Utrechtse Staaltjes. Vriendenbundel aangeboden aan Casper Staal
Onlangs werd Utrechtse Staaltjes gepresenteerd. Een vriendenbundel voor Casper Staal ter gelegenheid van diens 75ste verjaardag. De bundel is de tweede uitgave van de Stichting Utrechts Religieus Erfgoed.
Sinds de oprichting in 2018 van de Stichting Utrechts Religieus Erfgoed is Casper Staal secretaris van het bestuur van de Stichting Utrechts Religieus Erfgoed. Bij gelegenheid van zijn 75ste verjaardag én zijn afscheid als bestuurslid is een vriendenbundel verschenen met de toepasselijke naam Utrechtse Staaltjes. Hierin hebben vijftien auteurs een bijdrage geschreven over (kunst)historische onderwerpen die verbonden zijn met het leven en werken van Casper Staal.
De bundel begint met drie bijdragen waar kerk- en kunstgeschiedenis de context zijn voor hoofdstukken uit het leven van Casper Staal. Zo gaat de eerste bijdrage van Ton van Schaik over het kleinseminarie Apeldoorn waar zij samen op hebben gezeten. De volgende bijdragen gaan over de eerste vijftig jaar van het Sint Bernulphusgilde en de neogotiek in Utrecht.
De bijdragen van Maria ter Steeg en Annelies Dirkse-Balhan vormen een literair intermezzo met een beschouwing over de film Nostalghia van Andraj Tarkovksi en een voor Caspar Staal geschreven gedicht.
De twee volgende bijdragen gaan over de Mariahoek. Na de Reformatie was dit een bolwerk van katholieken en in de negentiende eeuw was er een oud-katholiek seminarie gevestigd.
Utrecht viert dit jaar 900 jaar stadsrechten. Kaj van Vliet en Marcel Hulspas gaan vervolgens terug naar de dagen van bisschop Godebald en Hendrik V en keizerin Mathilde.
In de bijdragen van van Janjaap Luijt en Maarten van Deventer staan twee waardevolle kunsthistorische objecten centraal: een reliekkruis en een neoromaans wierookvat. De laatste drie bijdragen verhalen over de heiligen Cunera en Odulphus en over een beeld van de Utrechtse stadspatroon Martinus.
Het gaat allemaal, zo schrijft Arnold Smeets in zijn voorwoord, over zaken die Casper Staal aan het hart gaan en waarover hij heeft gepubliceerd of verteld. 'Wie hem kent en ooit heeft horen vertellen, weet het: Casper Staal vertelt met groot gemak, puttend uit een schier onuitputtelijk arsenaal van parate kennis, zodat het kunstwerk als het ware gaat spreken.'
Zo gaat het onder meer over neogotische kerken die gesloopt of bewaard werden, over heiligen die in Utrecht vereerd werden en over zilveren kerkschatten. Maar de bijdragen hebben ook een verband met Casper Staal die in de jaren 1978-2009 conservator van het Museum Catharijneconvent was en hij is nog altijd actief in de netwerken van (religieuze) kunst in Utrecht, zoals de Stichting Utrechts Religieus Erfgoed.
Ton Meijers en Arnold Smeets (red), Utrechtse Staaltjes. Vriendenbundel aangeboden aan Casper Staal ter gelegenheid van zijn 75-jarige leeftijd. Utrecht, Stichting Utrechts Religieus Erfgoed, 2022. ISBN 978-94-0367-216-8. 188 blz., € 19,95.