Nieuws

De motie is hier terug te vinden 

Wat is de Stichtse Landbrief
De Stichtse Landbrief was een schriftelijke vastlegging op 17 mei 1375 van diverse rechten en plichten binnen het Nedersticht (nu zo ongeveer de huidige provincie Utrecht) tussen de bisschop Arnold van Horne van Utrecht als vorst/landsheer en de Utrechtse geestelijken en edelen op het platteland en diverse steden. Via de Landbrief werden beslissingen over onder meer belastingen, oorlog, bestuur, benoemingen en rechtspraak voorgelegd aan de Staten. Die oefenden ook controle uit op de bisschoppelijke uitgaven. De oorkonde werd beschouwd als een vorm van gewestelijke grondwet, waar nieuwe bisschoppen aan gebonden werden en kan daarom gezien worden als de geboorte van de Provinciale Staten van Utrecht .

Wat is het vervolg?
Er wordt een werkgroep van (oud)-Statenleden gevormd onder leiding van de voorzitter van de Staten, de Commissaris van de Koning.  Die gaat samen met Gedeputeerde Staten en partners uit de samenleving de eerste stappen zetten ter voorbereiding van de viering in 2025. Er worden in 2023 ideeën opgehaald in de samenleving. De werkgroep gebruikt het gesprek met de samenleving ook om te bespreken hoe herdenken, koesteren en vieren van markerende gebeurtenissen en/of personen uit de geschiedenis van onze provincie structureel (nog) beter kan worden ondersteund. In 2024 start de voorbereiding van activiteiten in 2025.

Arthur Kocken: "De viering van de Stichtse Landbrief moet bijdragen aan aandacht voor en reflectie op (vertegenwoordigende) democratie in de provincie Utrecht. En moet leiden tot een groter bewustzijn voor inspirerende momenten en personen uit ons gedeelde verleden."

Terug naar de Landbrief
Hieronder staat als bijlage een pdf van 'Terug naar de Landbrief : rede uitgesproken ter gelegenheid van de herdenking van 600 jaar Stichtse Staten door de Commissaris der Koningin in de provincie Utrecht, op 14 Mei 1975 in de Domkerk te Utrecht'. Deze tekst uitgesproken door Commissaris Verdam verscheen in het Jaarboek Oud-Utrecht 1975. Verdam noemt de Landbrief van 1375 een monument van staatkunde, de Magna Charta van Utrecht, en geeft een schitterende historische terugblik die eindigt met het volgende:

 '1375 is ver weg. Wat herkennen wij er van onszelf in? Dat valt uit te drukken met de zin: 1375 is een jaar van activiteit, van samenwerking, van inspraak en van protest en die begrippen zijn ook van deze tijd. De tijd rond 1375 vertoont die wonderlijke mengeling, die ons toch zelfs in die tijd thuis doet gevoelen: stad Utrecht staat op het hoogtepunt van zijn bloei; handel en scheepvaart bloeien, kanalen worden gegraven en de burgerij heeft aan de welvaart naar de begrippen van die tijd haar deel. Grootse bouwwerken verrijzen. De Domkerk is sedert lang in aanbouw.
Tegelijk leest Geert Groote, de bekende geestelijke voorman van de Moderne Devotie, o.m. de Broeders des Gemeenen Levens, zegt u maar: de gewone jongens, zijn vlammend protestschrift nog eens door, dat hij schreef tegen de bouw van de Domtoren (contra turrim); als u meeleest, meent u te weten van wie de actiegroepen het tegenwoordig hebben: Die toren is alleen maar grootdoenerij, het geld der kerk is voor de armen en niet voor praal. Een toren is alleen maar geschikt om klokken in op te hangen; dat kan ook wel wat lager. Het protest dat ik verkondig vertolkt een algemene opvatting, een zin die men ook nu nog zelden mist. En dan natuurlijk een uitvoerig betoog dat van de hele procedure juridisch en materieel niets deugt. En als die toren er komt, gebouwd als hij is op water en zand, „dat zulk een groot gevaarte op zulk een basis lang zal bestaan, verwacht ik dan ook niet".
En als wij liever in 1975 leven, dan is het toch niet zo vreemd dat Provinciale Staten van Utrecht in deze tijd van samenwerking en van inspraak, van hoogbouw en van monument, in de schaduw van de Dom, even wilden omzien naar dat andere monument uit verre tijden, de Landbrief van 1375, praeludium van een aanzet tot de democratische inspraak.' 

Bijlage(n)
JOUT 1975 Verdam, Stichtse Landbrief.pdf