Nieuws

Sporen van Slavernij in Utrecht

Cultuurhistoricus Nancy Jouwe doet in opdracht van de Gemeente Utrecht onderzoek naar Utrecht en het slavernijverleden. Joyce Pennings van Het Utrechts Archief ondersteunt de onderzoekers daarbij. Beiden vertellen in een lezing over dit onderzoek. De lezing wordt opgenomen in de Bibiliotheek Neude en is te volgen via een livestream. 

Esther Captain van het Comité 4 en 5 mei schreef eerder al een artikel voor het Tijdschrift Oud-Utrecht. De aanleiding was de Wandelgids Sporen van slavernij in Utrecht. Deze voert langs sporen van slavernij in het straatbeeld van Utrecht die betrekking hebben op het leven en de werk- en woonruimte van: 1. slaveneigenaren en plantagehouders (onder wie Joan Gideon Loten), 2. Voormalige tot slaaf gemaakten (zoals Eduard van Akaboa senior en junior), en 3. abolitionisten (waaronder de bekende Utrechtse auteurs Nicolaas Beets en Petronella Moens). De wandelgids is geschreven door Esther Captain (met medewerking van Hans Visser). 

De hernieuwde aandacht voor de Nederlandse slavernijgeschiedenis gaat samen met interesse in de mensen die bij de slavernij betrokken waren. Tot nu toe waren historici vooral geïnteresseerd in het wel en (in de praktijk vooral) wee van voormalig tot slaaf gemaakten in de Nederlandse koloniën Suriname, de Antillen en (in mindere mate) Nederlands-Indië. Hoe voormalige slavenhouders en plantage-eigenaren in zowel de koloniën als in het moederland leefden, was een vraag die nauwelijks aandacht kreeg, hoewel hierover in onze archieven het nodige te vinden is. Nieuw archiefonderzoek laat zien dat slavernij ook direct verbonden was met de stad Utrecht.

Archieven bieden echter geen neutrale weergave van het verleden. Machtsverhoudingen tussen mensen in het verleden zijn medebepalend voor wat we nu nog terugvinden in historische documenten. Wie macht had, liet volop sporen na in de vorm van koopcontracten, brieven, logboeken en getekende of geschilderde portretten. Van minder machtige mensen is veel minder bewaard gebleven en van slaven zo goed als niets. Schrijven konden ze veelal niet en als koopwaar werd hen niets gevraagd.

Lezing en artikel
Voor de online lezing op 21 april, kijk op de site van Het Utrechts Archief
Het artikel van Ester Captain in het tijdschrift van Oud-Utrecht staat als bijlage bij dit bericht hieronder. 

Bijlage(n)
Slavernijverleden van Utrecht