Nieuws

Officiële herdenkingen en vieringen
De gemeente Utrecht biedt een uitgebreid overzicht van alle officiële momenten. Van de verschillende dodenherdenkingen op het Domplein en in de wijken tot het grote bevrijdingsfestival in Park Transwijk. En van vrijheidswandelingen en vrijheidsmaaltijden tot een optocht van authentieke militaire voertuigen die vanaf de Berenkuil via de Biltstraat naar het stadhuis rijden - de route die de geallieerden 80 jaar geleden ook volgden. Bij het stadhuis wordt de stoet verwelkomd door burgemeester Sharon Dijksma, Een herinnering aan 1945, toen burgermeester Ter Pelkwijk vanaf de trappen van het stadhuis de Utrechters toesprak. Er is (doedelzak)muziek en er zijn verteltafels met een eenvoudige brunch. Opgeven kan via Stichting Vlam. 

War Requiem in Tivoli Vredenburg
Op zaterdagmiddag 3 mei brengt het Toonkunstkoor Utrecht ter gelegenheid van dodenherdenking het War Requiem van Benjamin Britten in Tivoli Vredenburg. Het War Requiem wordt beschouwd als een van de meest indrukwekkende klassieke werken van de twintigste eeuw; geschreven voor sopraan, tenor en bariton solisten, koor, jongenskoor, orgel, orkest en kamerorkest. Het werk werd gecomponeerd voor de hernieuwde inwijding van de in 1940 door een Duits bombardement volledig verwoeste kathedraal van Coventry en wordt beschouwd als een protestschreeuw tegen oorlogsgeweld en zinloze vernietiging. Vandaag de dag nog steeds relevant.

Huizen met een oorlogsverhaal
Op zondag 4 mei vindt Open Joodse Huizen/Huizen van Verzet plaats. Op negen Utrechtse locaties brengen getuigen, nabestaanden en huidige bewoners de aangrijpende geschiedenis die achter hun deuren schuilgaat tot leven. Huizen waar je bij wijze van spreken dagelijks langs fietst en die zo ineens een heel andere betekenis krijgen. Iedereen is welkom, de toegang is gratis. 

Om te luisteren
Van vervalste persoonsbewijzen tot Duitse administratie en van illegale kranten tot oorlogsdagboeken: Het Utrechts Archief bewaart duizenden archiefstukken uit de Tweede Wereldoorlog. In de podcast Utrecht in oorlogstijd gaan Kathleen Verdult en Oud-Utrecht bestuurslid Myrthe van Niekerk in gesprek met ooggetuigen, nabestaanden en experts, op zoek naar de verhalen achter de collectie van Het Utrechts Archief.

In de serie Utrecht ten tijde van oorlog gaat Emily Hengeveld op zoek naar Utrechtse verhalen uit de Tweede Wereldoorlog. De eerste aflevering draait om de Februaristaking in Utrecht. De podcast is een productie van HUB Utrecht, in samenwerking met DUIC, UStad, Stichting Journallab en de gemeente Utrecht.

Utrechtse erfgoedorganisaties
Het Utrechts Klokkenluiders Gilde (UKG) verzorgt bevrijdingsluidingen: op 4 mei luidt het de klok bij het oorlogsmonument in Fort bij Rhijnauwen. Op 5 mei zijn het de klokken die UKG mag of kan laten luiden tegelijk - dit is niet eerder in deze omvang gebeurd. 

Een wandeling langs onderduikadressen, een fietstocht langs de bloemenmonumenten opgedragen aan Utrechtse verzetsvrouwen en een lezing-plus-wandeling over de Utrechtse politie in de oorlog. In een extra editie van de nieuwsbrief toont Gilde Utrecht hoe het oorlog en bevrijding herdenkt. 

Het Museum van Zuilen heeft tot 5 mei de tentoonstelling Werkspoor & Demka in de Tweede Wereldoorlog.

In het Volksbuurtmuseum gaat Ton van den Berg op 1 mei aan de hand van tientallen foto’s en herinneringen van voormalige bewoners terug naar Wijk C in de Tweede Wereldoorlog.

Ook de Historische vereniging Vleuten De Meern Haarzuilen en Leidsche Rijn heeft een speciaal programma en zet onder meer vijf filmpjes online, waarin ooggetuigen aan het woord komen over het leven in de dorpen tijdens de oorlog.

Ter gelegenheid van de herdenking is er in Kasteel de Haar op 29 april 2025 een lezing over de geschiedenis van het kasteel tijdens de Tweede Wereldoorlog. Tickets zijn verkrijgbaar via de website van het kasteel.

Verhalen van De emigratie generatie, vrijheidssoep, een vrijheidswandeling, voorstellingen en een documentaire over jonge Utrechters die ooit alles achter zich hebben moeten laten. Bibliotheek Neude legt op 5 mei in een bomvol, gratis toegankelijk vrijheidsprogramma verbindingen met het heden en met nieuwe Utrechters. Ook leuk voor kinderen.

Het Utrechts Archief heeft een themapagina over de Tweede Wereldoorlog.  

Onze eigen verhalen
En tot slot: onze eigen verhalen in Tijdschrift Oud-Utrecht en op deze site. Zo is het nieuwste nummer van het tijdschrift grotendeels gewijd aan het huidige herdenkingsjaar. Bij de viering van 75 jaar oorlog en bevrijding in 2020 plaatsten we dit overzicht op deze site. Het dagboek van burgemeester Ter Pelkwijk zetten wij online. Verder terug in de tijd, bij de viering van 60 jaar bevrijding in 2005, was het hele tijdschrift eveneens gewijd aan de oorlog - in de bijlagen staan de belangrijkste artikelen van dit themanummer. Ook schreven we over de Polar Bear in het Hogelandsepark. Van daaruit wandel je langs de Berenkuil, de plek waar de geallieerden op 7 mei 1945 Utrecht binnentrokken. In onze agenda staan een lezing op 23 april over kampdokter Isaac Cohensius lezing op 23 april over kampdokter Isaac Cohensius en een historisch café op 9 mei met Ad van Liempt en Ton van den Berg over Utrecht in de Tweede Wereldoorlog aan de hand van bijna vijftig iconische foto’s.