuin vele plant- en boomsoorten. Zo staat hier bijvoorbeeld een van de oudste Ginkgo biloba’s van Nederland. Dit exemplaar is ruim 250 jaar oud. Een bezoek aan de Oude Hortus is inbegrepen bij een ticket voor het Universiteitsmuseum. Wil je alleen de Oude Hortus bezoeken? Dan kan dat met een apart ticket voor de Oude Hortus. Kies in dat geval op onze ticketpagina voor ‘Entree Oude Hortus’. Met een Museumkaart is een bezoek aan het museum en de Oude Hortus gratis.
Tentoonstelling Aan het Gein
Tussen Driemond en Abcoude stroomt het Gein, een riviertje van ongeveer zes kilometer lang. Het meandert door een oer-Hollands landschap van water en weiden, boerderijen en molens. Het is een bijzonder gebied, waar Piet Mondriaan (1872-1944) aan het begin van zijn artistieke loopbaan vaak te vinden was. Regelmatig trok de kunstenaar er met de fiets op uit om aan het Gein te schetsen en schilderen. Nog steeds inspireert de rivier kunstenaars zoals Annemieke Harkema, Anna Khodorovich en Dannis van der Heiden. Op de tentoonstelling in Het Mondriaanhuis zijn de resultaten te zien.
Open Monumentendag: Utrecht Verbindt!
Op zaterdag 14 september is het weer Open Monumentendag in Utrecht, dit jaar onder het motto: ‘Utrecht verbindt!’. We sluiten hiermee aan op het landelijke en Europese thema: ‘Erfgoed van routes, netwerken en verbindingen’. De stad Utrecht ontstond 2000 jaar geleden als onderdeel van de Romeinse Limes. Een van de oudste verbindingen van Europa en sinds drie jaar UNESCO werelderfgoed. Het middeleeuwse Utrecht was het centrum van de kerkelijke macht en onderdeel van verschillende pelgrimsroutes. Uit die tijd stammen ook de unieke Utrechtse werven, die onderdeel uitmaakten van een uitgebreid handelsnetwerk. Vanaf de 18e en 19e eeuw werd Utrecht via de Oude- en de Nieuwe Hollandse Waterlinie verbonden met tientallen forten in West-Nederland. En met de opkomst van de trein als vervoermiddel in de 19e eeuw werd Utrecht het centrum van een almaar groeiend spoorwegnetwerk. Wist je dat zelfs het allereerste snelweg-knooppunt van Nederland in Utrecht ligt? Tijdens Open Monumentendag 2024 laten we de bezoekers aan de hand van monumenten zien hoe al die routes, (sociale) netwerken en verbindingen Utrecht hebben gevormd.
Romeins kanaal ontdekt in polder Rijnenburg
Bij recent archeologisch onderzoek in polder Rijnenburg is een kanaal uit de Romeinse tijd ontdekt. Deze 15 meter brede watergang verbond de toenmalige Rijn met de Hollandse IJssel. Aan het noordelijke uiteinde ervan, in De Meern, werd vorig jaar al een Romeinse militaire post ontdekt. Ook aan het zuidelijke uiteinde, in Rijnenburg, zijn nu vondsten gedaan die verband houden met het Romeinse leger. De Romeinen blijken zich intensief met de Rijndelta te hebben bemoeid.
Utrecht wijst religieus erfgoed aan als monument
Het college heeft de voormalige jongensschool en het voormalige fraterhuis van de St. Josephkerk aan de Grave van Solmsstraat benoemd tot gemeentelijk monument. Door deze gebouwen te beschermen zorgt gemeente Utrecht ervoor dat dit religieus erfgoed behouden blijft voor komende generaties. Dit besluit komt voort uit een inventarisatie van religieus erfgoed zonder monumentenstatus. “Het complex van de St. Josephkerk is bijzonder erfgoed dat deel uitmaakt van onze geschiedenis als kerkenstad. Met deze aanwijzing zijn nu alle monumentwaardige gebouwen van de St. Josephkerk beschermd. We zorgen er zo voor dat ze ook in de toekomst bewaard blijven en deze geschiedenis levend blijft", aldus Rachel Streefland, wethouder Erfgoed.
Een ‘drijvend’ paradepaardje uit de zeventiende eeuw
Toen in 2020 werd gestart met de restauratie van Buitenplaats Trompenburgh, kon niemand vermoeden dat dat het begin zou zijn van een ingewikkelde puzzel vol ontdekkingen. Momenteel is stichting Monumentenbezit hard aan het werk om de buitenplaats terug te brengen naar het oorspronkelijke zeventiende-eeuwse beeld. Volgend jaar wordt Trompenburgh, inclusief unieke koepelzaal, opengesteld voor publiek, zodat iedereen kennis kan maken met de geschiedenis en de verhalen.